Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 20:37, 8 cze 2022

Historia miejscowości

Pierwsze informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem. Pod koniec wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie do parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach.

Budowa kościoła

W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku. Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę kościoła w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego ks. Maksymilian Gerlich – ówczesny proboszcz parafii w Michałkowicach. Uzyskał on aprobatę dyrektora zakładów „Zjednoczone Huty Królewska i Laura” Ewalda. Zarząd huty zdecydował się dofinansować tę inicjatywę w wysokości 20 tys. marek. 8 grudnia 1918 młynarz Stanisław Morawiec ofiarował dwie morgi gruntu. Po licznych zbiórkach pieniędzy udało się zebrać na budowę kościoła na Przełajce 140 tys. marek. W 1919 roku zdecydowano się zwrócić o zgodę do oficjalnych władz powiatowych. Na początku władze podeszły do tego pomysłu bardzo sceptycznie. W planie budowy nie znalazło się nazwisko projektanta, a dodatkowo władze chciały by parafia obejmowała także pobliski Bańgów. Mieszkańcy tych dwóch dzielnic Siemianowic mieliby do kościoła bardzo blisko.

W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach ks. Konrad Krawczyk zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej Mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę pod pewnymi warunkami. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem - lokalistą w Przełajce został ks. Ewald Kasperczyk. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych ksiąg metrykalnych chrztów, ślubów, zgonów oraz intencji mszalnych i zapowiedzi. W 1947 roku nowym lokalistą parafii został ks. Wilhelm Kopiec. Dzięki jego inicjatywie w Przełajce poświęcono kamień węgielny i zgłębiono fundamenty. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. 2 września 1951 kościół był już wybudowany. Tego samego dnia poświęcił go bp Herbert Bednorz. Sześć lat później, 28 maja 1957 w Przełajce erygowano samodzielną parafię. Konsekracji kościoła w 1961 roku dokonał bp Juliusz Bieniek.

Wystrój kościoła

Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa Wiktora Ostrzołka, a projektantem całego kościoła został Jan Kapołka. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom zbudowano probostwo. Większość sprzętów i szat liturgicznych sprowadzono z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one używane do 1939 roku. Na działce przekazanej przez pp. Korfantych zorganizowano cmentarz. Znajduje się on w odległości ok. 10 metrów od kościoła. Obecnie parafia liczy ok. 800 wiernych.

Kapliczki i krzyże przydrożne

Krzyż przydrożny

Posłuchaj o parafii

Proboszczowie

ks. Ewald Kasperczyk lokalista (1942-1944)
ks. Ludwik Niemiec lokalista (1944-1947)
ks. Wilhelm Kopiec lokalista (1947-1957), proboszcz (1957-1993)
ks. Jan Klimza (1993-2014)
ks. Edward Chmiel (2014-2022)
ks. Adam Zdebel (2022-nadal)

Bibliografia

M. Rzepka, Diecezja się kończy w Przełajce. Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, GN 2004, nr 21, (dodatek katowicki), s. 28; Janeczek „Od Sancovic do Siemianowic”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 388-392; M. Dreus „Kościoły Siemianowic Śląskich”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 44-47; Schematyzm Archidiecezji Katowickiej, Katowice 2005, cz. II.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Plik:Przelajka1.jpg|thumb|200px|right]]
+[[Plik:Przelajka1.jpg|thumb|right]]
-[[Plik:Przelajka2.jpg|thumb|200px|right]]
+[[Plik:Przelajka2.jpg|thumb|right]]
-[[Plik:Przelajka3.jpg|thumb|200px|right]]
+[[Plik:Przelajka3.jpg|thumb|right]]
-Pierwsze  informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem.  Pod koniec  wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach.
+==Historia miejscowości==
+Pierwsze  informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem.  Pod koniec  wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie do [[Parafia św. Michała Archanioła w Michałkowicach|parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach]].
+==Budowa kościoła==
+W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku.  Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę kościoła w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego [[Gerlich Maksymilian|ks. Maksymilian Gerlich]] – ówczesny proboszcz parafii w Michałkowicach. Uzyskał on aprobatę dyrektora zakładów „Zjednoczone Huty Królewska i Laura” Ewalda. Zarząd  huty zdecydował się dofinansować tę inicjatywę w wysokości 20 tys. marek. 8 grudnia 1918 młynarz Stanisław  Morawiec ofiarował dwie morgi gruntu. Po licznych zbiórkach pieniędzy udało się zebrać na budowę kościoła na Przełajce  140 tys. marek. W 1919 roku zdecydowano się zwrócić o zgodę do oficjalnych władz powiatowych. Na początku władze podeszły do tego pomysłu bardzo sceptycznie. W planie budowy nie znalazło się nazwisko projektanta, a dodatkowo władze chciały by parafia obejmowała także pobliski Bańgów. Mieszkańcy tych dwóch dzielnic Siemianowic mieliby do kościoła bardzo blisko.
-W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku.  Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę świątyni w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego ks. Maksymilian Gerlin – ówczesny proboszcz parafii w Michałkowicach. Uzyskał on aprobatę dyrektora zakładów „Zjednoczone Huty Królewska i Laura” Ewalda. Zarząd  huty zdecydował się dofinansować tę inicjatywę w wysokości 20 tys. marek. 8 grudnia 1918 młynarz Stanisław  Morawiec ofiarował 2morgi gruntu. Po licznych zbiórkach pieniędzy udało się na budowę kościoła na Przełajce zebrać 140 tys. marek. W 1919 roku zdecydowano się zwrócić o zgodę do oficjalnych władz powiatowych. Na początku władze podeszły do tego pomysłu bardzo sceptycznie. W planie budowy nie znalazło się nazwisko projektanta, a dodatkowo władze chciały by parafia obejmowała także pobliski Bańgów. Mieszkańcy tych dwóch dzielnic Siemianowic mieliby do kościoła bardzo blisko.
+W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach [[Krawczyk Konrad|ks. Konrad Krawczyk]] zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej Mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę pod pewnymi warunkami. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć  trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem - [[lokalia|lokalistą]] w Przełajce został [[Kasperczyk Ewald|ks. Ewald Kasperczyk]]. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych [[Księgi metrykalne|ksiąg metrykalnych  chrztów, ślubów, zgonów]]  oraz intencji mszalnych i zapowiedzi. W 1947 roku nowym lokalistą parafii został [[Kopiec Wilhelm|ks. Wilhelm Kopiec]]. Dzięki jego inicjatywie w Przełajce poświęcono kamień węgielny i zgłębiono fundamenty. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. 2 września 1951 kościół był już wybudowany. Tego samego dnia poświęcił go [[Bednorz Herbert|bp Herbert Bednorz]]. Sześć lat później, 28 maja 1957 w Przełajce erygowano samodzielną [[Parafia|parafię]]. Konsekracji kościoła w 1961 roku dokonał [[Bieniek Juliusz |bp Juliusz Bieniek]].
+==Wystrój kościoła==
-W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach ks. Konrad Krawczyk zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę podając przy tym odpowiednie warunki. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć  trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem-lokalistą w Przełajce został ks. Ewald Kasperczyk. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych ksiąg metrykalnych chrztów, ślubów, zgonów  oraz intencji mszalnych i zapowiedzi. W 1947 roku nowym lokalistą parafii został ks. Wilhelm Kopiec. Dzięki jego inicjatywie w Przełajce poświęcono kamień węgielny i zgłębiono fundamenty. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. 2 września 1951 kościół był już wybudowany. Tego samego dnia poświęcił go bp Herbert Bednorz. Sześć lat później, 28 maja 1957 w Przełajce erygowano samodzielną parafię. Konsekracji kościoła w 1961 roku dokonał biskup Juliusz Bieniek.
+Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa [[Ostrzołek Wiktor|Wiktora Ostrzołka]], a projektantem całego kościoła został [[Kapołka Jan (1891-1968)|Jan Kapołka]]. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom zbudowano probostwo. Większość sprzętów i szat liturgicznych sprowadzono z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one używane do 1939 roku. Na działce przekazanej przez pp. Korfantych zorganizowano [[cmentarz]].  Znajduje się on w odległości ok. 10 metrów od kościoła.
+Obecnie parafia liczy ok. 800 wiernych.
-Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa Wiktora Ostrzołka, a projektantem całego kościoła został Jan Kapołka. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom postawiono probostwo. Wszystkie sprzęty liturgiczne i szaty sprowadzono głównie z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one w użytku do 1939 roku. Proboszcz Kopiec starał się także o wybudowanie cmentarza. Udało mu się to dzięki parafianom państwu Korfantym, którzy ofiarowali swoją działkę. Znajdowała się ona jakieś 10 metrów od kościoła. Na niej zdecydowano się wybudować cmentarz. Pierwszym proboszczem parafii był właśnie ks. Wilhelm Kopiec, któremu w dużej mierze parafianie zawdzięczają budowę kościoła. Przełajkę zamieszkuje około 800 wiernych.
+==Kapliczki i krzyże przydrożne==
+*[[Krzyż przydrożny na Przełajce|Krzyż przydrożny]]
+== Posłuchaj o parafii==
+[[Plik:Bangow Przelajka.mp3]]
 == Proboszczowie ==
@@ Linia 14: / Linia 20: @@
 *[[Niemiec Ludwik|ks. Ludwik Niemiec]] lokalista (1944-1947)
 *[[Kopiec Wilhelm|ks. Wilhelm Kopiec]] lokalista (1947-1957), proboszcz (1957-1993)
-*[[Klimza Jan|ks. Jan Klimza]] (1993-nadal)
+*[[Klimza Jan|ks. Jan Klimza]] (1993-2014)
+*[[Chmiel Edward|ks. Edward Chmiel]] (2014-2022)
+*[[Zdebel Adam|ks. Adam Zdebel]] (2022-nadal)
 ==Bibliografia==
-M. Rzepka, Diecezja się kończy w Przełajce. Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, GN 2004, nr 21 (dodatek katowicki), s. 28; . Janeczek„Od Sancovic do Siemianowic” parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce 388-392; M. Dreus „Kościoły Siemianowic Śląskich” parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce 44-47; Schematyzm Archidiecezji Katowickiej r. 2005 Część II Parafie.
+M. Rzepka, Diecezja się kończy w Przełajce. Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, GN 2004, nr 21, (dodatek katowicki), s. 28; Janeczek „Od Sancovic do Siemianowic”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 388-392; M. Dreus „Kościoły Siemianowic Śląskich”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 44-47; Schematyzm Archidiecezji Katowickiej, Katowice 2005, cz. II.
 {{Dekanaty}}
 [[Kategoria:Parafie - P|Przełajka]]
 [[Kategoria:Dekanat Siemianowice Śląskie|Przełajka]]