Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rogowie

Z e-ncyklopedia
Rogow NSPJ2.jpg

Historia

Miejscowość Rogów położona jest w powiecie wodzisławskim (woj. śląskie). Istnieją różne wersje powstania nazwy wsi. Jedna z nich mówi, że nazwa pochodzi od starosłowiańskiej nazwy róg, co oznacza las. Można się również doszukiwać tej nazwy w łacińskim wyrazie rogus, co oznacza stos drewna, czy też w wyrazie ruskiego pochodzenia roh, tj. również las. Pierwsze wzmianki o istnieniu miejscowości pochodzą z XIII wieku, a znajdujemy je w spisie wsi, składających dziesięcinę Kolegiacie Krzyża Świętego w Opolu w latach 1232 – 1239. Wieś Rogów nie zostaje co prawda wymieniona tam wprost ale wspomniane zostają nazwy wszystkich otaczających ją, mniejszych wiosek, które później wraz z Rogowem tworzyły jedną parafię. Pierwszych pewnych danych dotyczących wsi Rogów dostarczają akta procesowe z 1385 roku. W XV wieku właścicielami Rogowa byli Jan Strzałka i Jerzy Kopeć, w wieku następnym ziemia ta należała do rodziny Charwatów. W XVII wieku Rogów stał się własnością protestanckiego rodu Fragsteinów, nieprzychylnych Kościołowi katolickiemu. Od połowy XVIII wieku nowymi właścicielami zostali Laryszowie. Rogów pozostawał w ich posiadaniu aż do 1929 roku, kiedy to tereny te nabyła Spółka Osadnicza „Ślązak” i dokonała ich parcelacji. Od XIII wieku mieszkańcy Rogowa utrzymywali się głównie z pracy na roli, młynarstwa oraz hodowli owiec. Ponadto do XIX wieku w okolicach Rogowa znajdowały się małe kopalnie gipsu.

Pierwszy kościół w Rogowie istniał już w drugiej połowie XIV wieku. Nie znamy jednak dokładnej daty jego budowy. Prawdopodobnie przetrwał aż do pierwszej połowy XVII wieku, kiedy to z polecenia protestanckiego dziedzica, Jerzego Fregsteina kościół zburzono. Wzbudziło to sprzeciw ludu, który wymusił na dziedzicu budowę nowego kościoła. Jego budowa zakończyła się w 1651 roku. Nowy kościół, pw. św. Marcina był drewniany, wyposażony w trzy ołtarze, chrzcielnicę z rzeźbą przedstawiająca chrzest Jezusa, ławy pochodzące ze starego kościoła. Ponadto urządzono w nim 2 chóry, z których jeden przeznaczony był wyłącznie dla rodziny dziedzica. Dzwonnica była wyposażona w cztery dzwony, zaś na wieży umieszczono zegar, co było rzadkością w tamtych czasach. Organy sprowadzono do kościoła z początkiem XVIII wieku. W latach 1776 – 1781 proboszczem parafii był ks. Józef Piskorz, za kadencji którego wyremontowano dach, posadzkę jeden z ołtarzy oraz zakupiono monstrancję. Na następne inwestycje, czyli budowę zakrystii oraz zakup nowych organów parafianie rogowscy musieli czekać do połowy XIX wieku. W 1844 roku poświęcono nowy cmentarz. W tym też roku odbyła się wizytacja w parafii, podczas której zwrócono uwagę na konieczność budowy nowego kościoła. Uniemożliwiła ją jednak trudna sytuacja finansowa parafian. Pół wieku później na zebraniu rady parafialnej podjęto decyzję o budowie nowego, gotyckiego kościoła. 7 kwietnia 1896 położono kamień węgielny, a koordynatorem prac został ks. Franciszek Kałuża. W pożarze z 1897 roku spłonął stary kościółek, z którego uratowały się tylko uprzednio zdjęte dzwony. Pożar uszkodził również budynek nowego kościoła, jednakże już 27 grudnia 1897 zakończono wykonywane przy nim prace budowlane. Po roku wyposażono go w organy oraz uzupełniono sprzęty liturgiczne. Konsekracji kościoła, która odbyła się 10 czerwca 1904 dokonał bp Marx z Wrocławia. W czasie drugiej wojny światowej przez Rogów przebiegała linia frontu. Walki doprowadziły do ruiny sporą część wsi. Prawie całkowitemu zniszczeniu uległ kościół. Odbudowę, według nowego projektu Adolfa Hanaka z Olzy, rozpoczęto już w 1945 roku, pod przewodnictwem ks. Alojzego Latuska. Nowy kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa został poświęcony 21 września 1948 przez bpa Stanisława Adamskiego. Do 1953 roku uzupełniono wszystkie sprzęty liturgiczne, w tym też roku zainstalowano organy. Wraz z kościołem odbudowano również plebanię.

Gazetka parafialna

Kapliczki i krzyże

Do parafii Rogów należały również inne miejscowości, takie jak: Odra, Bluszczów, Bełsznica, Kamień. Każda z nich miała swoją kapliczkę. Najstarsza, pw. św. Jana Nepomucena, znajduje się w Odrze. Pod koniec XIX wieku została przebudowana, a w 1961 roku gruntownie odrestaurowana. Również w drugiej połowie XIX wieku, wybudowano kaplicę obok cmentarza w Rogowie. W 1907 roku w Bluszczowie wybudowano kaplicę pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Odrestaurowano ją w 1968 roku. W okresie międzywojennym wybudowano kaplicę w dwóch pozostałych miejscowościach: w Bełsznicy – pw. Matki Bożej Różańcowej oraz w Kamieniu – pw. św. Antoniego. Fundatorem ostatniej był niejaki Innocenty Oczadły. Na terenie Rogowa znajdują się ponadto dwa krzyże pokutne. Jeden z nich, nazywany maltańskim, znajduje się na zewnątrz muru okalającego kościół. Drugi, łaciński, bez prawego ramienia, znajduje się przed wejściem na cmentarz. Oba te krzyż mają średniowieczny rodowód. Dostatecznie nie wyjaśniono w jakiej intencji stawiano krzyże. Ich powstanie mogło mieć związek z panującą na tamtych terenach dawniej zarazą lub, jak było to tam rozpowszechnione, mogły być zadośćuczynieniem za zabójstwo.

Proboszczowie

Bibliografia

S. Kornas, Rogów. Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa, 1970, mps; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 252.

p • d • e
Organizacja Kościoła na Górnym Śląsku
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_Najświętszego_Serca_Pana_Jezusa_w_Rogowie&oldid=84307”