Parafia św. Józefa w Sadowie

Określenie daty powstania Sadowa i parafii jest trudne. Lokacja mogła nastąpić już w drugiej połowie XIII wieku. Pierwsza wyraźna wzmianka o parafii sadowskiej pochodzi z 1447 roku przy okazji spisu świętopietrza w dekanacie oleskim. Wiadomo jednak z protokołu wizytacyjnego z 1679 roku, iż kościół parafialny istnieje od 1331 roku. Obszar parafii do drugiej połowy XIX wieku był bardzo rozległy i liczył 225 km². W tym czasie do parafii oprócz Sadowa należały także Wierzbie, Rusinowice, Harbułtowice, Droniowice, Chwostek oraz kościoły filialne w Koszęcinie, Boronowie, Cieszowej, Bruśku z Drutarnią i Olszynie. Od 1868 roku niektóre większe miejscowości zaczęto odłączać od parafii w Sadowie, tworząc na ich terenie nowe placówki duszpasterskie. Proces ten trwał do lat osiemdziesiątych XX wieku. Obecnie parafię stanowią: Sadów, Droniowice, Harbułtowice, Podlesie oraz Wierzbie. Od 1716 roku parafia należała do dekanatu lublinieckiego. W 1984 roku z tegoż dekanatu wydzielono dekanat sadowski z ośmiona parafiami. Od 25 marca 1992 parafia Sadów należy do nowej diecezji gliwickiej. Metryki parafialne chrztów i ślubów prowadzone są od 1673, a zgonów od 1674 roku.

Kościół i inne obiekty parafialne

Nad bocznym wejściem do kościoła widnieje napis 1331, czyli data konsekracji kościoła przez biskupa wrocławskiego Nankera. Bryła kościoła była wielokrotnie przebudowywana, a pozostałością po pierwszej jest prawdopodobnie prezbiterium. W czasie reformacji, która na Śląsku osiągnęła apogeum od drugiej połowy XVI do pierwszej połowy XVII wieku, kościół znalazł się w rękach protestantów. Rekatolicyzacja parafii sprawiła, że katolicy odzyskali zdewastowany budynek kościoła. Wtedy też dokonano kilku poważnych inwestycji. Rodzina Wierbskich ufundowała kaplicę św. Jadwigi z kryptą, znajdującą się od strony północnej. Tam znajdują się szczątki fundatorów. Z XVII wieku pochodzą boczne ołtarze Matki Bożej oraz św. Barbary, ambona i organy. Nowy był także ołtarz główny poświęcony św. Józefowi, który w 1671 roku stał się patronem parafii. Zrezygnowano tym samym z wezwania Wszystkich Świętych.

Charakterystycznym elementem dla kultury materialnej XVII wieku stała się dwukondygnacyjna dzwonnica. Jej podstawa została zbudowana z kamienia, a reszta konstrukcji z drewna. Dzwonnica została nakryta kolistym hełmem. Znajdowały się w niej dwa dzwony - pierwszy gotycki z 1486 roku odlany w Nysie i drugi z 1556 wykonany we Wrocławiu. W 1994 parafianie ufundowali trzy nowe dzwony odlane w zakładzie ludwisarskim Felczyńskich ( Anna - 220 kg; Maryja - 420 kg; Kazimierz - 230 kg). W obrębie kościoła znajduje się cmentarz parafialny.

Proboszczowie

• ks. Franciszek Pluszczyk (1889-1892)
• ks. Karol Urban (1899-1923)
• ks. Jakub Herman (1923-1954)
• ks. Jan Pietrek (1954-1955)
• ks. Paweł Kępka (1955-1960)
• ks. Bolesław Jakubczyk (1960-1972)
• ks. Karol Wollnik (1972-1979)
• ks. Alojzy Drozd (1979-1986)
• ks. Marian Śliwiński (1986-1999)
• ks. Krystian Gajek (1999-2014)
• ks. Krzysztof Domoracki (1.09.2014-2018)
• ks. Artur Pytel (2018-nadal)

Bibliografia

Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, Katowice 1927, s. 54-55; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., ŚSHT 1969, t. 2, s. 159; L. Musioł, Lubliniec. Monografia historyczna parafii lublinieckiej, Lubliniec 1956, (mps. archiwum parafii św. Mikołaja w Lublińcu), s. 80-81; J. Myszor, Historia diecezji katowickiej, Katowice 1999, s. 460; www.kuria.gliwice.pl.