Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu

Kaplica Matki Bożej Opolskiej

Według tradycji początkiem budowy drewnianego kościoła pw. Krzyża Świętego w Opolu był 1002 rok. W 1024 roku biskup wrocławski przekazał świątyni relikwie Świętego Krzyża otrzymane od św. Emeryka. Pod koniec XII wieku w Opolu został powołany urząd archiprezbitera. Około 1230 roku gród stał się siedzibą archidiakona, jednego z kilku w diecezji wrocławskiej. W latach 1232-1239 przy kościele Krzyża Świętego w Opolu bp Tomasz I ufundował kapitułę kolegiacką, którą też odpowiednio uposażył. Początkowo istniało tutaj 9 prebend, w tym 4 parałatury i 5 kanonikatów. Prepozytura opolska uzyskiwała dziesięciny z ponad 50 wsi leżących na obszarze od Olzy po północne i północno-wschodnie granice ziemi rybnickiej. Kolegiata od kościoła pw. Najświętszej Marii Panny i św. Alberta przejęła w mieście prawa parafialne. Dzięki łaskawości księcia Bolesława I już w 1295 roku wybudowano w stylu późnoromańskim bazylikę z wieżą. Kolegiatę Świętego Krzyża poświęcono 16 listopada 1295 roku.

Katedra jest kościołem halowym w stylu gotyckim. Wnętrze świątyni w XIX wieku zostało przebudowane w stylu neogotyckim. Na przełomie lat 20. XX wieku kościół zmienił fasadę zewnętrzną. Posiada dwie duże charakterystyczne, 72-metrowe wieże. Podczas renowacji w 1960 roku w znacznym stopniu usunięto zmiany dokonane w XIX wieku.

W kościele pochowany jest książę Jana II. W kaplicy Piastów znajduje się późnogotycki tryptyk z 1519 roku. Obraz z ok. 1700 roku odzwierciedla rodowód dynastii piastowskiej. W kościele znajduje się chrzcielnica z XV wieku. Główny ołtarz w stylu późnego baroku powstał w 1773 roku.

15 sierpnia 1945 roku Prymas Polski August Hlond na mocy pełnomocnictw papieskich utworzył Administrację Apostolską, a kościół Świętego Krzyża stał się prokatedrą nowej jednostki organizacyjnej Kościoła. W grudniu 1952 roku został tutaj celebrowany jubileusz 250-lecia sprowadzenia z Piekar do Opola wizerunku Matki Bożej, zwanej odtąd Opolską. Po wydarzeniach październikowych terytorium kościelne Śląska Opolskiego otrzymało pierwszego biskupa - ks. dra Franciszka Jopa. Przed uroczystościami milenijnymi przeprowadzono gruntowną renowację wnętrza katedry. Przy okazji uroczystości rocznicowych dokonano też ponownego poświęcenia kościoła.

21 czerwca 1983 Jan Paweł II podczas pobytu na Górze Św. Anny dokonał koronacji obrazu Matki Bożej Opolskiej.

• patrz: Obraz Matki Bożej Opolskiej

Bibliografia

ww.alfsoft.net/katedra/viewpage.php?page_id=15; E.Maleczyńska, Dokumenty kolegiaty opolskiej z 1531 r., [w:] Studia i materiały z dziejów Śląska, t.4, Wrocław 1962, s.409; S.Baldy, Katedra św. Krzyża w Opolu. W 700-lecie parafii św. Krzyża, Opole 1994, s.7; W.Urban, Zarys dziejów diecezji wrocławskiej, Wrocław 1962, s.56; T.Silnicki, Dzieje i ustrój kościoła katolickiego na Śląsku do końca XIV wieku, Warszawa 1953, s.169; K.Dola, Dzieje kościoła na Śląsku, cz.I, Opole 1996, s.38