Salza Jakub

Z e-ncyklopedia

Salza Jakub (1481-1538), biskup

Jakub von Salza urodził się w sierpniu 1481 roku w szlacheckiej rodzinie górnołużyckiej w Pisarzowicach. W 1948 roku zapisał się na uniwersytet w Lipsku, studiował również w Bolonii i Ferrarze, gdzie w 1508 roku uzyskał doktorat obojga praw. Po wstąpieniu do służby królewskiej w 1510 roku, jako starosta księstwa głogowskiego został włączony do kapituły kolegiackiej w Głogowie. W 1516 roku uzyskał godność kanonika scholastyka w kapitule katedralnej we Wrocławiu. 1 września 1520 został przez kapitułę wybrany na biskupa. Papież Leon X zwlekał z zatwierdzeniem elekcji ponad rok gdyż z powodów politycznych brał pod uwagę kandydaturę Jana Albrechta brandenburskiego. Konsekrację biskupią otrzymał 1 września 1521.

Był człowiekiem uzdolnionym, łagodnym i ustępliwym. Lubił spokój i ciszę. Takie przymioty nie współgrały z okresem wymagającym odwagi, hartu, siły i męstwa. W sytuacjach przykrych i trudnych przymykał oko na zło, wierząc, że z czasem wszystko ułoży się pomyślnie. Na okres pontyfikatu Jakoba Salzy przypadł rozwój protestantyzmu na Śląsku. Hierarcha pozostał katolikiem, ale zajął wobec zwolenników reformacji postawę pasywną. Nie występował otwarcie przeciw nim, starając się utrzymać jedność Kościoła. Problematyczny był fakt, że biskupstwo wrocławskie nie miało uniwersytetu ani uczelni teologicznej. Szkoły swym poziomem nie odpowiadały wymogom czasu. Księża byli źle przygotowani do nowych zadań, a przy tym zdani na własne siły. We Wrocławiu diecezją zarządzali: wikariusz generalny, oficjał i konsystorz, gdyż biskup rezydował przeważnie w Nysie. Rada miejska zaczęła samowolnie obsadzać parafie. Biskup próbując opanować sytuację odprawił w 1523 roku synod diecezjalny, którego uchwały zawierały akcenty antyluterańskie i wzywały duchowieństwo do podniesienia dyscypliny kościelnej. Uchwał tych jednak nie wydano z obawy przed atakami innowierców. Podobnie 4 marca 1524 na zwołanym we Wrocławiu zjeździe księży śląskich, bp Salza zachęcał duchowieństwo do wierności Kościołowi. Biskup mało zajmował się sprawami duszpasterskimi i personalnymi księży. Swoim postępowaniem wzbudzał podejrzenie, że sprawy materialnego były dla niego ważniejsze niż sprawy religijne. Postawa książąt śląskich, którzy przeszli na nową wiarę i gwałtem narzucali protestantyzm swoim poddanym była decydującym czynnikiem szybkiego rozwoju protestantyzmu na Śląsku. Mimo, że biskup nie potrafił skutecznie przeciwstawić się fali innowierczej, sam pozostał wierny katolicyzmowi.

Biskup Jakub Salza zmarł 25 sierpnia 1538 w Nysie, tam został pochowany w kościele św. Jakuba w pobliżu zakrystii, gdyż większa część biskupstwa wrocławskiego była już wtedy w rękach protestantów.

Bibliografia

J. Pater, Poczet biskupów wrocławskich, Wrocław 2000; [1]