Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce: Różnice pomiędzy wersjami
(dr) |
(dr) |
||
Linia 5: | Linia 5: | ||
Pierwsze informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem. Pod koniec wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie do [[Parafia św. Michała Archanioła w Michałkowicach|parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach]]. | Pierwsze informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem. Pod koniec wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie do [[Parafia św. Michała Archanioła w Michałkowicach|parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach]]. | ||
==Budowa kościoła== | ==Budowa kościoła== | ||
W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku. Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę kościoła w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego ks. Maksymilian | W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku. Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę kościoła w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego [[Gerlich Maksymilian|ks. Maksymilian Gerlich]] – ówczesny proboszcz parafii w Michałkowicach. Uzyskał on aprobatę dyrektora zakładów „Zjednoczone Huty Królewska i Laura” Ewalda. Zarząd huty zdecydował się dofinansować tę inicjatywę w wysokości 20 tys. marek. 8 grudnia 1918 młynarz Stanisław Morawiec ofiarował dwie morgi gruntu. Po licznych zbiórkach pieniędzy udało się zebrać na budowę kościoła na Przełajce 140 tys. marek. W 1919 roku zdecydowano się zwrócić o zgodę do oficjalnych władz powiatowych. Na początku władze podeszły do tego pomysłu bardzo sceptycznie. W planie budowy nie znalazło się nazwisko projektanta, a dodatkowo władze chciały by parafia obejmowała także pobliski Bańgów. Mieszkańcy tych dwóch dzielnic Siemianowic mieliby do kościoła bardzo blisko. | ||
W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach [[Krawczyk Konrad|ks. Konrad Krawczyk]] zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej Mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę pod pewnymi warunkami. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem - [[lokalia|lokalistą]] w Przełajce został [[Kasperczyk Ewald|ks. Ewald Kasperczyk]]. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych [[Księgi metrykalne|ksiąg metrykalnych | W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach [[Krawczyk Konrad|ks. Konrad Krawczyk]] zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej Mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę pod pewnymi warunkami. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem - [[lokalia|lokalistą]] w Przełajce został [[Kasperczyk Ewald|ks. Ewald Kasperczyk]]. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych [[Księgi metrykalne|ksiąg metrykalnych chrztów, ślubów, zgonów]] oraz intencji mszalnych i zapowiedzi. W 1947 roku nowym lokalistą parafii został [[Kopiec Wilhelm|ks. Wilhelm Kopiec]]. Dzięki jego inicjatywie w Przełajce poświęcono kamień węgielny i zgłębiono fundamenty. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. 2 września 1951 kościół był już wybudowany. Tego samego dnia poświęcił go [[Bednorz Herbert|bp Herbert Bednorz]]. Sześć lat później, 28 maja 1957 w Przełajce erygowano samodzielną [[Parafia|parafię]]. Konsekracji kościoła w 1961 roku dokonał [[Bieniek Juliusz |bp Juliusz Bieniek]]. | ||
==Wystrój kościoła== | ==Wystrój kościoła== | ||
Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa [[Ostrzołek Wiktor|Wiktora Ostrzołka]], a projektantem całego kościoła został [[Kapołka Jan (1891-1968)|Jan Kapołka]]. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom zbudowano probostwo. Większość sprzętów i szat liturgicznych sprowadzono z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one używane do 1939 roku. Na działce przekazanej przez pp. Korfantych zorganizowano cmentarz. Znajduje się on w odległości ok. 10 metrów od kościoła. | Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa [[Ostrzołek Wiktor|Wiktora Ostrzołka]], a projektantem całego kościoła został [[Kapołka Jan (1891-1968)|Jan Kapołka]]. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom zbudowano probostwo. Większość sprzętów i szat liturgicznych sprowadzono z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one używane do 1939 roku. Na działce przekazanej przez pp. Korfantych zorganizowano [[cmentarz]]. Znajduje się on w odległości ok. 10 metrów od kościoła. | ||
Obecnie parafia liczy ok. 800 wiernych. | Obecnie parafia liczy ok. 800 wiernych. | ||
==Kapliczki i krzyże przydrożne== | ==Kapliczki i krzyże przydrożne== |
Wersja z 22:49, 16 gru 2019
Historia miejscowości
Pierwsze informacje o wsi Przełajka pochodzą z XII wieku. W 1313 roku wieś była osadzona na prawie niemieckim, a jej nazwa brzmiała: Przelaya, Prelayka. W tamtych czasach była to wieś książęca. Jej ludność zajmowała się głównie rolnictwem. Pod koniec wieku XIII Przełajkę przejęła rodzina Henckel von Donnersmarck. W 1821 roku wieś została przyłączona do parafii w Czeladzi, a następnie do parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach.
Budowa kościoła
W połowie XIX wieku powstały pierwsze plany budowy kościoła. Pierwsze zbiórki pieniędzy prowadzono już w 1886 roku. Oficjalna uchwała o budowie kościoła została podjęta w 1912 roku na posiedzeniu rady gminy. Wtedy to też powołano towarzystwo zbierania funduszy na budowę kościoła w Przełajce. W dużym stopniu przyczynił się do tego ks. Maksymilian Gerlich – ówczesny proboszcz parafii w Michałkowicach. Uzyskał on aprobatę dyrektora zakładów „Zjednoczone Huty Królewska i Laura” Ewalda. Zarząd huty zdecydował się dofinansować tę inicjatywę w wysokości 20 tys. marek. 8 grudnia 1918 młynarz Stanisław Morawiec ofiarował dwie morgi gruntu. Po licznych zbiórkach pieniędzy udało się zebrać na budowę kościoła na Przełajce 140 tys. marek. W 1919 roku zdecydowano się zwrócić o zgodę do oficjalnych władz powiatowych. Na początku władze podeszły do tego pomysłu bardzo sceptycznie. W planie budowy nie znalazło się nazwisko projektanta, a dodatkowo władze chciały by parafia obejmowała także pobliski Bańgów. Mieszkańcy tych dwóch dzielnic Siemianowic mieliby do kościoła bardzo blisko.
W 1940 roku ówczesny administrator parafii w Michałkowicach ks. Konrad Krawczyk zwrócił się do kurii biskupiej o możliwość odprawiania niedzielnej Mszy św. w przydrożnej kaplicy. Kuria wyraziła zgodę pod pewnymi warunkami. W kaplicy miał zostać urządzony ołtarz. Ponadto miało się tutaj znaleźć trzech duchownych. Pierwszym mianowanym kapłanem - lokalistą w Przełajce został ks. Ewald Kasperczyk. Jego priorytetem stała się rozbudowa kaplicy. W 1943 roku odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna i wtedy to wyrażono uznanie dla pracy duszpasterskiej ks. Kasperczyka. Zlecono mu także zaprowadzenie osobnych ksiąg metrykalnych chrztów, ślubów, zgonów oraz intencji mszalnych i zapowiedzi. W 1947 roku nowym lokalistą parafii został ks. Wilhelm Kopiec. Dzięki jego inicjatywie w Przełajce poświęcono kamień węgielny i zgłębiono fundamenty. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. 2 września 1951 kościół był już wybudowany. Tego samego dnia poświęcił go bp Herbert Bednorz. Sześć lat później, 28 maja 1957 w Przełajce erygowano samodzielną parafię. Konsekracji kościoła w 1961 roku dokonał bp Juliusz Bieniek.
Wystrój kościoła
Wnętrze kościoła zaprojektował Eugeniusz Samek. Witraże w kaplicy chrzcielnej są autorstwa Wiktora Ostrzołka, a projektantem całego kościoła został Jan Kapołka. W budowę zaangażowało się wielu parafian. Także dzięki ich wysiłkom zbudowano probostwo. Większość sprzętów i szat liturgicznych sprowadzono z kaplicy im. Odrowążów w Chorzowie. Tam były one używane do 1939 roku. Na działce przekazanej przez pp. Korfantych zorganizowano cmentarz. Znajduje się on w odległości ok. 10 metrów od kościoła. Obecnie parafia liczy ok. 800 wiernych.
Kapliczki i krzyże przydrożne
Proboszczowie
- ks. Ewald Kasperczyk lokalista (1942-1944)
- ks. Ludwik Niemiec lokalista (1944-1947)
- ks. Wilhelm Kopiec lokalista (1947-1957), proboszcz (1957-1993)
- ks. Jan Klimza (1993-2014)
- ks. Edward Chmiel (2014-nadal)
Bibliografia
M. Rzepka, Diecezja się kończy w Przełajce. Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, GN 2004, nr 21, (dodatek katowicki), s. 28; Janeczek „Od Sancovic do Siemianowic”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 388-392; M. Dreus „Kościoły Siemianowic Śląskich”. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przełajce, s. 44-47; Schematyzm Archidiecezji Katowickiej, Katowice 2005, cz. II.
|