Radziejewski Stanisław: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 08:14, 19 gru 2009

Radziejewski Stanisław (1839-1923), dziennikarz, działacz społeczny i narodowy

Urodził się 7 maja 1839 w Wilczynie (powiat Szamotuły) jako syn Piotra, prawnika i właściciela majątku ziemskiego oraz Matyldy z domu Kurz. Ukończył szkołę w Ostrowie, gimnazjum w Wałczu, a następnie studiował teologię w Poznaniu oraz w Münster, gdzie uzyskał licencjat z teologii. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1866 roku w Gnieźnie.

Początkowo był wikariuszem w Międzyrzeczu, później uczył przez 6 lat religii w seminarium nauczycielskim w Paradyżu. Za namową Franciszka Chłapowskiego wszedł w skład redakcji „Katolika". Po aresztowaniu w 1880 roku Karola Miarki został redaktorem naczelnym tego pisma, a w latach 1881-1886 był także jego właścicielem. W sprawie narodowej i społecznej wypowiadał się w tonie radyklanym a sprawę języka polskiego traktował jako problem ogólnonarodowy. Krytykował wszelkie przejawy germanizacji, tłumienie życia polskiego, propagując język i kulturę polską. Wiele uwagi poświęcał sprawie nauczania dzieci języka polskiego. Nie udało mu się zrealizować projektu wydawania pisma polskiego pt. „Szkoła", które miało pomagać w nauce języka polskiego.

Był zwolennikiem idei katolicyzmu społecznego. W 1887 roku zaczął wydawać w Bytomiu ilustrowany miesięcznik „Światło" poświęcony historii i kulturze polskiej. Zakładał na Górnym Śląsku polskie organizacje, wygłaszał przemówienia i odczyty. W styczniu 1881 roku z jego inspiracji powstał w Królewskiej Hucie Związek św. Barbary dla podniesienia stanu górniczo-hutniczego pod względem duchowym i materialnym. Zataczająca coraz szersze kręgi działalność ks. Radziejewskiego powodowała represje ze strony władz pruskich. Pod byle pretekstem wytaczano mu procesy prasowe i skazywano na kary grzywny i więzienia oraz wywierano naciski na władze kościelne w celu usunięcia go ze Śląska, co zostało zrealizowane w kwietniu 1888 roku. Został duszpasterzem domowym księcia Ferdynanda Radziwiłła w Antoninie pod Poznaniem. Redakcję „Katolika" oddał na własność siostrze Ludwice, nadal go redagując, co umożliwiały mu częste pobyty w Bytomiu. Jednakże wobec trudności ze strony władz przekazał redakcję Adamowi Napieralskiemu. W czasie plebiscytu często zamieszczał artykuły na tematy śląskie w prasie poznańskiej i górnośląskiej. Zmarł w Wilczynie w 1923 roku.

Bibliografia

M. Pater, Radziejewski Stanisław (hasło), w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 341-343.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 == Radziejewski Stanisław (1839-1923), dziennikarz, działacz społeczny i narodowy ==
-Urodził się 7 maja 1839 w Wilczynie (powiat Szamotuły) jako syn Piotra, prawnika, a później właściciela majątku ziemskiego, i Matyldy z domu Kurz. Ukończył szkołę w Ostrowie, gimnazjum w Wałczu, a następnie studiował teologię w Poznaniu oraz w Münster w Westfalii, gdzie uzyskał licencjat z teologii. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1866 roku w Gnieźnie. Początkowo był wikariuszem w Międzyrzeczu, później uczył przez 6 lat religii w seminarium nauczycielskim w Paradyżu. Za namową Franciszka Chłapowskiego wszedł w skład redakcji „Katolika". Po aresztowaniu w 1880 roku Karola Miarki został redaktorem naczelnym tego pisma, a w latach 1881-1886 był także jego właścicielem. Zachowując wypracowany przez Miarkę sposób trafiania do wyobraźni czytelnika śląskiego, nadał swym wypowiedziom ton radykalniejszy pod względem narodowym i społecznym. Sprawę języka polskiego traktował jako problem ogólnonarodowy. Ogłaszał i przedrukowywał liczne wypowiedzi, artykuły, przemówienia sejmowe posłów polskich na ten temat. Krytykował także wszelkie przejawy germanizacji, tłumienie życia polskiego, propagując język i kulturę polską. Wiele uwagi poświęcał sprawie nauczania dzieci języka polskiego, udzielając czytelnikom rad w tym zakresie. Nie udało mu się zrealizować projektu wydawania pisma polskiego pt. „Szkoła", które miało pomagać w nauce języka polskiego.
+Urodził się 7 maja 1839 w Wilczynie (powiat Szamotuły) jako syn Piotra, prawnika i właściciela majątku ziemskiego oraz Matyldy z domu Kurz. Ukończył szkołę w Ostrowie, gimnazjum w Wałczu, a następnie studiował teologię w Poznaniu oraz w Münster, gdzie uzyskał licencjat z teologii. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1866 roku w Gnieźnie.
-Był też zwolennikiem idei katolicyzmu społecznego. W 1887 roku zaczął wydawać w Bytomiu ilustrowany miesięcznik „Światło" poświęcony historii i kulturze polskiej. Zakładał na Górnym Śląsku polskie organizacje, wygłaszał przemówienia i odczyty. W styczniu 1881 roku z jego inspiracji powstał w Królewskiej Hucie Związek św. Barbary dla podniesienia stanu górniczo-hutniczego pod względem duchowym i materialnym. Podobne organizacje utworzono w Katowicach, Wirku, Biskupicach. Zataczająca coraz szersze kręgi działalność ks. Radziejewskiego powodowała represje ze strony władz pruskich. Pod byle pretekstem wytaczano mu procesy prasowe i skazywano na kary grzywny i więzienia (razem spędził w więzieniu 2 lata) oraz wywierano naciski na władze kościelne w celu usunięcia go ze Śląska, co zostało zrealizowane w kwietniu 1888 roku. Został duszpasterzem domowym księcia Ferdynanda Radziwiłła w Antoninie pod Poznaniem. Redakcję „Katolika" oddał na własność siostrze Ludwice, nadal go redagując, co umożliwiały mu częste pobyty w Bytomiu. Jednakże wobec trudności ze strony władz przekazał redakcję Adamowi Napieralskiemu. W czasie plebiscytu często zamieszczał artykuły na tematy śląskie w prasie poznańskiej i górnośląskiej. Zmarł w Wilczynie w 1923 roku.
+Początkowo był wikariuszem w Międzyrzeczu, później uczył przez 6 lat religii w seminarium nauczycielskim w Paradyżu. Za namową Franciszka Chłapowskiego wszedł w skład redakcji „Katolika". Po aresztowaniu w 1880 roku Karola Miarki został redaktorem naczelnym tego pisma, a w latach 1881-1886 był także jego właścicielem. W sprawie narodowej i społecznej wypowiadał się w tonie radyklanym a sprawę języka polskiego traktował jako problem ogólnonarodowy. Krytykował wszelkie przejawy germanizacji, tłumienie życia polskiego, propagując język i kulturę polską. Wiele uwagi poświęcał sprawie nauczania dzieci języka polskiego.  Nie udało mu się zrealizować projektu wydawania pisma polskiego pt. „Szkoła", które miało pomagać w nauce języka polskiego.
+Był zwolennikiem idei katolicyzmu społecznego. W 1887 roku zaczął wydawać w Bytomiu ilustrowany miesięcznik [[Światło - tyodnik| „Światło"]] poświęcony historii i kulturze polskiej. Zakładał na Górnym Śląsku polskie organizacje, wygłaszał przemówienia i odczyty. W styczniu 1881 roku z jego inspiracji powstał w Królewskiej Hucie Związek św. Barbary dla podniesienia stanu górniczo-hutniczego pod względem duchowym i materialnym. Zataczająca coraz szersze kręgi działalność ks. Radziejewskiego powodowała represje ze strony władz pruskich. Pod byle pretekstem wytaczano mu procesy prasowe i skazywano na kary grzywny i więzienia oraz wywierano naciski na władze kościelne w celu usunięcia go ze Śląska, co zostało zrealizowane w kwietniu 1888 roku. Został duszpasterzem domowym księcia Ferdynanda Radziwiłła w Antoninie pod Poznaniem. Redakcję „Katolika" oddał na własność siostrze Ludwice, nadal go redagując, co umożliwiały mu częste pobyty w Bytomiu. Jednakże wobec trudności ze strony władz przekazał redakcję [[Napieralski Adam|Adamowi Napieralskiemu]]. W czasie plebiscytu często zamieszczał artykuły na tematy śląskie w prasie poznańskiej i górnośląskiej. Zmarł w Wilczynie w 1923 roku.
 == Bibliografia ==