Różaniec Święty

Matka Boża wręcza różaniec św. Dominikowi

Pierwotnie był znany pod nazwą Psałterza Najświętszej Maryi Panny. Jest to modlitwa rozważająca dzieła zbawienia w oparciu o tajemnice życia Jezusa i Jego Matki. Towarzyszy temu odmawianie następujących modlitw: Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo i Chwała Ojcu, przy czym przesuwa się paciorki nawleczone na sznur modlitewny zwany także różańcem.

Jego nazwa pochodzi od wieńca róż (łac. rosarium - ogród różany), symbolizujących piękno i szczęście, jakiego doznaje Matka Boża z dzieła zbawienia. Początki różańca sięgają XII wieku i zwyczaju wielokrotnego powtarzania modlitw. Liczba 150 modlitwy „Zdrowaś Maryjo” nie ustaliła się od razu. Nawiązuje do Starego Testamentu, szczególnie do liczby psalmów zawartych w psałterzu i brewiarzu, które w średniowieczu były niedostępne dla ludzi nie umiejących czytać. Później dodano modlitwę „Ojcze nasz”, a w XIV wieku dodano rozważanie tajemnic różańcowych. Tajemnic jest dwadzieścia podzielonych na cztery części:

• 1. Tajemnica Radosna: Zwiastowanie Najśw. Maryi Pannie, Nawiedzenie św. Elżbiety, Narodzenie Jezusa, Ofiarowanie Jezusa w świątyni, Znalezienie Jezusa w świątyni;
• 2. Tajemnica Światła (ustanowione przez papieża Jana Pawła II w liście apostolskim Rosarium Virginis Mariae 16 października 2002): Chrzest Jezusa w Jordanie, Objawienie się Jezusa na weselu w Kanie Galilejskiej, Głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia, Przemienienie na Górze Tabor, Ustanowienie Eucharystii;
• 3. Tajemnica Bolesna: Modlitwa w Ogrójcu, Biczowanie, Cierniem ukoronowanie, Droga Krzyżowa, Śmierć Jezusa na krzyżu;
• 4. Tajemnica Chwalebna: Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego, Wniebowzięcie Najśw. Maryi Panny, Ukoronowanie Najśw. Maryi Panny.

Dzięki zakonom, głównie dominikanom i zakładanych przez nich bractw, różaniec rozpowszechnił się w XVI wieku w całym Kościele (do Polski sprowadził ją św. Jacek). Papież Pius V modlitwie różańcowej przypisał zwycięstwo chrześcijańskiej Europy nad Turkami pod Lepanto (1571). Ustanowił również święto Matki Bożej Różańcowej (7 października). Różaniec był i jest polecany przez papieży jako modlitwa indywidualna i wspólna. Papież Leon XIII wprowadził różaniec jako nabożeństwo codzienne w miesiącu październiku.

Różaniec rozpoczynamy modlitwą „Wierzę w Boga”, „Ojcze nasz” i trzy razy „Zdrowaś Maryjo” (o wiarę, nadzieję i miłość). Każdą tajemnicę różańca rozważa się w czasie odmawiania modlitw: jeden raz „Ojcze nasz”, dziesięć razy „Zdrowaś Maryjo” i jeden raz „Chwała Ojcu” (jest to tzw. dziesiątka różańca). Po każdej tajemnicy dodawany jest akt strzelisty: „O mój Jezu, przebacz nam nasze grzechy, zachowaj nas od ognia piekielnego, zaprowadź wszystkie dusze do nieba i dopomóż szczególnie tym, którzy najbardziej potrzebują Twojego Miłosierdzia” (zainspirowane objawieniami w Fatimie). Często na koniec rozważań dołącza się modlitwę w intencjach papieża i Litanię loretańską.

• patrz: Żywy Różaniec

Bibliografia

I. Mierzwa, Różaniec, [w:] Bóg Człowiek Świat, red. A. Konopczyna, I. Mierzwa, Katowice 1991, s. 247.