Parafia Wszystkich Świętych w Górkach Wielkich: Różnice pomiędzy wersjami
(nowe) |
(dr) |
||
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Gorki Wielkie22.jpg|thumb|right]] | [[Plik:Gorki Wielkie22.jpg|thumb|right]] | ||
[[Plik:Gorki Wielkie21.jpg|thumb|right]] | [[Plik:Gorki Wielkie21.jpg|thumb|right]] | ||
==Historia== | |||
Zabytkowy kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych w Górkach Wielkich należy do najstarszych na Ziemi Cieszyńskiej. Wioska Górki znajduje się w spisie wiosek Księstwa Cieszyńskiego z roku 1305. | |||
W księdze fundacyjnej biskupstwa wrocławskiego wymienione są Górki jedynie z dodatkiem, że należą do włodarza. O kościele parafialnym wspomina dopiero spis [[Świętopietrze|świętopietrza]] z 1447 roku. Poreformacyjne protokoły wizytacyjne nie zawierają żadnych konkretnych danych. Trudno więc o bliższe określenie daty powstania parafii. Można jedynie przypuszczać, że w okresie rozbudowy Górnych albo Małych Górek, czyli pod koniec XIV wieku, założono [[Parafia|parafię]]. W czasie [[Skutki Reformacji na Śląsku|reformacji]] ewangelicy zajęli kościół i po jego zwrocie w 1654 roku przyłączony został wraz z [[Parafia św. Jana Chrzciciela w Brennej|Brenną]] do [[Parafia św. Bartłomieja w Grodźcu|Grodźca]], a Małe Górki do [[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Lipowcu|Lipowca]]. Był wtedy już murowany pw. Wszystkich Świętych i w latach 1667 oraz 1778 poddany został gruntownej przebudowie. W zależności od Grodźca pozostał aż do 1870 roku, kiedy to parafia w Wielkich Górkach z dołączonymi Małymi Górkami ponownie została erygowana. Kościół został gruntownie odnowiony po II wojnie światowej. | |||
==Kościół== | |||
[[Prezbiterium]] i węższa część nawy głównej pochodzą z XV wieku. W 1662 roku dobudowano szerszą część nawy głównej wraz z masywną kamienną wieżą. W drzwiach zakrystii na uwagę zasługuje późnogotycki kamienny portal z herbem Góreckich. Dawna chrzcielnica z XVI wieku fundacji Jana Góreckiego obecnie służy jako kropielnica przy wejściu do kościoła. Krzyż przy kropielnicy pochodzi z 1888 roku. Ambona barokowa z XVIII wieku. Ołtarz główny i wystrój kościoła pochodzą z XIX wieku. Polichromie braci Morawców z 1980 roku. | |||
W niedostępnej krypcie kościoła znajdują się trumny ze szczątkami fundatorów kościoła z rodziny Góreckich. Przed kościołem sklepiona bramka z 1703 roku. W bramce płyty grobowe z herbami rodziny Góreckich z 1682 roku oraz ich następców Marklowskich. Grobowiec Erdmana Marklowskiego znajduje się w obejściu kościoła. | |||
*Na cmentarzu za kościołem spoczywa rodzina Kossaków. Wśród nich znajduje się grób wielkiej polskiej pisarki [[Kossak Zofia|Zofii Kossak]] – Szatkowskiej i jej męża Zygmunta oraz pisarza ludowego Walentego Krząszcza. | |||
==Proboszczowie== | ==Proboszczowie== | ||
*[[Nidecki Józef|ks. Józef Nidecki]] (1907-1913) | *[[Nidecki Józef|ks. Józef Nidecki]] (1907-1913) | ||
Linia 13: | Linia 19: | ||
*[[Wróbel Szczepan|ks. Szczepan Wróbel]] (1968-1991) | *[[Wróbel Szczepan|ks. Szczepan Wróbel]] (1968-1991) | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Katalog Diecezji Katowickiej 1970, s. 189-194 | Katalog Diecezji Katowickiej 1970, s. 189-194; opracowanie własne, JM | ||
[[Kategoria:Parafie - G]] | [[Kategoria:Parafie - G|Górki Wielkie]] | ||
[[Kategoria:Dekanat skoczowski]] | [[Kategoria:Dekanat skoczowski]] | ||
[[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji bielsko-żywieckiej|G]] | [[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji bielsko-żywieckiej|G]] |
Aktualna wersja na dzień 00:20, 5 sty 2024
Historia
Zabytkowy kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych w Górkach Wielkich należy do najstarszych na Ziemi Cieszyńskiej. Wioska Górki znajduje się w spisie wiosek Księstwa Cieszyńskiego z roku 1305. W księdze fundacyjnej biskupstwa wrocławskiego wymienione są Górki jedynie z dodatkiem, że należą do włodarza. O kościele parafialnym wspomina dopiero spis świętopietrza z 1447 roku. Poreformacyjne protokoły wizytacyjne nie zawierają żadnych konkretnych danych. Trudno więc o bliższe określenie daty powstania parafii. Można jedynie przypuszczać, że w okresie rozbudowy Górnych albo Małych Górek, czyli pod koniec XIV wieku, założono parafię. W czasie reformacji ewangelicy zajęli kościół i po jego zwrocie w 1654 roku przyłączony został wraz z Brenną do Grodźca, a Małe Górki do Lipowca. Był wtedy już murowany pw. Wszystkich Świętych i w latach 1667 oraz 1778 poddany został gruntownej przebudowie. W zależności od Grodźca pozostał aż do 1870 roku, kiedy to parafia w Wielkich Górkach z dołączonymi Małymi Górkami ponownie została erygowana. Kościół został gruntownie odnowiony po II wojnie światowej.
Kościół
Prezbiterium i węższa część nawy głównej pochodzą z XV wieku. W 1662 roku dobudowano szerszą część nawy głównej wraz z masywną kamienną wieżą. W drzwiach zakrystii na uwagę zasługuje późnogotycki kamienny portal z herbem Góreckich. Dawna chrzcielnica z XVI wieku fundacji Jana Góreckiego obecnie służy jako kropielnica przy wejściu do kościoła. Krzyż przy kropielnicy pochodzi z 1888 roku. Ambona barokowa z XVIII wieku. Ołtarz główny i wystrój kościoła pochodzą z XIX wieku. Polichromie braci Morawców z 1980 roku.
W niedostępnej krypcie kościoła znajdują się trumny ze szczątkami fundatorów kościoła z rodziny Góreckich. Przed kościołem sklepiona bramka z 1703 roku. W bramce płyty grobowe z herbami rodziny Góreckich z 1682 roku oraz ich następców Marklowskich. Grobowiec Erdmana Marklowskiego znajduje się w obejściu kościoła.
- Na cmentarzu za kościołem spoczywa rodzina Kossaków. Wśród nich znajduje się grób wielkiej polskiej pisarki Zofii Kossak – Szatkowskiej i jej męża Zygmunta oraz pisarza ludowego Walentego Krząszcza.
Proboszczowie
- ks. Józef Nidecki (1907-1913)
- ks. Emanuel Grim (1913-1917)
- ks. Józef Czaputa (1931-1937)
- ks. Feliks Sołtysiak (1937-1940)
- ks. Franciszek Szuścik (1943-1968)
- ks. Szczepan Wróbel (1968-1991)
Bibliografia
Katalog Diecezji Katowickiej 1970, s. 189-194; opracowanie własne, JM