Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rogowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
mNie podano opisu zmian
(przed korektą i linkowaniem)
Linia 1: Linia 1:
Miejscowość Rogów położona jest w powiecie wodzisławskim (woj. Śląskie). Istnieją różne wersje powstania nazwy wsi. Jedna z nich mówi, że nazwa pochodzi od starosłowiańskiej nazwy „ róg”, co oznacza las. Można się również doszukiwać tej nazwy w łacińskim wyrazie „rogus”, co oznacza stos drewna, czy też w wyrazie ruskiego pochodzenia „roh”, tj. również las. Pierwsze wzmianki o istnieniu miejscowości pochodzą z XIII w. a znajdujemy je w spisie wsi, składających dziesięcinę Kolegiacie św. Krzyża w Opolu w latach 1232 – 1239. Wieś Rogów nie zostaje co prawda wymieniona tam wprost ale wspomniane zostają nazwy wszystkich otaczających ją, mniejszych wiosek, które później wraz z Rogowem tworzyły jedną parafię. Pierwszych pewnych danych dotyczących wsi Rogów dostarczają akta procesowe z 1385 r. W wieku XV właścicielami Rogowa byli Jan Strzałka i Jerzy Kopeć, w wieku następnym ziemia ta należała do rodziny Charwatów. Wraz z wiekiem XVII Rogów stał się własnością protestanckiego rodu Fragsteinów, nieprzychylnych Kościołowi katolickiemu. Od połowy XVIII w. nowymi właścicielami zostali Laryszowie. Rogów pozostawał w ich posiadaniu aż do 1929 roku, kiedy to tereny te nabyła Spółka Osadnicza „Ślązak” i dokonała ich parcelacji. Od XIII w. mieszkańcy Rogowa utrzymywali się głównie z pracy na roli, młynarstwa oraz hodowli owiec. Ponadto do XIX w okolicach Rogowa znajdowały się małe kopalnie gipsu.
Pierwszy kościół w Rogowie istniał już w drugiej połowie XIV wieku. Nie znamy jednak dokładnej daty jego budowy. Prawdopodobnie przetrwał aż do pierwszej połowy XVII wieku, kiedy to z polecenia protestanckiego dziedzica, Jerzego Fregsteina kościół zburzono. Wzbudziło to sprzeciw ludu, który wymusił na dziedzicu budowę nowej świątyni. Jej budowa zakończyła się w 1651 roku. Nowy kościół, pw. Św. Marcina był drewniany, wyposażony w trzy ołtarze, chrzcielnicę z rzeźbą przedstawiająca chrzest Jezusa, ławy pochodzące ze starego kościoła. Ponadto urządzono w nim 2 chóry, z których jeden przeznaczony był wyłącznie dla rodziny dziedzica. Dzwonnica była wyposażona w aż cztery dzwony, zaś na wierzy umieszczono zegar, co było rzadkością w tamtych czasach. Organy sprowadzono do kościoła z początkiem XVIII wieku. W latach 1776 – 1781 proboszczem parafii był ks. Józef Piskorz, za kadencji którego wyremontowano dach, posadzkę jeden z ołtarzy oraz zakupiono monstrancję. Na następne inwestycje, czyli budowę zakrystii oraz zakup nowych organów parafianie Rogowscy musieli czekać do połowy XIX wieku. W roku 1844 poświęcono nowy cmentarz. W tym też roku odbyła się wizytacja w parafii, podczas której zwrócono uwagę na konieczność budowy nowego kościoła. Uniemożliwiła ją jednak trudna sytuacja finansowa parafian. Pół wieku później na zebraniu rady Parafialnej podjęto decyzję o budowie nowego, gotyckiego kościoła. 7 IV 1896 roku położono kamień węgielny a koordynatorem prac został ks. Franciszek Kałuża. W pożarze z 1897 roku spłonął stary kościółek, z którego uratowały się tylko uprzednio zdjęte dzwony. Pożar uszkodził również budynek nowego kościoła jednakże już 27 XII 1897 roku zakończono wykonywane przy nim prace budowlane. Po roku wyposażono go w organy oraz uzupełniono sprzęty liturgiczne. Jego konsekracja odbyła się 10 VI 1904 roku zaś dokonał ks. bp Marx z Wrocławia. W czasie drugiej Wojny Światowej przez Rogów przebiegała linia frontu. Walki doprowadziły do ruiny sporą część wsi. Prawie całkowitemu zniszczeniu uległ kościół. Odbudowę, według nowego projektu Adolfa Hanaka z Olzy, rozpoczęto już w roku 1945, pod przewodnictwem ks. Alojzego Latuska. Nowy Kościół, pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa został poświęcony 21 IX 1948 roku przez ks. bpa Stefana Adamskiego. Do roku 1953 uzupełniono wszystkie sprzęty liturgiczne, w tym też roku zainstalowano organy. Wraz z kościołem odbudowano również plebanię.
==Kapliczki i krzyże==
Do parafii Rogów należały również inne miejscowości, takie jak: Odra, Bluszczów, Bełsznica, Kamień. Każda z nich miała swoją kapliczkę. Najstarsza, pw. św. Jana Nepomucena, znajduje się w Odrze. Pod koniec XIX wieku została przebudowana a w 1961 roku gruntownie odrestaurowana. Również w drugiej połowie XIX wieku, wybudowano kaplicę obok cmentarza w Rogowie. W roku 1907 w Bluszczowie wybudowano kaplicę pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Odrestaurowano ją w roku 1968. W okresie międzywojennym wybudowano kaplice w dwóch pozostałych miejscowościach: w Bełsznicy – pw. M.B. Różańcowej oraz w Kamieniu – pw. św. Antoniego. Fundatorem ostatniej był niejaki Innocenty Oczadły. Na terenie Rogowa znajdują się ponadto dwa krzyże pokutne. Jeden z nich, nazywany „maltańskim”, znajduje się na zewnątrz muru okalającego kościół. Drugi, „łaciński”, bez prawego ramienia, znajduje się przed wejściem na cmentarz. Oba te krzyż mają średniowieczny rodowód. Dostatecznie nie wyjaśniono w jakiej intencji stawiano krzyże. Ich powstanie mogło mieć związek z panujących na tamtych terenach dawniej zarazą lub, jak było to rozpowszechnione na tamtych terenach, mogły być zadośćuczynieniem za zabójstwo.


== Proboszczowie ==
== Proboszczowie ==

Wersja z 13:31, 1 maj 2010

Miejscowość Rogów położona jest w powiecie wodzisławskim (woj. Śląskie). Istnieją różne wersje powstania nazwy wsi. Jedna z nich mówi, że nazwa pochodzi od starosłowiańskiej nazwy „ róg”, co oznacza las. Można się również doszukiwać tej nazwy w łacińskim wyrazie „rogus”, co oznacza stos drewna, czy też w wyrazie ruskiego pochodzenia „roh”, tj. również las. Pierwsze wzmianki o istnieniu miejscowości pochodzą z XIII w. a znajdujemy je w spisie wsi, składających dziesięcinę Kolegiacie św. Krzyża w Opolu w latach 1232 – 1239. Wieś Rogów nie zostaje co prawda wymieniona tam wprost ale wspomniane zostają nazwy wszystkich otaczających ją, mniejszych wiosek, które później wraz z Rogowem tworzyły jedną parafię. Pierwszych pewnych danych dotyczących wsi Rogów dostarczają akta procesowe z 1385 r. W wieku XV właścicielami Rogowa byli Jan Strzałka i Jerzy Kopeć, w wieku następnym ziemia ta należała do rodziny Charwatów. Wraz z wiekiem XVII Rogów stał się własnością protestanckiego rodu Fragsteinów, nieprzychylnych Kościołowi katolickiemu. Od połowy XVIII w. nowymi właścicielami zostali Laryszowie. Rogów pozostawał w ich posiadaniu aż do 1929 roku, kiedy to tereny te nabyła Spółka Osadnicza „Ślązak” i dokonała ich parcelacji. Od XIII w. mieszkańcy Rogowa utrzymywali się głównie z pracy na roli, młynarstwa oraz hodowli owiec. Ponadto do XIX w okolicach Rogowa znajdowały się małe kopalnie gipsu.

Pierwszy kościół w Rogowie istniał już w drugiej połowie XIV wieku. Nie znamy jednak dokładnej daty jego budowy. Prawdopodobnie przetrwał aż do pierwszej połowy XVII wieku, kiedy to z polecenia protestanckiego dziedzica, Jerzego Fregsteina kościół zburzono. Wzbudziło to sprzeciw ludu, który wymusił na dziedzicu budowę nowej świątyni. Jej budowa zakończyła się w 1651 roku. Nowy kościół, pw. Św. Marcina był drewniany, wyposażony w trzy ołtarze, chrzcielnicę z rzeźbą przedstawiająca chrzest Jezusa, ławy pochodzące ze starego kościoła. Ponadto urządzono w nim 2 chóry, z których jeden przeznaczony był wyłącznie dla rodziny dziedzica. Dzwonnica była wyposażona w aż cztery dzwony, zaś na wierzy umieszczono zegar, co było rzadkością w tamtych czasach. Organy sprowadzono do kościoła z początkiem XVIII wieku. W latach 1776 – 1781 proboszczem parafii był ks. Józef Piskorz, za kadencji którego wyremontowano dach, posadzkę jeden z ołtarzy oraz zakupiono monstrancję. Na następne inwestycje, czyli budowę zakrystii oraz zakup nowych organów parafianie Rogowscy musieli czekać do połowy XIX wieku. W roku 1844 poświęcono nowy cmentarz. W tym też roku odbyła się wizytacja w parafii, podczas której zwrócono uwagę na konieczność budowy nowego kościoła. Uniemożliwiła ją jednak trudna sytuacja finansowa parafian. Pół wieku później na zebraniu rady Parafialnej podjęto decyzję o budowie nowego, gotyckiego kościoła. 7 IV 1896 roku położono kamień węgielny a koordynatorem prac został ks. Franciszek Kałuża. W pożarze z 1897 roku spłonął stary kościółek, z którego uratowały się tylko uprzednio zdjęte dzwony. Pożar uszkodził również budynek nowego kościoła jednakże już 27 XII 1897 roku zakończono wykonywane przy nim prace budowlane. Po roku wyposażono go w organy oraz uzupełniono sprzęty liturgiczne. Jego konsekracja odbyła się 10 VI 1904 roku zaś dokonał ks. bp Marx z Wrocławia. W czasie drugiej Wojny Światowej przez Rogów przebiegała linia frontu. Walki doprowadziły do ruiny sporą część wsi. Prawie całkowitemu zniszczeniu uległ kościół. Odbudowę, według nowego projektu Adolfa Hanaka z Olzy, rozpoczęto już w roku 1945, pod przewodnictwem ks. Alojzego Latuska. Nowy Kościół, pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa został poświęcony 21 IX 1948 roku przez ks. bpa Stefana Adamskiego. Do roku 1953 uzupełniono wszystkie sprzęty liturgiczne, w tym też roku zainstalowano organy. Wraz z kościołem odbudowano również plebanię.

Kapliczki i krzyże

Do parafii Rogów należały również inne miejscowości, takie jak: Odra, Bluszczów, Bełsznica, Kamień. Każda z nich miała swoją kapliczkę. Najstarsza, pw. św. Jana Nepomucena, znajduje się w Odrze. Pod koniec XIX wieku została przebudowana a w 1961 roku gruntownie odrestaurowana. Również w drugiej połowie XIX wieku, wybudowano kaplicę obok cmentarza w Rogowie. W roku 1907 w Bluszczowie wybudowano kaplicę pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Odrestaurowano ją w roku 1968. W okresie międzywojennym wybudowano kaplice w dwóch pozostałych miejscowościach: w Bełsznicy – pw. M.B. Różańcowej oraz w Kamieniu – pw. św. Antoniego. Fundatorem ostatniej był niejaki Innocenty Oczadły. Na terenie Rogowa znajdują się ponadto dwa krzyże pokutne. Jeden z nich, nazywany „maltańskim”, znajduje się na zewnątrz muru okalającego kościół. Drugi, „łaciński”, bez prawego ramienia, znajduje się przed wejściem na cmentarz. Oba te krzyż mają średniowieczny rodowód. Dostatecznie nie wyjaśniono w jakiej intencji stawiano krzyże. Ich powstanie mogło mieć związek z panujących na tamtych terenach dawniej zarazą lub, jak było to rozpowszechnione na tamtych terenach, mogły być zadośćuczynieniem za zabójstwo.

Proboszczowie

Bibliografia

S. Kornas, Rogów. Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa, 1970, mps; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 252;

p • d • e
Organizacja Kościoła na Górnym Śląsku
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_Najświętszego_Serca_Pana_Jezusa_w_Rogowie&oldid=33086”