Pielgrzymka Kobiet do Piekar Śląskich
Praktyki pielgrzymowania są bardzo powszechne i nabrały wyjątkowego charakteru, a ponadto uważa się je za wizytówkę polskiej religijności. Nie zważając na wiele przeciwności jakie na przestrzeni wieków naród polski musiał pokonywać, zwyczaj pątnictwa pozostał. Z czasem celem pielgrzymowania stawały się Sanktuaria Maryjne. Przeważnie popularność danego miejsca wywodziła się z obecności cudownego obrazu.
Piekary Śląskie są ośrodkiem kultu maryjnego, do którego przybywały i wciąż przybywają liczne pielgrzymki z kraju i z zagranicy. Z zachowanych źródeł wynika, że najstarsze pielgrzymki przybywały do Piekar już w 1676 roku. W okresie międzywojennym obok tradycyjnych pielgrzymek przybywających z poszczególnych parafii organizowano także pielgrzymki stanowe. Do najbardziej znanej i liczebnej należy pielgrzymka kobiet i panien w pierwszą niedzielę po Uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Tradycja piekarskich pielgrzymek kobiet wywodzi się jeszcze z czasów międzywojennych, kiedy to organizowano zjazdy w dni Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Po pierwszej koronacji Piekarskiego Obrazu w 1925 roku nastąpił ogromny wzrost popularności Sanktuarium. Stąd też w 1933 roku postanowiono zorganizować tam trzeci diecezjalny zjazd Sodalicji Mariańskich, który odbył się 3 września. Bp Stanisław Adamski, który był inicjatorem zjazdu, wysunął wtedy propozycję, aby przekształcić sodalicję z luźnych zespołów przyparafialnych w jedną zwartą organizację diecezjalną. Elementem scalającym miała być coroczna pielgrzymka - dzień skupienia, mający odbywać się zawsze w odpust na Wniebowzięcie. Z roku na rok liczba uczestników powiększała się, na odpust zaczęły przychodzić wszystkie kobiety, niekonieczne zrzeszone w sodalicji. W ten sposób narodziła się tradycja, która choć niedługa przed wojną, odżyła tuż po jej zakończeniu.
W czasie drugiej wojny światowej oficjalne pielgrzymki były zakazane. Grupy parafialne przyjeżdżały prywatnie, a formowały się dopiero na Rajskim Placu, następnie wkraczały do kościoła parafialnego i brały udział w nabożeństwach na Kalwarii. Po wyzwoleniu ruch pielgrzymkowy odżył na nowo, pielgrzymki niewiast były coraz liczniejsze. Pątniczki przybywają do Piekar od 1947 roku. Biskup Adamski zwrócił się do kobiet: Mężczyźni rozpoczęli już hołdem swoim, a teraz zapraszam na wspólną pielgrzymkę do Piekar Śląskich. Was drogie matki, mężatki, wdowy i panny katolickie. Obecnie kolej na Was. Odpowiedź na zaproszenie biskupa była zadziwiająca. Wg ówczesnej prasy, do Piekar przybyło ok. 250 tys. pątniczek. W ten sposób zrodziła się tradycja trwająca nieprzerwanie do dnia dzisiejszego, wyjątkiem są tylko lata, kiedy to biskupi przebywali na wygnaniu. Wyjątkiem jest też zmiana terminu pielgrzymki na niedzielę po uroczystości Wniebowzięcia NMP, czego przyczyną był roboczy charakter tego dnia w PRL-u. Aby ułatwić przybycie do Piekar, przeniesiono zjazd na dzień wolny od pracy. Sierpniowe pielgrzymki kobiet na Piekarskie Wzgórze cieszą się ogromną popularnością. Tu pod opieką Matki Boskiej Piekarskiej można dostąpić wielu łask, sił na kolejne, nieraz trudne chwile. Podczas tych pielgrzymek poruszane są aktualne sprawy dotyczące kobiet. Dla przykładu: w 1983 roku poruszono problematykę prawną kobiety pracującej i jednocześnie wychowującej małe dzieci. Postulowano wówczas, aby urlop wychowawczy, trwający trzy lata, był w całości płatny, co umożliwiłoby kobiecie pracującej z większym zaangażowaniem wychowywać dziecko.
Mimo upływu lat, przemiany ustrojowej w Polsce, problemów społecznych i obyczajowych dotyczących kobiet nie brakuje, dochodzą nowe.
Na pielgrzymce do Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej obecne są kobiety, począwszy od najstarszych - najbardziej doświadczonych wiekiem, po małe dziewczynki. Często można dostrzec osoby zmagające się z różnymi chorobami. Tę pielgrzymkę z całą pewnością można nazwać tradycją wielopokoleniową. Z roku na rok liczba pątniczek stale rośnie. Można zauważyć wiele kobiet, ubranych w stroje regionalne, co stanowi okazję do spotkania się z żywym folklorem śląskim.
Coroczna pielgrzymka kobiet i dziewcząt do Pani Piekarskiej z całą pewnością zasługuje na miano bardzo bogatej i przepełnionej ważnymi tematami. Możemy przekonać się, że warto podpatrywać Piekarską Gospodynię w sztuce prowadzenia piekarskiego gospodarstwa, czyli w rodzeniu Boga dla innych. To wizerunek Maryi pomaga, ukazuje współczesnej kobiecie co oznacza być kobietą spełnioną. Mimo, iż sanktuarium piekarskie najczęściej przywodzi na myśl męską, majową pielgrzymkę, w sierpniu wokół ołtarza gromadzi się bardzo szeroko reprezentowany świat żeński.
W 2020 roku ze względu na pandemię COVID-19, pielgrzymka odbyła się z ograniczeniem do bazyliki piekarskiej, a dla reszty jedynie online. Po rocznej przerwie, 22 sierpnia 2021 pielgrzymka kobiet i dziewcząt do Piekar Śląskich wróciła na piekarskie wzgórze.
Bibliografia
A. Mazur, Historia pielgrzymowania, [w:] Turystyka religijna, red. Z. Kroplewski, A. Panasiuk, Wydawnictwo naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2010; Ks. J. Górecki, Pielgrzymki na Górnym Śląsku w latach 1869-1914, Katowice 1994; Ks. J. Pawlik, Piekary Śląskie, Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i miłości Społecznej, Wrocław 2000