Parafia Trójcy Przenajświętszej w Wiśle Wielkiej: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(dr)
(dr)
 
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Wisla Wielka2.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Wisla Wielka2.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Wisla Wielka1.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Wisla Wielka1.jpg|right|thumb]]
Wisła Wielka jest wioską leżącą na terytorium powiatu pszczyńskiego. Jej początki są datowane na XIV – XV wiek. Początkowo, aż do XX wieku wieś nosiła nazwę Wisła Polska. Początki duszpasterstwa na tych ziemiach rozpoczynają się wraz z ustanowieniem parafii w Brzeźcach – obecnie [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach|parafia Matki Bożej Szkaplerznej]]. Pierwsza wzmianka o niej wywodzi się z 1326 roku. Kościół ustanowiono pod wezwaniem św. Jakuba i Filipa. Parafia obejmowała swoim zakresem znaczny obszar. W prężnie rozwijającej się parafii przybywało ludności, co z kolei prowadziło do rozrastania się terytorium wsi, a to z kolei do tworzenia nowych wiosek i parafii.
Wisła Wielka jest wioską leżącą na terytorium powiatu pszczyńskiego. Jej początki są datowane na XIV – XV wiek. Początkowo, aż do XX wieku wieś nosiła nazwę Wisła Polska. Początki duszpasterstwa na tych ziemiach rozpoczęły się wraz z ustanowieniem parafii w Brzeźcach – obecnie [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach|parafia Matki Bożej Szkaplerznej]]. Pierwsza wzmianka o niej wywodzi się z 1326 roku. Kościół ustanowiono pod wezwaniem św. Jakuba i Filipa. Parafia obejmowała swoim zakresem znaczny obszar. W prężnie rozwijającej się parafii przybywało ludności, co z kolei prowadziło do rozrastania się terytorium wsi oraz do tworzenia nowych wiosek i parafii.


Parafia w Brzeźcach do 1821 roku  podlegała biskupowi krakowskiemu. W dobie [[Skutki Reformacji na Śląsku|reformacji]] owe tereny były szczególnie podatne na wpływ protestantyzmu. W 1568 roku  [[Promnitz Karol von|Karol Promnitz]] wydał nakaz upowszechniania wyznania protestanckiego na całej ziemi pszczyńskiej. Wskutek tego, ówczesny pleban został zmuszony do opuszczenia parafii którą przemianowano na parafię protestancką. W 1593 roku  parafią brzeską zawiadywał już pastor protestancki Paweł Calius, a kolejnymi pastorami w Brzeźcach byli: Wiktoryn Frohlih, Wacław  Serwetius i Jan Lasitius .  Ok. 1630 roku  ten ostatni miał buntować podlegających mu parafian w Wiśle Wielkiej przeciwko [[Rekatolicyzacja|rekatolicyzacji]] i szerzeniu kontrreformacji na tym terenie. W 1628 roku  zamknięto kościół dla protestantów, choć oni sprawowali nad nim pieczę do 1653 roku. Wtedy to parafia wróciła do Kościoła katolickiego.  
Parafia w Brzeźcach do 1821 roku  podlegała biskupowi krakowskiemu. W dobie [[Skutki Reformacji na Śląsku|reformacji]] owe tereny były szczególnie podatne na wpływ protestantyzmu. W 1568 roku  [[Promnitz Karol von|Karol Promnitz]] wydał nakaz upowszechniania wyznania protestanckiego na całej ziemi pszczyńskiej. Wskutek tego, ówczesny pleban został zmuszony do opuszczenia parafii, którą przemianowano na parafię protestancką. W 1593 roku  parafią brzeską zawiadywał już pastor protestancki Paweł Calius, a kolejnymi pastorami w Brzeźcach byli: Wiktoryn Frohlih, Wacław  Serwetius i Jan Lasitius.  Ok. 1630 roku  ten ostatni miał buntować podlegających mu parafian w Wiśle Wielkiej przeciwko [[Rekatolicyzacja|rekatolicyzacji]] i szerzeniu kontrreformacji na tym terenie. W 1628 roku  zamknięto kościół dla protestantów, choć oni sprawowali nad nim pieczę do 1653 roku. Wtedy to parafia wróciła do Kościoła katolickiego.  


W końcu XVII wieku  miała również miejsce reparacja kościoła parafialnego w Brzeźcach. W tym czasie liczba  wiernych wynosiła ok. 40 katolików i ponad 1000 protestantów. W 1821 roku  parafia brzeska przeszła pod jurysdykcję biskupa wrocławskiego. W XVIII wieku na skutek wzrostu liczby ludności, zaczęto dostrzegać potrzebę utworzenia odrębnej parafii, zupełnie niezależnej od Brzeźca. Ok. 1830 roku  wybudowano  na terenie Wisły Wielkiej kaplicę pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej, która miała jednocześnie stanowić namiastkę przyszłego kościoła parafialnego. Msza św. w nowej kaplicy była celebrowana przez brzeskiego proboszcza raz do roku, w niedzielę Trójcy Przenajświętszej. W latach 1868-1869 na miejscu kapliczki wybudowano murowany kościół o wymiarach: 14 m długości, 8 m szerokości i 7,8 m wysokości, posiadający konieczne parametry liturgiczne pozwalające na odprawianie w nim nabożeństw i mogący jednorazowo pomieścić 900 osób. W kosztach budowy partycypowali nie tylko mieszkańcy Wisły Wielkiej ale i sąsiednich miejscowości, a także pielgrzymi z [[Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie|Pszowa]] oraz bliżej nie określony Gryczka z Zarzecza. W 1870 roku  prace nad wystrojem kościoła zostały ukończone, zaś sam kościół uroczyście poświęcił [[Kosmeli Ernest|ks. kan. Ernest Kosmeli]] z Pszczyny. W 1877 roku  dobudowano kapliczkę z ołtarzem [[Obraz Matki Boskiej Piekarskiej|Matki Bożej Piekarskiej]].  
W końcu XVII wieku  miała również miejsce reparacja kościoła parafialnego w Brzeźcach. W tym czasie liczba  wiernych wynosiła ok. 40 katolików i ponad 1000 protestantów. W 1821 roku  parafia brzeska przeszła pod jurysdykcję biskupa wrocławskiego. W XVIII wieku na skutek wzrostu liczby ludności, zaczęto dostrzegać potrzebę utworzenia odrębnej parafii, zupełnie niezależnej od Brzeźca. Ok. 1830 roku  wybudowano  na terenie Wisły Wielkiej kaplicę pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej, która miała jednocześnie stanowić namiastkę przyszłego kościoła parafialnego. Msza św. w nowej kaplicy była celebrowana przez brzeskiego proboszcza raz do roku, w niedzielę Trójcy Przenajświętszej. W latach 1868-1869 na miejscu kapliczki wybudowano murowany kościół o wymiarach: 14 m długości, 8 m szerokości i 7,8 m wysokości, posiadający konieczne parametry liturgiczne pozwalające na odprawianie w nim nabożeństw i mogący jednorazowo pomieścić 900 osób. W kosztach budowy partycypowali nie tylko mieszkańcy Wisły Wielkiej ale i sąsiednich miejscowości, a także pielgrzymi z [[Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie|Pszowa]] oraz bliżej nie określony Gryczka z Zarzecza. W 1870 roku  prace nad wystrojem kościoła zostały ukończone, zaś sam kościół uroczyście poświęcił [[Kosmeli Ernest|ks. kan. Ernest Kosmeli]] z Pszczyny. W 1877 roku  dobudowano kapliczkę z ołtarzem [[Obraz Matki Boskiej Piekarskiej|Matki Bożej Piekarskiej]].  

Aktualna wersja na dzień 09:38, 12 cze 2022

Wisla Wielka2.jpg
Wisla Wielka1.jpg

Wisła Wielka jest wioską leżącą na terytorium powiatu pszczyńskiego. Jej początki są datowane na XIV – XV wiek. Początkowo, aż do XX wieku wieś nosiła nazwę Wisła Polska. Początki duszpasterstwa na tych ziemiach rozpoczęły się wraz z ustanowieniem parafii w Brzeźcach – obecnie parafia Matki Bożej Szkaplerznej. Pierwsza wzmianka o niej wywodzi się z 1326 roku. Kościół ustanowiono pod wezwaniem św. Jakuba i Filipa. Parafia obejmowała swoim zakresem znaczny obszar. W prężnie rozwijającej się parafii przybywało ludności, co z kolei prowadziło do rozrastania się terytorium wsi oraz do tworzenia nowych wiosek i parafii.

Parafia w Brzeźcach do 1821 roku podlegała biskupowi krakowskiemu. W dobie reformacji owe tereny były szczególnie podatne na wpływ protestantyzmu. W 1568 roku Karol Promnitz wydał nakaz upowszechniania wyznania protestanckiego na całej ziemi pszczyńskiej. Wskutek tego, ówczesny pleban został zmuszony do opuszczenia parafii, którą przemianowano na parafię protestancką. W 1593 roku parafią brzeską zawiadywał już pastor protestancki Paweł Calius, a kolejnymi pastorami w Brzeźcach byli: Wiktoryn Frohlih, Wacław Serwetius i Jan Lasitius. Ok. 1630 roku ten ostatni miał buntować podlegających mu parafian w Wiśle Wielkiej przeciwko rekatolicyzacji i szerzeniu kontrreformacji na tym terenie. W 1628 roku zamknięto kościół dla protestantów, choć oni sprawowali nad nim pieczę do 1653 roku. Wtedy to parafia wróciła do Kościoła katolickiego.

W końcu XVII wieku miała również miejsce reparacja kościoła parafialnego w Brzeźcach. W tym czasie liczba wiernych wynosiła ok. 40 katolików i ponad 1000 protestantów. W 1821 roku parafia brzeska przeszła pod jurysdykcję biskupa wrocławskiego. W XVIII wieku na skutek wzrostu liczby ludności, zaczęto dostrzegać potrzebę utworzenia odrębnej parafii, zupełnie niezależnej od Brzeźca. Ok. 1830 roku wybudowano na terenie Wisły Wielkiej kaplicę pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej, która miała jednocześnie stanowić namiastkę przyszłego kościoła parafialnego. Msza św. w nowej kaplicy była celebrowana przez brzeskiego proboszcza raz do roku, w niedzielę Trójcy Przenajświętszej. W latach 1868-1869 na miejscu kapliczki wybudowano murowany kościół o wymiarach: 14 m długości, 8 m szerokości i 7,8 m wysokości, posiadający konieczne parametry liturgiczne pozwalające na odprawianie w nim nabożeństw i mogący jednorazowo pomieścić 900 osób. W kosztach budowy partycypowali nie tylko mieszkańcy Wisły Wielkiej ale i sąsiednich miejscowości, a także pielgrzymi z Pszowa oraz bliżej nie określony Gryczka z Zarzecza. W 1870 roku prace nad wystrojem kościoła zostały ukończone, zaś sam kościół uroczyście poświęcił ks. kan. Ernest Kosmeli z Pszczyny. W 1877 roku dobudowano kapliczkę z ołtarzem Matki Bożej Piekarskiej.

W 1904 roku mieszkańcy wystosowali pismo do biskupa z prośbą o ustanowienie Wisły Wielkiej jako osobnej parafii. Prośbę motywowano rozwojem wsi oraz podkreślano, że kościół jest przygotowany i zapewnia odpowiednie warunki do takiego działania. Starania nie przyniosły spodziewanych rezultatów. Kuria swoją odmowę motywowała brakiem odpowiedniej liczby księży. Nie bez znaczenia pozostawało także stanowisko brzeskiego proboszcza, który nie był zadowolony z prób relegowania osobnej parafii. Podczas I wojny światowej problem ten pozostał nie rozwiązany, powrócono do niego dopiero po jej zakończeniu. 29 lipca 1925 dekretem biskupa erygowano nową parafię w Wiśle Wielkiej, na zasadzie wyodrębnienia jej z parafii Brzeźce. Na terenie parafii zamieszkuje także niewielka liczba ewangelików, którzy należą do zboru ewangelickiego w Pszczynie.

Proboszczowie

Bibliografia

Ustanowienie parafji Wisła Wielka, RAA 1925, nr 28, s. 155; E. Szuster, Wisła Wielka 1223-1998. Monografia miejscowości od jej zarania do czasów współczesnych, Pszczyna - Wisła Wielka 1998.