Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach

Z e-ncyklopedia

Historia

Brzeźce to sołectwo wchodzące w skład Gminy - Pszczyna. Powierzchnia Brzeźc obejmuje 7,5 km kw. Liczba mieszkańców wynosi ok. 1020. Wioska powstała nad rzeką Pszczynką w końcu XIII wieku w ramach kolonizacji ziemi pszczyńskiej prowadzonej przez książąt raciborskich. Ważnym wydarzeniem w historii miejscowości było powstrzymanie 1 września 1939 natarcia niemieckiej 5 Dywizji Pancernej przez polskich żołnierzy 6 Dywizji Piechoty.

Parafia

Parafia w Brzeźcach występuje w spisie świętopietrza z 1326 roku wraz z komentarzem, że tamtejszy proboszcz Konrad nie płaci należnej daniny i jest ekskomunikowany. Oznaczać to może, że była to parafia od dłuższego czasu zorganizowana w obrębie dekanatu oświęcimskiego i erygowana jeszcze w drugiej połowie XIII wieku. Parafia należała do dekanatu pszczyńskiego, a swoim zakresem terytorialnym od początku obejmowała dwie osady: Brzeźce oraz Wisłę Polską (dziś Wisła Wielka). Pod koniec XVI wieku do parafii przyłączona został wieś Kobielice. Te trzy wsie wchodziły w skład parafii aż do 1925 roku, kiedy to w Wiśle Wielkiej zdecydowano o utworzeniu samodzielnej parafii.

W 1928 roku w obręb parafii w Brzeźcach wszedł Mizerów, który przez wiele lat stanowił sporne terytorium pomiędzy parafiami w Suszcu i w Brzeźcach. W 1989 roku ustanowiono Kobielice samodzielną parafią, tym samym parafia w Brzeźcach przybrała kształt terytorialny obowiązujący do dziś, obejmując Brzeźce oraz Mizerów. W dziejach parafii istniały trzy kościoły, wznoszone na ty samym miejscu. Pierwotnie kościół miał tytuł św. Jakuba i Filipa, a od I połowy XVIII wieku Matki Bożej Szkaplerznej. Pierwszy drewniany kościół wybudowano ok. 1300 roku, po jego rozbiórce w XVI wieku wzniesiono kolejny - drewniany. Z tego okresu pochodzi najprawdopodobniej znajdujący się tutaj do dziś tryptyk. Jego powstanie datowane jest na około 1480 rok. Ostatni drewniany kościół rozebrano w 1902 roku. Zbudowano tymczasową kaplicę i przystąpiono do prac przygotowawczych pod budowę nowego, murowanego kościoła. Właściwe prace budowlane rozpoczęto w 1907 roku, a poświęcenia kościoła dokonano 18 lipca 1909. Ten neogotycki trójnawowy kościół z transeptem, wielobocznym zamkniętym prezbiterium i wieżą na wschodzie jest jednym z najokazalszych na ziemi pszczyńskiej. Centralnym zabytkiem w kościele jest wspomniany tryptyk z XV wieku, ponadto zachowane są liczne fragmenty barokowego ołtarza.

Grupy parafialne

Czasopismo parafialne

Pismo nawiązuje do żywych tradycji Szkaplerza Świętego, który noszony jest przez część parafian.

Kapliczki i krzyże przydrożne

Proboszczowie

Bibliografia

Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1928, nr 5, s. 33; G. Sztoler, Brzeźce. Monografia historyczna parafii i wsi, Pszczyna 1999; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej diecezji katowickiej do końca XV w., SSHT 2 (1969), s. 101-168; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 92-93; A. Burda-Szostek, Nikt tu nie jest sam. Brzeźce - Parafia Matki Boskiej Szkaplerznej, GN 2004, nr 50, (dodatek katowicki), s. 8.