Parafia Trójcy Przenajświętszej w Wiśle Wielkiej

Z e-ncyklopedia

Wisła Wielka jest wioską leżącą na terytorium powiatu pszczyńskiego. Jej początki są datowane na XIV – XV wiek. Początkowo, aż do XX wieku wieś nosiła nazwę Wisła Polska. Początki duszpasterstwa na tych ziemiach rozpoczynają się wraz z ustanowieniem parafii w Brzeźcach – obecnie parafia Matki Bożej Szkaplerznej . Pierwsza wzmianka o niej wywodzi się z 1326 roku. Kościół ustanowiono pod wezwaniem śś. Jakuba i Filipa. Parafia obejmowała swoim zakresem znaczny obszar. W prężnie rozwijającej się parafii przybywało ludności, co z kolei prowadziło do rozrastania się terytorium wsi, a to z kolei do tworzenia nowych wiosek i parafii.

Parafia w Brzeźcach do 1821 roku podlegała biskupowi krakowskiemu. W dobie reformacji owe tereny były szczególnie podatne na wpływ protestantyzmu. W 1568 roku [[Promnic Karol|Karol Promnic] wydał nakaz upowszechniania religii protestanckiej na całej ziemi pszczyńskiej. Wskutek tego, ówczesny pleban został zmuszony do opuszczenia parafii którą przemianowano na parafię protestancką. W 1593 roku parafią brzeską zawiadywał już pastor protestancki Paweł Calius, a kolejnymi pastorami w Brzeźcach byli: Wiktoryn Frohlih, Wacław Serwetius i Jan Lasitius . Jak podaje tradycja ok. 1630 roku ten ostatni miał buntować podlegających mu parafian w Wiśle Wielkiej przeciwko rekatolicyzacji i szerzeniu kontrreformacji na tym terenie. W 1628 roku zamknięto kościół dla protestantów, choć oni sprawowali nad nim pieczę do 1653 roku. Wtedy to parafia wróciła w ręce Kościoła Katolickiego.

W końcu XVII wieku miała również miejsce reparacja kościoła parafialnego w Brzeźcach. W tym czasie liczba wiernych wynosiła ok. 40 katolików i ponad 1000 protestantów. W 1821 roku parafia brzeska przeszła pod jurysdykcję biskupa wrocławskiego. W XVIII wieku na skutek wzrostu liczby ludności, zaczęto dostrzegać potrzebę utworzenia odrębnej parafii, zupełnie niezależnej od Brzeźca. Ok. 1830 roku wybudowano na terenie Wisły Wielkiej kaplicę pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej, która miała jednocześnie stanowić namiastkę przyszłego kościoła parafialnego. Msza św. w nowej kaplicy była celebrowana przez brzeskiego proboszcza raz do roku, w niedzielę Trójcy Przenajświętszej. W latach 1868-1869 na miejscu kapliczki wybudowano murowany kościół o wymiarach 14 m. długości, 8 m. szerokości i 7.8 m wysokości, mogący pomieścić jednorazowo 900 osób. Posiadał przy tym następujące wymiary oraz konieczne parametry liturgiczne pozwalające na odprawianie w nim nabożeństw. W kosztach budowy partycypowali nie tylko mieszkańcy Wisły Wielkiej ale i sąsiednich miejscowości, a także pielgrzymi z Pszowa oraz bliżej nie określony Gryczka z Zarzecza. W 1870 roku prace nad wystrojem kościoła zostały ukończone, zaś sam kościół uroczyście poświęcony przez ks. kanonika Kosmeli z Pszczyny. W 1877 roku dobudowano kapliczkę z ołtarzem Matki Bożej Piekarskiej.

W 1904 roku mieszkańcy wystosowali pismo do biskupa z prośbą o ustanowienie Wisły Wielkiej jako osobnej parafii. Prośbę motywowano rozwojem wsi oraz podkreślano, że kościół jest przygotowany i zapewnia odpowiednie warunki do takiego działania. Starania nie przyniosły spodziewanych rezultatów. Kuria swoją odmowę motywowała brakiem odpowiedniej liczby księży. Nie bez znaczenia pozostawało także stanowisko brzeskiego proboszcza, który nie był zadowolony z prób relegowania osobnej parafii. Podczas I Wojny Światowej problem ten pozostał nie rozwiązany, powrócono do niego dopiero po jej zakończeniu. 29 lipca 1925 dekretem ks. bpa. erygowano nową parafię w Wiśle Wielkiej, na zasadzie wyodrębnienia jej z parafii Brzeźce. Pierwszym proboszczem został ks. Wojciech Migdalski , wcześniejszy jej administrator. W 1926 roku wybudowano dla parafii probostwo. O życiu parafii w czasie II Wojny Światowej nie wiadomo prawie nic. Obecnie parafia liczy ponad 1500 wiernych, a posługę proboszcza od 1996 roku pełni w niej ks. Edward Stawowski . Na terenie parafii zamieszkuje także niewielka liczba ewangelików, którzy przynależą pod kościół Ewangelicko – Augsburski w Pszczynie.

Proboszczowie

Bibliografia

Ustanowienie parafji Wisła Wielka, RAA 1925, nr 28, s. 155; E. Szuster, Wisła Wielka 1223-1998. Monografia miejscowości od jej zarania do czasów współczesnych, Pszczyna - Wisła Wielka 1998.