Parafia św. Jadwigi Śląskiej w Szopienicach

Z e-ncyklopedia
Wersja z dnia 16:04, 18 sty 2020 autorstwa Mira (dyskusja | edycje) (dr)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Szopienice jadw 1.jpg
Szopienice jadw 2.jpg
Szopienice jadw 4.jpg

Do 1871 roku Szopienice należały do parafii w Mysłowicach. Lawinowy wzrost ludności (79 mieszkańców Szopienic w 1784 r., 2249 w 1868 r., 7715 w 1901 r., 11 674 w latach 20-tych XX w.; tylko w 1907 roku do pierwszej Komunii Św. przystąpiło 305 dzieci) i liczne prośby mieszkańców wpłynęły na wydanie decyzji wikariatu generalnego we Wrocławiu o budowie nowego kościoła w 1868 roku. Ze strony świeckiej powstaniem nowej parafii i budową kościoła mieli zająć się: sztygar Hugon Bennerth, gospodarze Jan Musialik i Szymon Kutz, rzeźnik Piotr Cieślik, szewc Herman Kuntze i karczmarz Wawrzyniec Hołota, zaś ze strony kościelnej mysłowicki proboszcz ks. Ludwik Markiefka. Pierwszy, a potem i drugi kościół powstał w głównej części z dobrowolnych ofiar parafian.

Kamień węgielny położono 20 września 1868. W tym samym roku powstał dekanat mysłowicki, w skład którego miała wejść roździeńska kuratura. Ks. Konrad Stiborski (Ściborski), wikary mysłowickiej parafii, został mianowany dekretem bpa Heinricha Förstera z 27 lutego 1869 kuratorem roździeńskiej placówki, która 24 lutego 1872 stała się samodzielną parafią.

Ziemię pod cmentarz nabyto w 1871 roku, plebanię zbudowano w latach 1880-1881. Niemal od początku kościół był zbyt mały, dlatego kuria wydała zgodę na budowę nowego. Projektantem został architekt Friedrich Wilhelm Grundman. 15 października 1884 ks. Stiborski poświęcił kamień węgielny pod budowę nowego kościoła.

Stary kościół rozebrano, część jego wyposażenia sprzedano do nowego kościoła w Dziećkowicach. Powstał okazały neogotycki kościół, z cegły, trójnawowy o sklepieniach krzyżowych, na rzucie krzyża łacińskiego oraz tradycyjnie orientowany. Kościół został wyposażony w nowe sześciogłosowe organy piszczałkowe, witraże w prezbiterium, które ufundowali m.in. Teodor Kamler i ks. Józef Dembończyk.

Z inicjatywy nowego proboszcza ks. Karola Abramskiego w 1897 roku dobudowano zakrystię i przedsionek kościoła. Również poświęcono i zawieszono na wieży kościelnej pięć dzwonów odlanych we Wrocławiu, wśród nich 1150 kg dzwon poświęcony św. Jadwidze. Ani te dzwony, ani następne, które zawisły w 1922 roku nie przetrwały wojen światowych. Dopiero w 1950 roku ks. proboszcz Thiele uzyskał w Ministerstwie Administracji Publicznej zgodę na wykup trzech dzwonów stalowych z ziem odzyskanych o łącznej wadze 5 ton, którym nadano nazwy trzech cnót: Wiara , Nadzieja i Miłość. W 1987 roku pękły serca dwóch z nich – nowe zostały wykonane i ufundowane jako dar przez nieistniejącą już (zamknięta w 2008 r.) szopienicką Hutę Metali Nieżelaznych.

Przed wizytą kard. Georga Koppa w 1902 roku odmalowano wnętrze kościoła, a ściany naw bocznych ozdobiono figurami, rzeźbami i mozaikami, doprowadzono również elektryczność. 2 maja 1902 kardynał Kopp konsekrował kościół. W 1903 roku obok kościoła została wybudowana kaplica przedstawiająca Ogrójec, a rodzina Rygułów ufundowała nowe witraże.

W 1904 roku zarząd kościelny postanowił zbudować klasztor dla sióstr boromeuszek, gdzie miała funkcjonować ochronka dla dzieci (od 1992 r. pełna nazwa domu brzmi "Specjalny Ośrodek Wychowawczy prowadzony przez Siostry Miłosierdzia św. Karola Boromeusza". W domu tym jest miejsce dla 76 dzieci). Postanowiono również rozbudować plebanię, bo jeden wikary był niewystarczający.

Silne zanieczyszczenie powietrza oraz upływ czasu doprowadziły do przebarwień ścian, dachu, wyposażenia wnętrza, naruszając przy tym spójność konstrukcyjną. Budynek kościoła uratowano przeprowadzając liczne remonty i prace konserwacyjne. W latach 70. XX wieku poprawiono elewację kościoła poprzez spoinowanie. W 2002 roku odnowiono prezbiterium i ołtarz główny, przywrócono polichromie figurom we wszystkich ołtarzach oraz belce tęczowej.

W 1987 roku podjęto inicjatywę budowy domu katechetycznego. Kamień węgielny wmurowano 15 października 1988, a ukończono budowę w 1994 roku. W związku z wprowadzeniem nauki religii do szkół w domu katechetycznym działa Świetlica Środowiskowa MOPS.

Kościół jest wpisany do rejestru zabytków obejmując: kościół parafialny, kaplicę Ogrójca z 1903 roku wzniesioną według projektu Ludwika Schneidera w stylu neogotyckim, grupę rzeźb Adoracja Krzyża i Pietę z przełomu XIX i XX wieku. Kościół posiadał ołtarze św. Barbary i św. Floriana, które uległy zniszczeniu. Ołtarz główny został pozbawiony środkowej wieżyczki. Od strony południowej przy nawie znajduje się kaplica św. Teresy. Obraz MB Częstochowskiej z lewego ołtarza bocznego, pochodzący z pierwszego kościoła oddano do konserwacji. W kościele znajdują się tylko 2 tablice pamiątkowe: pierwsza poświęcona bp. Herbertowi Bednorzowi ufundowana przez hutników w 1990 roku, druga – Józefie Kantor, umiłowanej nauczycielce z Szopienic ufundowana w 1995 roku.

Kapliczki i krzyże przydrożne

Proboszczowie

Bibliografia

Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 282-283; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 166; F. Maroń, Stulecie dekanatu mysłowickiego na tle problemów narodowych i społecznych związanych z rozwojem przemysłowym, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 1970, t. 3, z. 1, s. 243-285; H. Olszar, Duchowieństwo katolickie diecezji śląskiej (katowickiej) w drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2000.