Parafia Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach

Z e-ncyklopedia
Kochlowice22.jpg
Kochlowice44.jpg
Kochlowice11.jpg
salki katechetyczne

Historia

Pierwsza wzmianka o Kochłowicach pochodzi z 1360 roku. Początkowo była to wieś, a ludność utrzymywała się z pracy na roli. W XIX wieku Kochłowice przekształciły się w samodzielne miasto, w którym dominował przemysł górniczy. W 1951 roku straciły prawa miejskie, stając się częścią miasta Nowy Bytom, a w 1959 roku weszły w skład miasta Ruda Śląska. Nazwa Kochłowice pochodzi prawdopodobnie od polskiego słowa „chochoł”, które oznacza „czub”, a tak nazywano ludzi, którzy nosili „czubatą rozwichrzoną czuprynę”. W dokumentach z 1204 roku pojawia się imię „Kochel”.

Pierwszy kościół

Kochłowice zawdzięczają zbudowanie kościoła reformacji luterańskiej. W tym czasie obszar Kochłowic należał do margrabiego Hohenzollerna, pana ziemi bytomskiej, który był wyznania protestanckiego. Budynek kościelny (kaplica-zbór) został wzniesiony z polecenia margrabiego około 1590 roku. Kochłowicką kaplicę luterańską zbudowano około 1590 roku. Ta drewniana kaplica administrowana była najpierw przez predykanta luterańskiego, rezydującego przy kościele w Bielszowicach. Od 1616 roku w Kochłowicach był już osobny pastor. W tym czasie usunięto z kościoła obrazy, chorągwie, zniszczono cyborium. Ostatnim predykantem luterańskim był Adam Maternius (w latach 1628-1629). Po rekatolicyzacji kaplica była czasowo zamknięta lub czasowo administrowana przez katolickiego proboszcza z Bielszowic. Około 1648 roku biskup krakowski zezwolił na zmianę charakteru kaplicy na kościół parafialny - kanonicznie erygowana przez biskupa parafia i kościół parafialny formalnie istnieją więc dopiero od 1648 roku.

Pod koniec XIX wieku gmina Kochłowice rozrastała się. Podwoiła się liczba mieszkańców. W Kochłowicach rodziło się bardzo dużo dzieci, a poza tym przyjeżdżała ludność napływowa do pracy w górnictwie. Większość nowej ludności była wyznania rzymskokatolickiego, więc mały kościółek parafialny nie mógł już pomieścić tak dużej ilości ludzi. Z tego powodu w 1886 roku ks. Matysiok postanowił wybudować nowy kościół, jednakże koniunktura w przemyśle górniczym załamała się i trzeba było plany budowy kościoła odłożyć na plan dalszy.

Nowy kościół

Nowy kościół zaczęto budować w 1900 roku. Proboszczem był wtedy ks. Ludwik Tunkel. 18 kwietnia 1900 poświęcił on kamień węgielny pod tenże kościół. Budowa trójnawowego kościoła pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej trwała do września 1902 roku. Powstał kościół z piaskowca, według projektu Ludwika Schneidera, a wybudował go Fedor Wieczorek z Królewskiej Huty. Wnętrze kościoła pomalował artysta Richter z Katowic. Głównymi dobrodziejami byli zwykli ludzie (robotnicy, rolnicy, kupcy i rzemieślnicy), którzy dawali regularne datki na jego budowę.

Wystrój

Kościół został wybudowany w stylu łączącym style neoromański i neogotycki na planie krzyża. Kościół mieści 5 tys. ludzi, w tym 700 może zająć miejsce siedzące. Witraże kościelne zamówiono w firmie Mayer z Monachium, figury ewangelistów we Wrocławiu, organy zaś w firmie Schlag und Söhne ze Świdnicy. Obrazy ołtarzowe Trójcy Przenajświętszej, Serca Pana Jezusa oraz obrazy św. Barbary i Matki Boskiej Niepokalanej wykonał artysta Julian Wałdowski z Wrocławia, który był też twórcą obrazów drogi krzyżowej. Kościół posiada 6 dzwonów. Jeżeli chodzi o wnętrze kościoła to warto zwrócić uwagę na obraz Matki Bożej w jasnogórskiej ikonie. Obraz ten zakupiło w Częstochowie małżeństwo Kołodziejów. Wniesiony został do kościoła uroczyście 22 sierpnia 1901. W 1965 roku ołtarz został ustawiony frontem do ludu. W 1980 roku z inicjatywy parafii poświęcono figurę św. Barbary w kopalniach Nowy Wirek i Śląsk. W 1983 roku rozpoczęto budowę domu katechetycznego. W 1990 roku bp Damian Zimoń przywrócił do kultu Bożego kościół pw. Matki Bożej z Lourdes i ustanowił w nim codzienną adorację Najświętszego Sakramentu. Rok później poświęcony został dom parafialny. W ostatnich latach wskutek szkód górniczych kościół zaczął popadać w ruinę i musiał zostać gruntownie wyremontowany. Obecnie Kochłowice liczą 13300 mieszkańców w tym 13100 katolików. Kronika parafialna prowadzona jest od 1958 roku.

Sanktuarium maryjne i kaplice

Na terenie należącym do parafii znajdują się cztery obiekty sakralne:

Kościół ten aż do 1902 roku pełnił funkcję kościoła parafialnego. Po wybudowaniu nowego patronat oraz rada parafialna orzekły, że kościół już jako zabytek ma nadal służyć wiernym. W 1904 roku kościół został wyremontowany, a parafianie ufundowali grotę lurdzką.

Z parafii pochodzi 58 kapłanów, a najsłynniejszym z nich jest ks. Wilhelm Pluta wyświęcony w 1934 roku, a który w 1958 roku został ustanowiony biskupem gorzowskim.

Proboszczowie

Bibliografia

J. Kołodziej, Historia parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach w latach 1925-1990, Katowice 1991, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; A. Badura, Parafia kochłowicka i jej mieszkańcy w źródłach historycznych XVII i XVIII wieku, [w:] Materiały do dziejów Rudy Śląskiej, Ruda Śląska 2007, s. 54-61; L. Musioł, Kochłowice. Z dziejów gminy i parafii, Kochłowice 1964; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 166-167; Parafia stoi swoimi wspólnotami, Kochłowice, GN 1996, nr 34, (dodatek katowicki), s. 13; M. Rzepka, Decydująca jest świętość rodzin, 350-lecie parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach, GN 1998, nr 46, (dodatek katowicki), s. 17; D. Głazek, Domus Celeberrima Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 218.