Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
Nie podano opisu zmian
mNie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
== Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie ==
==Obraz==
==Obraz==
[[Grafika:Pszow2.jpg|right|200px]]
[[Grafika:Pszow2.jpg|right|200px]]

Wersja z 17:18, 18 lis 2009

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie

Obraz

Pszow2.jpg
Pszow3.jpg
Pszow1.jpg
Pszow4.jpg

Obraz Pani Uśmiechniętej, bo tak też nazywany jest obraz Matki Bożej Pszowskiej, jest olejną kopią obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Pojawił się on w Pszowie dzięki jednej z corocznych pielgrzymek, na jaką wybrali się mieszkańcy Pszowa na czele ze swoim księdzem wikarym Janem Franciszkiem Niemczykiem w 1722 roku. Będąc w Częstochowie zakupili kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, który był wykonany obustronnie na płótnie. Na odwrocie widniał wizerunek św. Jadwigi – patronki Śląska. Ówczesnym zwyczajem został on poświęcony poprzez potarcie o oryginał. Obraz został zwinięty w rulon i tak przyniesiony do Pszowa. Po powrocie pątnicy podarowali obraz księdzu proboszczowi Grzegorzowi Puncoszkowi. Gdy ten rozwinął płótno, okazało się, że jest w poważnym stopniu uszkodzone, dlatego przez jakiś czas przeleżało bezpiecznie w zakrystii, a następnie obraz został oddany do renowacji i obramowania wodzisławskiemu malarzowi – artyście Fryderykowi Siedleckiemu. Wielkim zaskoczeniem okazał się wynik owej renowacji, gdyż artysta postanowił nadać Madonnie nieco słowiańskiej urody i rozjaśnić jej oblicze, w taki sposób, że nie za bardzo przypominała Madonnę z Częstochowy. I tak w 1723 roku w uroczystość odpustową wodzisławskiej parafii, na Matki Boskiej Szkaplerznej, obraz został poświęcony przez księdza dziekana Pawła Józefa Mizię i w uroczystej procesji przyniesiony do pszowskiego kościoła, po czym zawieszony został na bocznym filarze, a w czasie różnych procesji służył jako feretron. Podczas tej wspólnej procesji mieszkańców Wodzisławia i Pszowa, na granicy tych dwóch miast (w Kokoszycach) złożyli uroczyste ślubowanie, iż już zawsze parafianie z Wodzisławia będą przychodzić do Pszowa na święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, natomiast parafianie z Pszowa przybywać do Wodzisławia na odpust Matki Boskiej Szkaplerznej. Na pamiątkę tego ślubowania wybudowano w Kokoszycach w 1726 roku murowaną kapliczkę z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej.

Z początku obraz był otaczany kultem miejscowej ludności i duchowieństwa. Jednak w latach 1727-28 znany był już w całej okolicy, dzięki wielu cudownym uzdrowieniom, o czym świadczą pierwsze wota, właśnie z tego okresu. Archiwum parafialne podaje, że od Wielkanocy, 28 marca aż do 14 maja 1728 obraz nawiedziło 4 000 pątników ze Śląska, Polski i Moraw. Taka kolej rzeczy wymagała zatwierdzenia kultu, o co zwrócił się z prośbą do Wikariatu Generalnego we Wrocławiu kolator pszowskiego kościoła baron Jan Bernard Welczek. W latach 1729-30 Komisja Biskupia przeprowadziła trzy procesy, podczas których ludzie doświadczeni łaską za przyczyną Pszowskiej Madonny składali swoje świadectwa. W wyniku procesu zezwolono na zawieszenie obrazu w bocznym ołtarzu, jednak na razie bez ogłaszania, że jest to obraz łaskami słynący (gratiosa aut miraculosa). Uroczystego aktu tego postanowienia i jednocześnie koronacji prywatnej złotymi koronami wykonanymi przez złotnika Bernarda Like z Raciborza, dokonał opat cystersów z Rud Raciborskich Rudolf de Strachwitz w lipcu 1732 roku.

W krótkim czasie na obrazie zawisło wiele wotów jako wyraz wdzięczności dla Pszowskiej Pani. Jednak przeważająca ich część została skonfiskowana przez władze pruskie w 1809. Po kasacie klasztoru w Rudach o. Bernard Galbierz – cysterski opat, ofiarował złoty krzyż opacki bogato zdobiony drogimi kamieniami, a także swój pierścień prałacki, co zapoczątkowało nową "falę" wotów. W 1976 roku i te wota zostały skradzione wraz ze złotymi koronami. Dlatego też 9 września 1979 nastąpiła druga koronacja, koronami poświęconymi przez Ojca Świętego Jana Pawła II, podczas Jego pierwszej pielgrzymki do Polski. W dziesięć lat po koronacji, dochodzi do kolejnej kradzieży, ale korony szczęśliwie zostają znalezione. 8 września 2002 obraz został ponownie koronowany. Korony te poświęcił w 1979 roku na Jasnej Górze Jan Paweł II. Także jako wyraz wdzięczności i kultu, powstawały pieśni na cześć Pani Uśmiechniętej. Najstarsza zachowała się w śpiewniku wydanym w 1836 roku w Raciborzu.

Budowa kościoła

Kiedy nieduży kościół pw. Wszystkich Świętych nie był w stanie pomieścić licznych przybyszów, w 1743 roku podjęto decyzję o budowie nowego kościoła według projektu mistrza murarskiego Fryderyka Gansa z Karniowa, a który ukończono w 1747. Poświęcono go we wrześniu tego samego roku, nadając mu tytuł Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Natomiast uroczystego poświęcenia głównego ołtarza, na którym został powieszony obraz Pszowskiej Madonny dokonał w 1750 roku bp Philipp Gothard von Schaffgotsch. Na mocy brewe papieża Piusa VI z 3 lipca 1795 kościół pszowski został obdarzony łaską wieczystego i powszechnego odpustu zupełnego dla wszystkich odwiedzających i modlących się w tym świętym miejscu. Budowa kościoła w momencie, kiedy doszło do umieszczenia obrazu w głównym ołtarzu w 1750 roku, nie była jeszcze ukończona, gdyż fasada nie posiadała jeszcze wież przewidzianych w planach. Jednak te wszystkie braki w dobie kryzysu ekonomicznego zostały zniwelowane dzięki ofiarności pątników, parafian i ruchowi abstynenckiemu, szerzonemu przez piekarskiego proboszcza Alojzego Ficka. Całkowicie ukończoną świątynię konsekrował 14 września 1862 sufragan wrocławski ks. bp Adrian Włodarski.

Organy w Bazylice

W 1928 roku w bazylice zostały zbudowane przez firmę Paula Berschdorfa z Nysy 41-głosowe organy. Jest to instrument zaprojektowany w romantycznej estetyce brzmieniowej, jednak ze względu na rodzącą się w tamtych czasach tendencję do budowy organów neobarokowych, instrument posiada także głosy barokowe.

Ruch pielgrzymkowy

W XIX wieku ruch pielgrzymkowy do sanktuarium maryjnego nasilał się. W 1855 roku na placu kościelnym zbudowano stacje Drogi Krzyżowej, a w latach 1915-29 w lesie odległym o 2 km od kościoła - Kalwarię z 14 murowanymi kaplicami. W czasie okupacji 1939-1945 roku zakazano wszelkich pielgrzymek, jak również głoszenia kazań w języku polskim. Po tym okresie na odpust Narodzenie NMP w 1945 roku przybyło do Pszowa ok. 50 000 pątników. Natomiast w 1968 roku sanktuarium nawiedził ks. kardynał Karol Wojtyła. Dzisiaj pszowskie sanktuarium jest jednym z 5 sanktuariów maryjnych w archidiecezji katowickiej, które uroczystości odpustowe obchodzi w II niedzielę września – Narodzenia NMP. 7 czerwca 1997 decyzją Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów kościołowi został nadany tytuł Bazyliki Mniejszej, a 7 października 2002 dekretem abpa Damiana Zimonia ustanowiono Sanktuarium Matki Bożej Uśmiechniętej.

Duszpasterze

Bibliografia

Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, cz. 2, s. 623.