Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie
Krzeszów, niewielka wieś, położona w leśnej dolinie rzeki Zadrny, w Sudetach Środkowych. To tu, ukryty pośród górskich szczytów, znajduje się pocysterski kompleks klasztorny, będący europejską perłą baroku.
Cudowna Ikona
Cudowny obraz Bogurodzicy był od wieków czczony w Krzeszowie. Ikona datowana jest na XIII wiek, co czyni ją najstarszym obrazem maryjnym w Polsce, o 200 lat starszym od obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.
Ikona została napisana na desce o wymiarach 60 x 37 cm i przedstawia Maryję z Dzieciątkiem na prawym ramieniu. Jezus zwrócony jest twarzą do swojej Matki, w dłoni trzyma zwinięty pergamin - symbol Bożej tajemnicy. Głowę i ramiona Bogurodzicy okrywa pofałdowana chusta w kolorze czerwieni. Tunika Matki Bożej jest turkusowa. Ikona nie posiada światłocienia, gdyż wszystko na niej jest światłością zespoloną z barwą. Tło jest złote. Ikona przedstawia typ Hodighitria, czyli tę, która prowadzi, pokazuje drogę. Swoją dłonią pokazuje na Dzieciątko i jednocześnie na swoje serce. Łaciński tytuł ikony to Gratia Sanctae Mariae - łaska Świętej Maryi, co jednocześnie jest najstarszą nazwą opactwa krzeszowskiego, wymienioną w 1291 roku jako antiqua nomen (najstarsza nazwa). Według legend ikonę miał napisać pustelnik o imieniu Krzesz, mieszkający nad rzeką Zadrną, a wizerunek mieli pomóc mu stworzyć aniołowie. Polujący w nadgranicznych lasach książę Bolko I Surowy miał znaleźć pustelnię, a zauroczony pięknem obrazu miał złożyć obietnicę, że w tym miejscu ufunduje klasztor i sprowadzi zakonników. Druga legenda także tłumaczy pojawienie się obrazu ingerencją anielską. Wracający z IV krucjaty rycerz Benitto z rodu Tankrettów miał wziąć obraz ze zdobytego Bizancjum i przewiźć go do rodzinnego miasta Rimini. Z tego miejsca aniołowie przynieśli obraz do krzeszowskiego klasztoru za pontyfikatu papieża Jana XXII. W ten sposób tłumaczono styl ikony, który jest bizantyjsko - włoski. W 1318 roku tenże papież potwierdził przywileje opactwa. W czasie wojen husyckich klasztor został splądrowany, a obraz ukryto i zaginął na dwa stulecia. Dopiero w czasie wojny trzydziestoletniej opat Adam Wolfgang zmuszony był do renowacji zakrystii. 18 grudnia 1622 w trakcie prac restauratorskich smuga światła padła na pękniętą posadzkę. Cystersi w tym miejscu odnaleźli zbutwiałą skrzynię z wizerunkiem MB Łaskawe. Przeleżała w ukryciu 196 lat, a na pamiątkę cudownego wydarzenia dzień 18 grudnia ustanowiono w Krzeszowie Festum Lucis (Świętem Światła). Ikona została umieszczona w renesansowej kaplicy św. Marii Magdaleny. 10 listopada 1626 wrocławski biskup sufragan Jan Baltazar Liesch von Hornau konsekrował tę niewielka kaplicę, zmieniając jej wezwanie na maryjne. Doszło do wielu cudów i uzdrowień, pątnicy pozostawili liczne wota, a wizerunek zyskał tytuł Nostra Taumaturga (Nasza Cudotwórczyni). Pielgrzymi licznie przybywali do sanktuarium. W 1696 roku było ich jednorazowo aż sześć tysięcy. Za opata Bernarda Rosy obraz przeniesiono do kaplicy Trójcy Świętej, w obrębie gotyckiego kościoła klasztornego pw. św. Jana Chrzciciela. W czasie nowego kościoła mariackiego w latach 1728 - 1735 obraz umieszczono w kościele brackim pw. św. Józefa. W chwili ukonczenia kościoła opackiego pw. Wniebowzięcia NMP ikona została osadzona w retabulum ołtarza głównego. Obraz oprawiono w srebrna ramę, która wykonał wrocławski złotnik Benjamin Hentschel. Po wkroczeniu wojsk pruskich na Śląsk w 1741 roku, opat Benedykt był zmuszony uciekać z klasztoru i zabrał ze sobą cudowną ikonę. Zatrzymał się w Pradze w budynku broumovskich benedyktynów, a następnie udał się na zamek Stary Rokytnik k. Trutnova, który był rezydencją jezuicką. Ikonę umieszczono tymczasowo w zamkowej kaplicy. W następnym roku opat wrócił razem z obrazem do Krzeszowa. Król Ferdynand II wydał zakaz urządzania pielgrzymek, a sekularyzacja w 1810 roku jeszcze bardziej utrudniła kult ikony. Dopiero po przybyciu w 1919 roku benedyktynów z opactwa Emaus rozpoczął się ponowny rozkwit kultu maryjnego. W 1937 roku dokonano konserwacji obrazu i zdjęto z niego liczne przemalowania.
Po powstaniu diecezji legnickiej w 1992 roku Krzeszów stał się najważniejszym sanktuarium maryjnym diecezji.
2 czerwca 1997 w czasie pobytu w Legnicy, papież Jan Paweł II dokonał uroczystej koronacji ikony Matki Bożej Łaskawej, nakładając na obraz papieskie korony.