Parafia Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
Nie podano opisu zmian
(dr)
 
(Nie pokazano 39 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:KochlowiceZewnatrz.jpg|300px|thumb|right]]
[[Plik:Kochlowice22.jpg|thumb|right]]
 
[[Plik:Kochlowice44.jpg|thumb|right]]
Nazwa Kochłowice być może pochodzi od polskiego słowa „chochoł”. Słowo to oznacza „czub”, a tak nazywano ludzi, którzy nosili „czubatą rozwichrzoną czuprynę”. W 1204 roku napotykamy się w dokumentach na imię „Kochel”. Pierwsza wzmianka o Kochłowicach pojawia się w 1360 roku. Od momentu powstania aż do XIX wieku Kochłowice były wsią, a ludność utrzymywała się z roli. W tymże wieku Kochłowice przekształcają się w samodzielne miasto, w którym dominuje przemysł górniczy. Prawa miejskie Kochłowice straciły w 1951 roku, stając się częścią miasta Nowy Bytom, a w 1959 roku weszły w skład miasta Ruda Śląska.
[[Plik:Kochlowice11.jpg|thumb|right]]
 
[[Plik:Kochlowice33.jpg|thumb|right|salki katechetyczne]]
Kochłowice zawdzięczają zbudowanie kościoła [[Reformacja|reformacji]] luterańskiej. W tym czasie obszar Kochłowic należał do margrabiego Hohenzollerna, pana ziemi bytomskiej, który był wyznania protestanckiego. Budynek kościelny (kaplica-zbór) został wzniesiony z polecenia tegoż margrabiego około 1590 roku. Kochłowicką kaplicę luterańską zbudowano około 1590 roku. Ta drewniana kaplica administrowana była najpierw przez predykanta luterańskiego, rezydującego przy [[parafia św. Marii Magdaleny w Bielszowicach|kościele w Bielszowicach]]. Od 1616 roku w Kochłowicach był już osobny pastor. W tym czasie usunięto z kościoła obrazy, chorągwie, zniszczono cyborium. Ostatnim predykantem luterańskim był [[Maternius Adam|Adam Maternius]] w latach 1628-1629. Po [[Rekatolicyzacja|rekatolicyzacji]] kaplica była czasowo zamknięta lub czasowo administrowana przez katolickiego proboszcza z Bielszowic. Około 1648 roku biskup krakowski zezwolił na formalną zmianę charakteru kaplicy na kościół parafialny. Należy uważać, że dopiero od 1648 roku istnieje w Kochłowicach kościół parafialny i kanonicznie przez biskupa erygowana parafia.
==Historia==
 
Pierwsza wzmianka o Kochłowicach pochodzi z 1360 roku. Początkowo była to wieś, a ludność utrzymywała się z pracy na roli. W XIX wieku Kochłowice przekształciły się w samodzielne miasto, w którym dominował przemysł górniczy. W 1951 roku straciły prawa miejskie, stając się częścią miasta Nowy Bytom, a w 1959 roku weszły w skład miasta Ruda Śląska. Nazwa Kochłowice pochodzi prawdopodobnie od polskiego słowa „chochoł”, które oznacza „czub”, a tak nazywano ludzi, którzy nosili „czubatą rozwichrzoną czuprynę”. W  dokumentach z 1204 roku pojawia się imię „Kochel”.
Pod koniec XIX wieku Kochłowice jako gmina rozrastały się. Liczba mieszkańców podwoiła się. Rodziło się w Kochłowicach bardzo dużo dzieci, a poza tym przyjeżdżała ludność napływowa, która chciała pracować w górnictwie. Większość nowej ludności była wyznania rzymskokatolickiego, więc mały kościółek parafialny nie mógł już pomieścić tak dużej ilości ludzi. Dlatego w 1886 roku ks. Matysiok chciał wybudować nowy kościół, jednakże koniunktura w przemyśle górniczym załamała się i trzeba było plany budowy kościoła odłożyć na plan dalszy. Nowy kościół zaczęto budować w 1900 roku. Proboszczem był wtedy ks. [[Tunkel Ludwik|Ludwik Tunkel]]. 18 kwietnia 1900 poświęcił on kamień węgielny pod tenże kościół. Budowa kościoła trwała do września 1902 roku, kiedy to został zbudowany trójnawowy kościół, pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Zaprojektował go [[Schneider Ludwig|Ludwig Schneider]]. Kościół został wybudowany w stylu łączącym neoromański i neogotycki na planie krzyża. W kościele na jednym nabożeństwie pomieści się 5 tys. ludzi, a 700 może zająć miejsce siedzące. Witraże kościelne zamówiono w firmie Mayer z Monachium, figury ewangelistów we Wrocławiu, organy zaś w firmie Sohlag und Sondr ze Świdnicy. Obrazy ołtarzowe Trójcy Przenajświętszej, Serca Pana Jezusa oraz obrazy [[Św. Barbara|św. Barbary]] i Matki Boskiej Niepokalanej wykonał artysta [[Wałdawski Julian|Julian Wałdawski]] z Wrocławia, który był też twórcą obrazów Drogi Krzyżowej. Kościół posiada 6 dzwonów.
==Pierwszy kościół==
 
Kochłowice zawdzięczają zbudowanie kościoła [[Skutki Reformacji na Śląsku|reformacji]] luterańskiej. W tym czasie obszar Kochłowic należał do margrabiego Hohenzollerna, pana ziemi bytomskiej, który był wyznania protestanckiego. Budynek kościelny (kaplica-zbór) został wzniesiony z polecenia margrabiego około 1590 roku. Kochłowicką kaplicę luterańską zbudowano około 1590 roku. Ta drewniana kaplica administrowana była najpierw przez predykanta luterańskiego, rezydującego przy [[Parafia św. Marii Magdaleny w Bielszowicach|kościele w Bielszowicach]]. Od 1616 roku w Kochłowicach był już osobny pastor. W tym czasie usunięto z kościoła obrazy, chorągwie, zniszczono cyborium. Ostatnim predykantem luterańskim był Adam Maternius (w latach 1628-1629). Po [[Rekatolicyzacja|rekatolicyzacji]] kaplica była czasowo zamknięta lub czasowo administrowana przez katolickiego proboszcza z Bielszowic. Około 1648 roku biskup krakowski zezwolił na zmianę charakteru kaplicy na kościół parafialny - kanonicznie erygowana przez biskupa parafia i kościół parafialny formalnie istnieją więc dopiero od 1648 roku.  
Jeżeli chodzi o wnętrze świątyni to warto zwrócić uwagę na obraz Matki Bożej w jasnogórskiej ikonie. Obraz ten w Częstochowie zakupiło małżeństwo Kołodziejów. Wniesiony został do kościoła uroczyście w dniu 22 sierpnia 1901 roku. Kościół wybudował Fedor Wieczorek z Królewskiej Huty. Głównymi dobrodziejami byli zwykli ludzie (robotnicy, rolnicy, kupcy i rzemieślnicy), którzy dawali regularne datki na budowę nowej świątyni.
 
W 1965 roku ołtarz został ustawiony frontem do ludu. W 1980 roku z inicjatywy parafii poświęcono figurę św. Barbary w kopalniach Nowy Wirek i Śląsk. W 1983 roku rozpoczęto budowę domu katechetycznego. W 1990 roku bp [[Zimoń Damian|Damian Zimoń]] przywrócił do kultu Bożego kościół NMP z Lourdes i ustanowił w nim codzienną adorację Najświętszego Sakramentu. Rok później poświęcony został Dom Parafialny. W ostatnich latach wskutek szkód górniczych kościół zaczął popadać w ruinę i musiał zostać gruntownie wyremontowany. Obecnie Kochłowice liczą 13.300 mieszkańców z czego katolików jest 13.100. Kronika parafialna prowadzona jest od 1958 roku.  


Pod koniec XIX wieku gmina Kochłowice rozrastała się. Podwoiła się liczba mieszkańców. W Kochłowicach rodziło się bardzo dużo dzieci, a poza tym przyjeżdżała ludność napływowa do pracy w górnictwie. Większość nowej ludności była wyznania rzymskokatolickiego, więc mały kościółek parafialny nie mógł już pomieścić tak dużej ilości ludzi. Z tego powodu w 1886 roku ks. Matysiok postanowił wybudować nowy kościół, jednakże koniunktura w przemyśle górniczym załamała się i trzeba było plany budowy kościoła odłożyć na plan dalszy.
==Nowy kościół==
Nowy kościół zaczęto budować w 1900 roku. Proboszczem był wtedy [[Tunkel Ludwik|ks. Ludwik Tunkel]]. 18 kwietnia 1900 poświęcił on kamień węgielny pod tenże kościół. Budowa trójnawowego kościoła pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej trwała do września 1902 roku. Powstał kościół z piaskowca, według projektu [[Schneider Ludwik|Ludwika Schneidera]], a wybudował go Fedor Wieczorek z Królewskiej Huty. Wnętrze kościoła pomalował artysta Richter z Katowic. Głównymi dobrodziejami byli zwykli ludzie (robotnicy, rolnicy, kupcy i rzemieślnicy), którzy dawali regularne datki na jego budowę. 
==Wystrój==
Kościół został wybudowany na planie krzyża i łączy style neoromański i neogotycki. Kościół mieści 5 tys. ludzi, w tym 700 może zająć miejsce siedzące. Witraże kościelne zamówiono w firmie Mayer z Monachium, figury ewangelistów we Wrocławiu, organy zaś w firmie Schlag und Söhne ze Świdnicy. Obrazy ołtarzowe Trójcy Przenajświętszej, Serca Pana Jezusa oraz obrazy [[Św. Barbara|św. Barbary]] i Matki Boskiej Niepokalanej wykonał artysta [[Wałdowski Julian|Julian Wałdowski]] z Wrocławia, który był też twórcą obrazów [[Droga Krzyżowa|drogi krzyżowej]]. Kościół posiada 6 dzwonów. We wnętrzu kościoła zwraca uwagę obraz Matki Bożej w [[Jasna Góra|jasnogórskiej ikonie]]. Obraz ten zakupiło w Częstochowie małżeństwo Kołodziejów. Uroczyście został wniesiony do kościoła 22 sierpnia 1901. W 1965 roku ołtarz został ustawiony frontem do wiernych,  zgodnie z reformą liturgiczną zainicjowaną przez [[Sobór Watykański II]]. W 1980 roku z inicjatywy parafii poświęcono figurę św. Barbary w kopalniach Nowy Wirek i Śląsk. W 1983 roku rozpoczęto budowę domu katechetycznego. W 1990 roku [[Zimoń Damian|bp Damian Zimoń]] przywrócił do kultu Bożego kościół pw. Matki Bożej z [[Lourdes]] i ustanowił w nim codzienną adorację Najświętszego Sakramentu. Rok później poświęcony został dom parafialny. W ostatnich latach wskutek szkód górniczych kościół zaczął popadać w ruinę i musiał zostać gruntownie wyremontowany. Obecnie Kochłowice liczą 13300 mieszkańców w tym 13100 katolików. Kronika parafialna prowadzona jest od 1958 roku.
==Sanktuarium maryjne i kaplice==
Na terenie należącym do parafii znajdują się cztery obiekty sakralne:
Na terenie należącym do parafii znajdują się cztery obiekty sakralne:
*[[Kościół pw. Matki Bożej z Lourdes w Kochłowicach|Sanktuarium Matki Bożej z Lourdes]]. Kościół ten aż do 1902 roku pełnił funkcję kościoła parafialnego. Po wybudowaniu nowej świątyni patronat oraz rada parafialna orzekły, że kościół już jako zabytek ma nadal służyć wiernym. W 1904 roku kościół został wyremontowany, a parafianie ufundowali grotę lurdzką,
*[[Kościół pw. Matki Bożej z Lourdes w Kochłowicach|Sanktuarium Matki Bożej z Lourdes]]
*Kaplica w domu zakonnym Sióstr Boromeuszek,
Kościół ten aż do 1902 roku pełnił funkcję kościoła parafialnego. Po wybudowaniu nowego patronat oraz rada parafialna orzekły, że kościół już jako zabytek ma nadal służyć wiernym. W 1904 roku kościół został wyremontowany, a parafianie ufundowali grotę lurdzką.
*Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego w Parku Pamięci”,
*Kaplica w domu zakonnym [[Boromeuszki|sióstr boromeuszek]]
*Kaplica pw. św. O. Pio na probostwie.
*Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego w '' Parku Pamięci''
 
*Kaplica pw. [[Św. Ojciec Pio|św. O. Pio]] na probostwie
Z parafii pochodzi 58 kapłanów, a najsłynniejszym z nich jest ks. [[Pluta Wilhelm|Wilhelm Pluta]] wyświęcony w 1934 roku, a który w 1958 roku został ustanowiony biskupem gorzowskim.


Z parafii pochodzi 58 kapłanów, a najsłynniejszym z nich jest [[Pluta Wilhelm|ks. Wilhelm Pluta]] wyświęcony w 1934 roku, a który w 1958 roku został ustanowiony biskupem gorzowskim.
==Proboszczowie==
==Proboszczowie==
*[[Spadkowicz Krzysztof|ks. Krzysztof Spadkowicz]] (1648-1660)
*[[Turski Stanisław|ks. S.B. Turski dr Turze]] (1660-1690)
*[[Wolniczek Walenty|ks. Walenty Wolniczek]] (1690-1709)
*[[Wróblitius Jan|ks. Jan J. Wróblitius]] (1709-1726)
*[[Pochmarowicz Marcin|ks. Marcin Pochmarowicz]] (1726-1765)
*[[Mokrski Tomasz|ks. Tomasz Mokrski]] (1765-1766)
*[[Pyrkacz Jan|ks. Jan Pyrkacz]] (1766-1773)
*[[Frankowicz Wojciech|ks. Wojciech Frankowicz]] (1774-1775)
*[[Meer Andrzej|ks. Andrzej Meer]] (1775-1777)
*[[Przybyła Jerzy|ks. Jerzy Przybyła]] (1777-1823)
*[[Warchałowski Maciej|ks. Maciej Warchałowski]] (1823-1824)
*[[Zimmermann Józef I|ks. Józef Zimmermann]] (1825-1830)
*[[Gałda Franciszek|ks. Franciszek Gałda]] (1830-1877)
*[[Piechaczek Jan|ks. Jan Piechaczek]] (1877-1885)
*[[Matysiok Józef|ks. Józef Matysiok]] (1885-1892)
*[[Czaja Józef|ks. Józef Czaja]] (1892-1893)
*[[Tunkel Ludwik|ks. Ludwik Tunkel]] (1893-1922)   
*[[Tunkel Ludwik|ks. Ludwik Tunkel]] (1893-1922)   
*[[Pitach Paweł|ks. Paweł Pitach]] (1922-1924)  
*[[Pitach Paweł|ks. Paweł Pitach]] (1922-1924)  
Linia 33: Linia 52:
*[[Pyrsz Alojzy|ks. Alojzy Pyrsz]] administrator (1958-1960), proboszcz (1960-1981)
*[[Pyrsz Alojzy|ks. Alojzy Pyrsz]] administrator (1958-1960), proboszcz (1960-1981)
*[[Krupa Joachim|ks. Joachim Krupa]] (1981-1989)
*[[Krupa Joachim|ks. Joachim Krupa]] (1981-1989)
*[[Lisczyk Jerzy|ks. Jerzy Lisczyk]] (1989-nadal)
*[[Lisczyk Jerzy|ks. Jerzy Lisczyk]] (1989-2018)
*[[Błaszczok Jacek|ks. Jacek Błaszczok]] (2018-2021)
*[[Wala Cezariusz|ks. Cezariusz Wala]] administrator (2021), proboszcz (2021-nadal)


==Bibliografia==
==Bibliografia==
L. Musioł, Kochłowice. Z dziejów gminy i parafii, Kochłowice 1964.
J. Kołodziej, Historia parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach w latach 1925-1990, Katowice 1991, praca mgr mps  w Bibliotece  WTL UŚ w Katowicach; A. Badura, Parafia kochłowicka i jej mieszkańcy w źródłach historycznych XVII i XVIII wieku, [w:] Materiały do dziejów Rudy Śląskiej, Ruda Śląska 2007, s. 54-61; L. Musioł, Kochłowice. Z dziejów gminy i parafii, Kochłowice 1964; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 166-167; Parafia stoi swoimi wspólnotami, Kochłowice, GN 1996, nr 34, (dodatek katowicki), s. 13; M. Rzepka, Decydująca jest świętość rodzin, 350-lecie parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach, GN 1998, nr 46, (dodatek katowicki), s. 17;  D. Głazek, Domus Celeberrima Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 218.
 
{{Dekanaty}}
{{Dekanaty}}
[[Kategoria:Parafie - K|Kochłowice]]
[[Kategoria:Parafie - K|Kochłowice]]
[[Kategoria:Dekanat Kochłowice|Kochłowice]]
[[Kategoria:Dekanat Kochłowice|Kochłowice]]
[[Kategoria:Sanktuaria|Kochłowice]]

Aktualna wersja na dzień 19:24, 11 lis 2021

Kochlowice22.jpg
Kochlowice44.jpg
Kochlowice11.jpg
salki katechetyczne

Historia

Pierwsza wzmianka o Kochłowicach pochodzi z 1360 roku. Początkowo była to wieś, a ludność utrzymywała się z pracy na roli. W XIX wieku Kochłowice przekształciły się w samodzielne miasto, w którym dominował przemysł górniczy. W 1951 roku straciły prawa miejskie, stając się częścią miasta Nowy Bytom, a w 1959 roku weszły w skład miasta Ruda Śląska. Nazwa Kochłowice pochodzi prawdopodobnie od polskiego słowa „chochoł”, które oznacza „czub”, a tak nazywano ludzi, którzy nosili „czubatą rozwichrzoną czuprynę”. W dokumentach z 1204 roku pojawia się imię „Kochel”.

Pierwszy kościół

Kochłowice zawdzięczają zbudowanie kościoła reformacji luterańskiej. W tym czasie obszar Kochłowic należał do margrabiego Hohenzollerna, pana ziemi bytomskiej, który był wyznania protestanckiego. Budynek kościelny (kaplica-zbór) został wzniesiony z polecenia margrabiego około 1590 roku. Kochłowicką kaplicę luterańską zbudowano około 1590 roku. Ta drewniana kaplica administrowana była najpierw przez predykanta luterańskiego, rezydującego przy kościele w Bielszowicach. Od 1616 roku w Kochłowicach był już osobny pastor. W tym czasie usunięto z kościoła obrazy, chorągwie, zniszczono cyborium. Ostatnim predykantem luterańskim był Adam Maternius (w latach 1628-1629). Po rekatolicyzacji kaplica była czasowo zamknięta lub czasowo administrowana przez katolickiego proboszcza z Bielszowic. Około 1648 roku biskup krakowski zezwolił na zmianę charakteru kaplicy na kościół parafialny - kanonicznie erygowana przez biskupa parafia i kościół parafialny formalnie istnieją więc dopiero od 1648 roku.

Pod koniec XIX wieku gmina Kochłowice rozrastała się. Podwoiła się liczba mieszkańców. W Kochłowicach rodziło się bardzo dużo dzieci, a poza tym przyjeżdżała ludność napływowa do pracy w górnictwie. Większość nowej ludności była wyznania rzymskokatolickiego, więc mały kościółek parafialny nie mógł już pomieścić tak dużej ilości ludzi. Z tego powodu w 1886 roku ks. Matysiok postanowił wybudować nowy kościół, jednakże koniunktura w przemyśle górniczym załamała się i trzeba było plany budowy kościoła odłożyć na plan dalszy.

Nowy kościół

Nowy kościół zaczęto budować w 1900 roku. Proboszczem był wtedy ks. Ludwik Tunkel. 18 kwietnia 1900 poświęcił on kamień węgielny pod tenże kościół. Budowa trójnawowego kościoła pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej trwała do września 1902 roku. Powstał kościół z piaskowca, według projektu Ludwika Schneidera, a wybudował go Fedor Wieczorek z Królewskiej Huty. Wnętrze kościoła pomalował artysta Richter z Katowic. Głównymi dobrodziejami byli zwykli ludzie (robotnicy, rolnicy, kupcy i rzemieślnicy), którzy dawali regularne datki na jego budowę.

Wystrój

Kościół został wybudowany na planie krzyża i łączy style neoromański i neogotycki. Kościół mieści 5 tys. ludzi, w tym 700 może zająć miejsce siedzące. Witraże kościelne zamówiono w firmie Mayer z Monachium, figury ewangelistów we Wrocławiu, organy zaś w firmie Schlag und Söhne ze Świdnicy. Obrazy ołtarzowe Trójcy Przenajświętszej, Serca Pana Jezusa oraz obrazy św. Barbary i Matki Boskiej Niepokalanej wykonał artysta Julian Wałdowski z Wrocławia, który był też twórcą obrazów drogi krzyżowej. Kościół posiada 6 dzwonów. We wnętrzu kościoła zwraca uwagę obraz Matki Bożej w jasnogórskiej ikonie. Obraz ten zakupiło w Częstochowie małżeństwo Kołodziejów. Uroczyście został wniesiony do kościoła 22 sierpnia 1901. W 1965 roku ołtarz został ustawiony frontem do wiernych, zgodnie z reformą liturgiczną zainicjowaną przez Sobór Watykański II. W 1980 roku z inicjatywy parafii poświęcono figurę św. Barbary w kopalniach Nowy Wirek i Śląsk. W 1983 roku rozpoczęto budowę domu katechetycznego. W 1990 roku bp Damian Zimoń przywrócił do kultu Bożego kościół pw. Matki Bożej z Lourdes i ustanowił w nim codzienną adorację Najświętszego Sakramentu. Rok później poświęcony został dom parafialny. W ostatnich latach wskutek szkód górniczych kościół zaczął popadać w ruinę i musiał zostać gruntownie wyremontowany. Obecnie Kochłowice liczą 13300 mieszkańców w tym 13100 katolików. Kronika parafialna prowadzona jest od 1958 roku.

Sanktuarium maryjne i kaplice

Na terenie należącym do parafii znajdują się cztery obiekty sakralne:

Kościół ten aż do 1902 roku pełnił funkcję kościoła parafialnego. Po wybudowaniu nowego patronat oraz rada parafialna orzekły, że kościół już jako zabytek ma nadal służyć wiernym. W 1904 roku kościół został wyremontowany, a parafianie ufundowali grotę lurdzką.

Z parafii pochodzi 58 kapłanów, a najsłynniejszym z nich jest ks. Wilhelm Pluta wyświęcony w 1934 roku, a który w 1958 roku został ustanowiony biskupem gorzowskim.

Proboszczowie

Bibliografia

J. Kołodziej, Historia parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach w latach 1925-1990, Katowice 1991, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; A. Badura, Parafia kochłowicka i jej mieszkańcy w źródłach historycznych XVII i XVIII wieku, [w:] Materiały do dziejów Rudy Śląskiej, Ruda Śląska 2007, s. 54-61; L. Musioł, Kochłowice. Z dziejów gminy i parafii, Kochłowice 1964; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 166-167; Parafia stoi swoimi wspólnotami, Kochłowice, GN 1996, nr 34, (dodatek katowicki), s. 13; M. Rzepka, Decydująca jest świętość rodzin, 350-lecie parafii Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach, GN 1998, nr 46, (dodatek katowicki), s. 17; D. Głazek, Domus Celeberrima Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 218.