Parafia Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach

Z e-ncyklopedia
KochlowiceZewnatrz.jpg

Nazwa Kochłowice być może pochodzi od polskiego słowa „chochoł”. Słowo to oznacza „czub”, a tak nazywano ludzi, którzy nosili „czubatą rozwichrzoną czuprynę”. W 1204 roku napotykamy się w dokumentach na imię „Kochel”. Pierwsza wzmianka o Kochłowicach pojawia się w 1360 roku. Od momentu powstania aż do XIX wieku Kochłowice były wsią, a ludność utrzymywała się z roli. W tymże wieku Kochłowice przekształcają się w samodzielne miasto, w którym dominuje przemysł górniczy. Prawa miejskie Kochłowice straciły w 1951 roku, stając się częścią miasta Nowy Bytom, a w 1959 roku weszły w skład miasta Ruda Śląska.

Kochłowice zawdzięczają zbudowanie kościoła reformacji luterańskiej. W tym czasie obszar Kochłowic należał do margrabiego Hohenzollerna, pana ziemi bytomskiej, który był wyznania protestanckiego. Budynek kościelny (kaplica-zbór) został wzniesiony z polecenia tegoż margrabiego około 1590 roku. Kochłowicką kaplicę luterańską zbudowano około 1590 roku. Ta drewniana kaplica administrowana była najpierw przez predykanta luterańskiego, rezydującego przy kościele w Bielszowicach. Od 1616 roku w Kochłowicach był już osobny pastor. W tym czasie usunięto z kościoła obrazy, chorągwie, zniszczono cyborium. Ostatnim predykantem luterańskim był Adam Maternius w latach 1628-1629. Po rekatolicyzacji kaplica była czasowo zamknięta lub czasowo administrowana przez katolickiego proboszcza z Bielszowic. Około 1648 roku biskup krakowski zezwolił na formalną zmianę charakteru kaplicy na kościół parafialny. Należy uważać, że dopiero od 1648 roku istnieje w Kochłowicach kościół parafialny i kanonicznie przez biskupa erygowana parafia.

Pod koniec XIX wieku Kochłowice jako gmina rozrastały się. Liczba mieszkańców podwoiła się. Rodziło się w Kochłowicach bardzo dużo dzieci, a poza tym przyjeżdżała ludność napływowa, która chciała pracować w górnictwie. Większość nowej ludności była wyznania rzymskokatolickiego, więc mały kościółek parafialny nie mógł już pomieścić tak dużej ilości ludzi. Dlatego w 1886 roku ks. Matysiok chciał wybudować nowy kościół, jednakże koniunktura w przemyśle górniczym załamała się i trzeba było plany budowy kościoła odłożyć na plan dalszy. Nowy kościół zaczęto budować w 1900 roku. Proboszczem był wtedy ks. Ludwik Tunkel. 18 kwietnia 1900 poświęcił on kamień węgielny pod tenże kościół. Budowa kościoła trwała do września 1902 roku, kiedy to został zbudowany trójnawowy kościół, pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Zaprojektował go Ludwig Schneider. Kościół został wybudowany w stylu łączącym neoromański i neogotycki na planie krzyża. W kościele na jednym nabożeństwie pomieści się 5 tys. ludzi, a 700 może zająć miejsce siedzące. Witraże kościelne zamówiono w firmie Mayer z Monachium, figury ewangelistów we Wrocławiu, organy zaś w firmie Sohlag und Sondr ze Świdnicy. Obrazy ołtarzowe Trójcy Przenajświętszej, Serca Pana Jezusa oraz obrazy św. Barbary i Matki Boskiej Niepokalanej wykonał artysta Julian Wałdawski z Wrocławia, który był też twórcą obrazów Drogi Krzyżowej. Kościół posiada 6 dzwonów.

Jeżeli chodzi o wnętrze świątyni to warto zwrócić uwagę na obraz Matki Bożej w jasnogórskiej ikonie. Obraz ten w Częstochowie zakupiło małżeństwo Kołodziejów. Wniesiony został do kościoła uroczyście w dniu 22 sierpnia 1901 roku. Kościół wybudował Fedor Wieczorek z Królewskiej Huty. Głównymi dobrodziejami byli zwykli ludzie (robotnicy, rolnicy, kupcy i rzemieślnicy), którzy dawali regularne datki na budowę nowej świątyni.

W 1965 roku ołtarz został ustawiony frontem do ludu. W 1980 roku z inicjatywy parafii poświęcono figurę św. Barbary w kopalniach Nowy Wirek i Śląsk. W 1983 roku rozpoczęto budowę domu katechetycznego. W 1990 roku bp Damian Zimoń przywrócił do kultu Bożego kościół NMP z Lourdes i ustanowił w nim codzienną adorację Najświętszego Sakramentu. Rok później poświęcony został Dom Parafialny. W ostatnich latach wskutek szkód górniczych kościół zaczął popadać w ruinę i musiał zostać gruntownie wyremontowany. Obecnie Kochłowice liczą 13.300 mieszkańców z czego katolików jest 13.100. Kronika parafialna prowadzona jest od 1958 roku.

Na terenie należącym do parafii znajdują się cztery obiekty sakralne:

  • Sanktuarium Matki Bożej z Lourdes. Kościół ten aż do 1902 roku pełnił funkcję kościoła parafialnego. Po wybudowaniu nowej świątyni patronat oraz rada parafialna orzekły, że kościół już jako zabytek ma nadal służyć wiernym. W 1904 roku kościół został wyremontowany, a parafianie ufundowali grotę lurdzką,
  • Kaplica w domu zakonnym Sióstr Boromeuszek,
  • Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego w „ Parku Pamięci”,
  • Kaplica pw. św. O. Pio na probostwie.

Z parafii pochodzi 58 kapłanów, a najsłynniejszym z nich jest ks. Wilhelm Pluta wyświęcony w 1934 roku, a który w 1958 roku został ustanowiony biskupem gorzowskim.

Proboszczowie

Bibliografia

J. Kołodziej, Historia parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach w latach 1925-1990, Katowice 1991, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; A. Badura, Parafia kochłowicka i jej mieszkańcy w źródłach historycznych XVII i XVIII wieku, [w:] Materiały do dziejów Rudy Śląskiej, Ruda Śląska 2007, s. 54-61; L. Musioł, Kochłowice. Z dziejów gminy i parafii, Kochłowice 1964; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 166-167; Parafia stoi swoimi wspólnotami, Kochłowice, GN 1996, nr 34, (dodatek katowicki), s. 13; M. Rzepka, Decydująca jest świętość rodzin, 350-lecie parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach, GN 1998, nr 46, (dodatek katowicki), s. 17; D. Głazek, Domus Celebrima, architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 218.