Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
mNie podano opisu zmian
(uzupełnienie)
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Przelajka1.jpg|thumb|right]]
[[Plik:Przelajka2.jpg|thumb|right]]
[[Plik:Przelajka3.jpg|thumb|right]]
==Historia miejscowości==
Pierwsze  informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem.  Pod koniec  wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie do [[Parafia św. Michała Archanioła w Michałkowicach|parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach]].
==Budowa kościoła==
W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku.  Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę kościoła w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego [[Gerlich Maksymilian|ks. Maksymilian Gerlich]] – ówczesny proboszcz parafii w Michałkowicach. Uzyskał on aprobatę dyrektora zakładów „Zjednoczone Huty Królewska i Laura” Ewalda. Zarząd  huty zdecydował się dofinansować tę inicjatywę w wysokości 20 tys. marek. 8 grudnia 1918 młynarz Stanisław  Morawiec ofiarował dwie morgi gruntu. Po licznych zbiórkach pieniędzy udało się zebrać na budowę kościoła na Przełajce  140 tys. marek. W 1919 roku zdecydowano się zwrócić o zgodę do oficjalnych władz powiatowych. Na początku władze podeszły do tego pomysłu bardzo sceptycznie. W planie budowy nie znalazło się nazwisko projektanta, a dodatkowo władze chciały by parafia obejmowała także pobliski Bańgów. Mieszkańcy tych dwóch dzielnic Siemianowic mieliby do kościoła bardzo blisko.


W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach [[Krawczyk Konrad|ks. Konrad Krawczyk]] zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej Mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę pod pewnymi warunkami. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć  trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem - [[lokalia|lokalistą]] w Przełajce został [[Kasperczyk Ewald|ks. Ewald Kasperczyk]]. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych [[Księgi metrykalne|ksiąg metrykalnych  chrztów, ślubów, zgonów]]  oraz intencji mszalnych i zapowiedzi. W 1947 roku nowym lokalistą parafii został [[Kopiec Wilhelm|ks. Wilhelm Kopiec]]. Dzięki jego inicjatywie w Przełajce poświęcono kamień węgielny i zgłębiono fundamenty. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. 2 września 1951 kościół był już wybudowany. Tego samego dnia poświęcił go [[Bednorz Herbert|bp Herbert Bednorz]]. Sześć lat później, 28 maja 1957 w Przełajce erygowano samodzielną [[Parafia|parafię]]. Konsekracji kościoła w 1961 roku dokonał [[Bieniek Juliusz |bp Juliusz Bieniek]].
==Wystrój kościoła==
Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa [[Ostrzołek Wiktor|Wiktora Ostrzołka]], a projektantem całego kościoła został [[Kapołka Jan (1891-1968)|Jan Kapołka]]. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom zbudowano probostwo. Większość sprzętów i szat liturgicznych sprowadzono z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one używane do 1939 roku. Na działce przekazanej przez pp. Korfantych zorganizowano [[cmentarz]].  Znajduje się on w odległości ok. 10 metrów od kościoła.
Obecnie parafia liczy ok. 800 wiernych.
==Kapliczki i krzyże przydrożne==
*[[Krzyż przydrożny na Przełajce|Krzyż przydrożny]]
== Posłuchaj o parafii==
[[Plik:Bangow Przelajka.mp3]]


== Proboszczowie ==
== Proboszczowie ==
Linia 5: Linia 20:
*[[Niemiec Ludwik|ks. Ludwik Niemiec]] lokalista (1944-1947)
*[[Niemiec Ludwik|ks. Ludwik Niemiec]] lokalista (1944-1947)
*[[Kopiec Wilhelm|ks. Wilhelm Kopiec]] lokalista (1947-1957), proboszcz (1957-1993)  
*[[Kopiec Wilhelm|ks. Wilhelm Kopiec]] lokalista (1947-1957), proboszcz (1957-1993)  
*[[Klimza Jan|ks. Jan Klimza]] (1993-nadal)
*[[Klimza Jan|ks. Jan Klimza]] (1993-2014)
 
*[[Chmiel Edward|ks. Edward Chmiel]] (2014-2022)
*[[Zdebel Adam|ks. Adam Zdebel]] (2022-nadal)
==Bibliografia==
==Bibliografia==
 
M. Rzepka, Diecezja się kończy w Przełajce. Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, GN 2004, nr 21, (dodatek katowicki), s. 28; Janeczek „Od Sancovic do Siemianowic”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 388-392; M. Dreus „Kościoły Siemianowic Śląskich”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 44-47; Schematyzm Archidiecezji Katowickiej, Katowice 2005, cz. II. 
 
{{Dekanaty}}
{{Dekanaty}}
[[Kategoria:Parafie - P|Przełajka]]
[[Kategoria:Parafie - P|Przełajka]]
[[Kategoria:Dekanat Siemianowice Śląskie|Przełajka]]
[[Kategoria:Dekanat Siemianowice Śląskie|Przełajka]]

Wersja z 19:37, 8 cze 2022

Przelajka1.jpg
Przelajka2.jpg
Przelajka3.jpg

Historia miejscowości

Pierwsze informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem. Pod koniec wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie do parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach.

Budowa kościoła

W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku. Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę kościoła w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego ks. Maksymilian Gerlich – ówczesny proboszcz parafii w Michałkowicach. Uzyskał on aprobatę dyrektora zakładów „Zjednoczone Huty Królewska i Laura” Ewalda. Zarząd huty zdecydował się dofinansować tę inicjatywę w wysokości 20 tys. marek. 8 grudnia 1918 młynarz Stanisław Morawiec ofiarował dwie morgi gruntu. Po licznych zbiórkach pieniędzy udało się zebrać na budowę kościoła na Przełajce 140 tys. marek. W 1919 roku zdecydowano się zwrócić o zgodę do oficjalnych władz powiatowych. Na początku władze podeszły do tego pomysłu bardzo sceptycznie. W planie budowy nie znalazło się nazwisko projektanta, a dodatkowo władze chciały by parafia obejmowała także pobliski Bańgów. Mieszkańcy tych dwóch dzielnic Siemianowic mieliby do kościoła bardzo blisko.

W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach ks. Konrad Krawczyk zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej Mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę pod pewnymi warunkami. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem - lokalistą w Przełajce został ks. Ewald Kasperczyk. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych ksiąg metrykalnych chrztów, ślubów, zgonów oraz intencji mszalnych i zapowiedzi. W 1947 roku nowym lokalistą parafii został ks. Wilhelm Kopiec. Dzięki jego inicjatywie w Przełajce poświęcono kamień węgielny i zgłębiono fundamenty. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. 2 września 1951 kościół był już wybudowany. Tego samego dnia poświęcił go bp Herbert Bednorz. Sześć lat później, 28 maja 1957 w Przełajce erygowano samodzielną parafię. Konsekracji kościoła w 1961 roku dokonał bp Juliusz Bieniek.

Wystrój kościoła

Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa Wiktora Ostrzołka, a projektantem całego kościoła został Jan Kapołka. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom zbudowano probostwo. Większość sprzętów i szat liturgicznych sprowadzono z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one używane do 1939 roku. Na działce przekazanej przez pp. Korfantych zorganizowano cmentarz. Znajduje się on w odległości ok. 10 metrów od kościoła. Obecnie parafia liczy ok. 800 wiernych.

Kapliczki i krzyże przydrożne

Posłuchaj o parafii

Proboszczowie

Bibliografia

M. Rzepka, Diecezja się kończy w Przełajce. Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, GN 2004, nr 21, (dodatek katowicki), s. 28; Janeczek „Od Sancovic do Siemianowic”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 388-392; M. Dreus „Kościoły Siemianowic Śląskich”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 44-47; Schematyzm Archidiecezji Katowickiej, Katowice 2005, cz. II.