Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Cielmicach

Z e-ncyklopedia
Cielmice 1.jpg

Historia kościoła i parafii

Pierwsza wzmianka o Cielmicach pochodzi z 1368 roku. Cielmice to wieś o zwartej zabudowie, w większości bardzo starej. Mury domów i stodół są z kamienia wapiennego lub kamienia łączonego z cegłą. Kolor szarego wapnia i czerwonej cegły dodają malowniczości cielmickim uliczkom. Cielmice od 1966 roku są podmiejską dzielnicą Tychów. Od wieków średnich oddawały dziesięcinę kościołowi w Pszczynie. W 1771 roku wynosiła ona 30 talarów rocznie. Był to ekwiwalent bpa krakowskiego dla proboszcza w Pszczynie za to, że dziesięciny z Pszczyny i okolicznych wsi jako „biskupie” biskupa krakowskiego oddano kościołowi w Oświęcimiu, któremu zostały przekazane przez biskupa w XIV wieku. Dziesięcinę Cielmic, będących w granicach parafii lędzińskiej, proboszcz z Pszczyny otrzymywał aż do połowy XIX wieku.

W XV wieku Cielmice należały do parafii lędzińskiej, a od czasu reformacji aż do maja 1946 roku przydzielone były do Bierunia. Cielmiczanie mieli godzinę drogi do parafii w Bieruniu Starym, dlatego zaczęli starać się o własny kościół. W ten sposób utworzyła się placówka duszpasterska w Cielmicach, którą opiekował się paprocański kuratus ks. Paweł Wyciślik. Oba tymczasowe kościoły były równouprawnionymi kuracjami. Jan Korbel ofiarował parcelę pod budowę tymczasowego kościoła w Cielmicach. Ks. Paweł Wyciślik – ówczesny kuratus w Paprocanach – bez zgody władz państwowych zaadaptował barak na kaplicę prawdopodobnie już w 1945 roku. Budowę kościoła rozpoczęli cielmiczanie 24 sierpnia 1945 i własnym kosztem zakończyli ją pod koniec roku. Pierwszy kościół był drewnianym barakiem, ustawionym na 1,5 m podmurówce, otynkowany, jednonawowy, a na wieży znajdował się dzwon. Długość kościoła wynosiła 26,45 m, szerokość 12,75 m, a wysokość wieży 10,80 m. W kościele mogło zmieścić się 700 osób. Za jego utrzymanie odpowiedzialni byli parafianie z Cielmic. 1 stycznia 1946 bp Stanisław Adamski poświęcił kościół. Ziemię pod cmentarz ofiarowało w 1945 roku małżeństwo Mildner. Było to 51 arów i 50 m.kw., później cmentarz został poszerzony. W lipcu 1958 roku parafianie rozpoczęli budowę probostwa. Gdy wykopali dół pod fundamenty, budowę przerwano ze względu na brak zezwolenia i nielegalne zbieranie pieniędzy. Skonfiskowano wówczas sprzęt i materiały budowlane.

1 września 1961 rozpoczyna się nowy rozdział w duszpasterstwie Cielmic. Kuria katowicka wysłała duszpasterza przeznaczonego specjalnie dla Cielmic. Dotychczasowy kościół groził zawaleniem, dlatego wiosną 1966 roku rozebrano go i przystąpiono do budowy murowanego kościoła. 21 lutego 1971, w 25. rocznicę postawienia drewnianego kościółka, bp Herbert Bednorz poświęcił nowy murowany kościół. Po wielu staraniach o zezwolenie na budowę probostwa 12 sierpnia 1974 rozpoczęto prace budowlane. Mieszkańcy wybudowali również salki katechetyczne, ogrodzili cmentarz, plac kościelny wyłożyli płytkami i wykonali drogę dojazdową do probostwa. 10 kwietnia 1977 została erygowana parafia w Cielmicach, wydzielona z parafii Paprocany. W 1984 roku część parafii została odłączona i przydzielona do nowej parafii św. Maksymiliana Kolbego w Tychach.

W kościele znajduje się figura ołtarzowa wyobrażająca św. Jana Chrzciciela, która została wypożyczona w 1946 roku z kościoła pw. św. Walentego w Bieruniu Starym oraz figura św. Barbary. Po drugiej stronie znajduje się ołtarzyk Matki Boskiej z Lourdes - podarowany przez parafię z Michałkowic, a figurę Matki Boskiej przywieźli z Portugalii w 1995 roku parafianie. Ambona została wykonana w 1955 roku. Na chórze znajdują się organy pochodzące ze starego kościoła w Ruptawie. 24 lutego 1963 franciszkanin o. Sylwin Wojdanowicz, poświęcił stacje Drogi Krzyżowej ufundowane przez rolników.

W 1969 roku odnowiono wystrój kościoła – przebudowano i wyremontowano organy, przebudowano prezbiterium (ołtarz znajdujący się pod tabernakulum, ambonę i podstopnie). W prezbiterium umieszczono podświetlony krzyż wysoki na 4,10 m. Na nowym dzwonie umieszczono napis: Święty Janie nasz patronie miej nas zawsze w swej obronie. Cielmice A.D 1970. Kolejną renowację wykonano w 1983 roku oraz w latach 90. XX wieku. Zatwierdzono projekt M. Kądzieli dotyczący przebudowy prezbiterium, odnowiono figury. W 2005 roku generalnemu remontowi poddano witraże.

Kapliczki i krzyże przydrożne

Kalendarium

  • 1534-1946 - Cielmice przydzielono do Bierunia
  • 1945 - budowa drewnianego kościoła w Cielmicach
  • 1 stycznia 1946 - poświęcenie kościoła przez bpa Stanisława Adamskiego
  • 1 maja 1946 - na mocy dekretu powstaje samodzielna stacja duszpasterska w Paprocanach-Cielmicach
  • 1966-1969 - drewniany kościół groził zawaleniem, dlatego przystąpiono do budowy murowanego kościoła
  • 1 stycznia 1966 - dekretem bpa Stanisława Adamskiego, Cielmice stały się samodzielną parafią
  • 21 lutego 1971 - bp Herbert Bednorz poświęcił nowy murowany kościół
  • 12 sierpnia 1974 - rozpoczęto budowę probostwa

Proboszczowie

Bibliografia

Schematyzm 1993; H.M. Jankowski, U źródeł św. Jana, Górki Wielkie 2005; A. Kurpas, Kronika parafialna do 1969; Kronika parafialna 1970-1982; A. Ladrowska, Historia parafii pod wezwaniem Narodzenia świętego Jana Chrzciciela w Cielmicach, praca dypl., Katowice 2000; Dekret erekcji parafii przy kościele Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Tychach - Cielmicach, WD 1977, nr 8-9, s. 198-199; B. Sigmund, Dziesięcioletni plan duszpasterski dla Parafii Najśw. Serca Pana Jezusa w Paprocanach-Cielmicach, mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; M. Rzepka, Nadszedł czas przemian. Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Cielmicach, GN 2003, nr 33, (dodatek katowicki), s. 28.

p • d • e
Organizacja Kościoła na Górnym Śląsku
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_Narodzenia_św._Jana_Chrzciciela_w_Cielmicach&oldid=91242”