Parafia św. Anny w Janowie
Historia
Osiedle Nikiszowiec (Janów, obecnie dzielnica Katowic) powstało w latach 1908-1924. Zostało zbudowane według projektu architektów Emila i Georga Zillmannów, wywodzących się z podberlińskiego Charlottenburga, gdzie też ukończyli szkołę architektury. Do osiedla wjeżdża się przez bramy, które nawiązują do bram średniowiecznych miast – warowni. Wszystkie uliczki i przejścia zbiegają się w miejscu centralnym - placu (rynku). Przy placu, jak na tradycyjnym rynku, znajduje się również kościół. Od rynku odchodzi gęsta sieć ulic. Neobarokowy kościół pw. św. Anny z 1927 roku - również dzieło Zillmannów - jest najokazalszą budowlą Nikiszowca.
Parafia - erygowana 1 sierpnia 1912 - została wyłączona z parafii NSPJ w Mysłowicach. Jej proboszczem został ks. Paweł Dudek. Wspólnota powstała przy tymczasowym kościele, na miejscu starej kotłowni w 1910 roku przebudowanej na koszt kopalni "Giesche". 6 maja 1914 rozpoczęto budowę kościoła, a 5 lipca tego samego roku położono kamień węgielny. Budowę przerwał wybuch I wojny światowej. Prace zostały wznowione w latach 20. XX wieku. W 1921 roku powstały obydwie wieże, w cztery lata później nakryto budowlę dachem i przystąpiono do wykończenia wnętrza. Do grona fundatorów należeli: kopalnia "Giesche" (w 5/7), parafia Janów (w 2/7). Kościół został poświęcony 23 października 1927.
Kościół parafialny
Kościół został zbudowany na planie krzyża w stylu neobarokowym. Na skrzyżowaniu naw głównej z poprzeczną znajduje się bazylikowa kopuła z namalowanymi postaciami świętych i błogosławionych. W bocznych nawach zostały umieszczone ołtarze Matki Bożej i św. Barbary. Uwagę zwracają: szerokie obejście - jakby dodatkowa nawa wokół prezbiterium dla procesji ofiarnej, chrzcielnica typu kielichowego, nadwieszana ambona. Droga Krzyżowa namalowana została na metalowych płytach przez Otta Kowalewskiego według wzoru Fugla. Poświęcił je 24 lutego 1928 o. Wilhelm Rogosz, prowincjał ojców franciszkanów z Panewnik. Witraże wykonała firma Georga Schneidera z Regensburga. Chlubą parafii są 75-głosowe organy o barwie romantycznej zbudowane w 1927 roku przez firmę braci Rieger z Karniowa (Czechy). Od 1918 roku na terenie parafii pracują siostry jadwiżanki. W tym samym roku został założony chór kościelny św. Cecylii. 5 listopada 1992 został poświęcony dom katechetyczny.
Proboszczowie
- ks. Paweł Dudek (1912-1945)
- ks. Alfons Tomaszewski (1945-1946)
- ks. Lucjan Pitlok administrator (1946-1966), proboszcz (1966-1974)
- ks. Jan Klemens (1974-2003)
- ks. Zygmunt Klim (2003-2020)
- ks. Tomasz Seweryn administrator (2020-2021)
- ks. Jacek Staniec (2021-nadal)
Bibliografia
E. Płonka, Pamiętnik jubileuszowy parafii Janów-Giszowiec 1910-1935, Katowice 1935; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2001, s. 222; 75-lecie kościoła św. Anny w Katowicach Janowie, red. J. Klemens, Katowice 2002; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 województwo śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 145; J. Tofilska, Katowice Nikiszowiec. Miejsca, ludzie, historia, Katowice 2007; H. Olszar, "To nie prowincjonalny ksiądz". Ks. Paweł Dudek i jego dzieło, Katowice 2010, s. 11-22; J. Tchórz, Parafia św. Anny w Janowie, Chorzów 1951, mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; K. Banaś, U świętej Anny w Janowie, GN 1997, nr 31, s. 15; [1] (dostęp: 2.07.2020)
| ||||||||||