Parafia Matki Bożej Królowej Aniołów w Wilkowyjach

Historia miejscowości

Wilkowyje są dzielnicą Tych. Pierwsze informacje dotyczące istnienia tej wsi zawarte są w dokumencie przyznania majątku na rzecz kościoła św. Wojciecha w Mikołowie napisanego w Rybniku 23 marca 1287 przez Mieszka, księcia Raciborza i Opola. Do 1517 roku Wilkowyje należały do różnych księstw i ksiąstewek. Od 1407 roku wieś była podporządkowana do ziemi pszczyńskiej księstwa raciborskiego. Ziemia pszczyńska była wolnym państwem stanowym, aż do przejęcia jej przez Prusy 1742 roku. Ziemie te wędrowały z rąk austriackich do pruskich do 1922 roku. W 1940 roku władze niemieckie wcieliły Wilkowyje do lepiej rozwiniętych Tychów.

Wilkowyje od samego początku swojego istnienia były administracyjnie przyporządkowane do parafii w Mikołowie. Pierwotny kościół św. Mikołaja istniał już w 1222 roku, jednak pod koniec XVII wieku został rozebrany, a w jego miejsce wybudowano małą kapliczkę pod tym samym wezwaniem. Nowy kościół pw. św. Wojciecha, do którego potem chodzili mieszkańcy Wilkowyj został zbudowany i konsekrowany w 1861 roku. Jednak dotarcie do kościoła zajmowało wiele czasu i wysiłku w szczególności zimą. Mieszkańcy wsi, którzy mieli najdalej do mikołowskiego kościoła uczęszczali na nabożeństwa do kościoła św. Marii Magdaleny w Tychach.

Plany budowy kościoła

Mieszkańcy Wilkowyj myśleli o wybudowaniu kościoła filialnego, ponieważ parafia była jeszcze za mała na posiadania własnego kościoła. Dzięki staraniom ks. Karola Wilka, proboszcza parafii św. Wojciecha, w okresie międzywojennym doszło do pierwszej próby budowy kaplicy na terenie wsi w 1939 roku. Budowa zakończyła się fiaskiem ponieważ rozpętała się II wojna światowa i budowę musiano przerwać. Nadzieję na ponowne rozpoczęcie budowy dawało zakończenie wojny w 1945 roku. Istniało jednak wiele przeszkód. Nowe władze państwowe bardzo utrudniały budowę nowych kościołów. W 1958 roku w Wilkowyjach powstał Komitet Budowy, którego zadaniem było zbieranie materiałów oraz pieniędzy. Znalazł się również grunt pod budowę kościoła.

Gdy władze komunistyczne dowiedziawszy się o budowie, kazały natychmiast wstrzymać prace, a to, co zdołano wybudować nakazały rozebrać. Mieszkańcy nie podporządkowali się rozkazom władzy ludowej. Podczas dnia trwały prace budowlane, a nocą plac budowy był strzeżony przez mieszkańców. Jednak władze nie ustąpiły. Dnia 20 lipca 1950 przyjechali funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa wraz z ciężkim sprzętem i zburzyły fundamenty i mury nowego kościółka. Podczas rozbiórki doszło do starć między milicją a ludnością cywilną, która nie była w stanie zapobiec tragedii. Władza aresztowała budowniczego kościoła, ks. Józefa Olesia, który po kilku godzinach przesłuchań został wypuszczony na wolność. Z kolei ks. Smandzich został ukarany grzywnami za budowę obiektów bez zezwoleń. Kary zapłacono pieniędzmi, które były przeznaczone na budowę Domu Pańskiego.

Katechizacja

Mieszkańcy Wilkowyj musieli plany budowy kościoła odłożyć do 1981 roku, kiedy to doszło do kolejnych politycznych przemian. Dotąd musieli zadbać o katechizację swoich dzieci. Od 1950 do 1979 roku dla wszystkich klas katecheza była prowadzona na miejscu byłego sklepu przy ul. Mikołowskiej 172. Jednak po pewnym czasie trzeba było znaleźć inny obiekt ze względu na powiększający się ruch drogowy na ulicy Mikołowskiej, co zwiększało niebezpieczeństwo w czasie przechodzenie dzieci przez jezdnię. Nowy obiekt miał znajdować się również przy ul. Mikołowskiej. Kiedy władza dowiedziała się o nielegalnym budowaniu punktu katechetycznego, kolejny raz nie zawahała się użyć siły w celu zlikwidowania obiektu. W związku z tym katechezę prowadzono w starym domu państwa Suchy, gdzie dzieci mogły uczestniczyć w katechezie od 1979 roku do czasu, kiedy to zostały wybudowane nowe salki przy obecnym kościele.

Budowa kościoła

14 kwietnia 1981, po prawie pięćdziesięciu latach starań i walki, Urząd Miejski w Tychach wydał zezwolenie na budowę nowego kościoła oraz punktu katechetycznego w Wilkowyjach. Budowniczym i przyszłym proboszczem został ks. Jerzy Robok. Aby rozpocząć budowę kościoła, musiał zostać jeszcze zatwierdzony projekt budynku przygotowany przez mgr inż. Grzegorza Ratajskiego oraz Adama Skrzypczyka, studenta architektury. Konstruktorem został inż. Eryk Dyla. Budowa została zaprojektowana na rzucie kwadratu, w który został wpisany osiowo krzyż łaciński, stanowiący główną strukturę konstrukcji architektonicznej kościoła. Ze względu na kształt działki, tradycyjna orientacja świątyni nie była możliwa, dlatego budowlę zorientowano w kierunku południowo–wschodnim.

6 lutego 1984 biskup Herbert Bednorz erygował parafię, a 13 października 1988 bp Damian Zimoń konsekrował kościół. W 2000 roku rozpoczęto budowę dzwonnicy w północnym narożniku działki. Umieszczono w niej cztery dzwony. Dnia 7 sierpnia 2002 bp Gerard Biernacki poświęcił dzwony oraz wieżę.

Wystrój kościoła

Projekt wnętrza stworzył Grzegorz Ratajski, Stanisław Kluska oraz Adam Romaniak. Architekci często musieli przekonywać wiernych do swoich pomysłów, ale też sami zmieniali projekt, rezygnowali z własnych wizji i pomysłów. Wnętrze jest przestrzenne, prezbiterium podwyższone o trzy stopnie. Plastyczny wyraz wnętrza uzupełniają figuralne witraże przedstawiające postaci aniołów. W głównym ołtarzu jest umiejscowiony obraz Matki Bożej, która swym ubiorem odnosi się do regionalnej specyfiki kulturowej.

Krzyże

Na terenie parafii znajdują się dwa krzyże. Pierwszy stoi blisko miejsca, gdzie próbowano zbudować pierwszy kościół w 1958 roku przy ul. Mikołowskiej. Drugi krzyż znajduje się kilkadziesiąt metrów dalej na tej samej ulicy. Krzyże postawiono w 1910 i 1911 roku.

Proboszcz

• ks. Jerzy Robok (1984-nadal)

Bibliografia

K. Jakubik, Powstanie parafii Matki Bożej Królowej Aniołów w Tychach-Wilkowyjach w latach 1939–2008, Katowice 2008; D. Skiba, Droga do własnego kościoła, R. Szner, Przewodnik po tyskich kościołach, Tychy 2006.