Parafia św. Wawrzyńca i św. Antoniego w Wirku: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Pierwsza wzmianka o Wirku to dokument czeski z 1594 roku, nazywający tak wzgórze nieopodal Czarnego Lasu. Wieś rozwinęła się z folwarku założonego na tych terenach w | Pierwsza wzmianka o Wirku to dokument czeski z 1594 roku, nazywający tak wzgórze nieopodal Czarnego Lasu. Wieś rozwinęła się z folwarku założonego na tych terenach w 1620 roku. W połowie XVIII wieku w Rudzie Śląskiej zaczęto wydobywać węgiel. W XIX wieku Wirek stał się dużym ośrodkiem miejskim z zakładami przemysłowymi; w 1805 roku powstała je tam huta żelaza. Szybko wzrastała liczba ludności. | ||
W 1840 roku | W 1840 roku założono „Salę modlitw” dla Żydów mieszkających na Wirku, w 1853 roku - bożnicę, a w 1891 - synagogę. Pierwszym miejscem modlitw katolików była kaplica św. Wawrzyńca znajdująca się w budynku zlikwidowanego w 1866 roku więzienia. Rok później utworzono w tej kaplicy filię parafii kochłowickiej. Jej pierwszymi proboszczami byli ks. [[Dittrich Karol|ks. Karol Dittrich]] i ks. [[Weinhold Ernest|ks. Ernest Weinhold]], który w 1873 rozpoczął budowę kościoła. 14 grudnia następnego roku odbyło się poświęcenie budowy; stanowiła już ona samodzielną parafię. Kościół konsekrował biskup wrocławski [[Kopp Georg|kard. Georg Kopp]] w 1892 roku. 29 września 1894, we Wrocławiu, zmarł ks. Weinhold. Został pochowany na nowo wybudowanym cmentarzu parafialnym. Proboszczem został [[Gutsfeld Antoni|ks. Antoni Gutsfeld]]. Dwa lata później rozpoczął budowę probostwa, a w 1897 roku - szpitala. | ||
Na początku XX wieku pojawiła się potrzeba budowy nowego, większego kościoła. Budowę rozpoczęto 2 | Na początku XX wieku pojawiła się potrzeba budowy nowego, większego kościoła. Budowę rozpoczęto 2 lipca 1907. Rok później poświęcono kamień węgielny, a 19 grudnia 1909 kościół pw. św. Wawrzyńca i Antoniego z Padwy przez ks. dziekana Tyllę. Konsekracji świątyni dokonał [[Bertram Adolf|kard. Bertram]] w 1918 roku. Po plebiscycie w 1921 roku Wirek pozostał w części polskiej. Do 1939 roku w parafii poświęcono dwa ołtarze – św. Antoniego i MB Częstochowskiej, sztandary Mężów Katolickich oraz dzwony, które 5 kwietnia 1942 zostały skonfiskowane na potrzeby wojenne. Wiosną 1972 roku powstały poważne szkody górnicze: pękła ściana nośna i boczna nawa. Rok później zniszczeniu uległo sklepienie świątyni. Większa część kościoła została wyłączona z użytku. Z remontem kościoła borykano się do roku 1984. Ks. proboszcz [[Seligman Konrad|ks. Konrad Seligman]] odnowił salki katechetyczne w dużej wieży, gdzie w latach 1986-1987 działała ochronka parafialna, która później została przeniesiona do budynku przy placu kościelnym. W 1995 roku oddano do użytku dom katechetyczny. W wyniku poniesionych szkód górniczych wymagana była rozbiórka probostwa. Rozpoczęto budowę nowego probostwa, według starych wzorów. | ||
==Proboszczowie== | ==Proboszczowie== | ||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
P. | P. Łata, Kościół jako przestrzeń sakralna na przykładzie kościoła pw. św. św. Wawrzyńca i Antoniego w Rudzie Śląskie-Wirku. Katowice 2007; E. Florczyk, Historia parafii św. św. Wawrzyńca i Antoniego w Wirku, Katowice 1995; J. Dudała, Dwie wieże. Parafia św. Wawrzyńca i św. Antoniego w Wirku, GN 2006, nr 41, (dodatek katowicki) s. 14-15; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 228. | ||
{{Dekanaty}} | {{Dekanaty}} | ||
[[Kategoria:Parafie - W|Wirek]] | [[Kategoria:Parafie - W|Wirek]] | ||
[[Kategoria: Dekanat Kochłowice|Wirek]] | [[Kategoria: Dekanat Kochłowice|Wirek]] | ||
Wersja z 19:11, 19 maj 2010
Pierwsza wzmianka o Wirku to dokument czeski z 1594 roku, nazywający tak wzgórze nieopodal Czarnego Lasu. Wieś rozwinęła się z folwarku założonego na tych terenach w 1620 roku. W połowie XVIII wieku w Rudzie Śląskiej zaczęto wydobywać węgiel. W XIX wieku Wirek stał się dużym ośrodkiem miejskim z zakładami przemysłowymi; w 1805 roku powstała je tam huta żelaza. Szybko wzrastała liczba ludności.
W 1840 roku założono „Salę modlitw” dla Żydów mieszkających na Wirku, w 1853 roku - bożnicę, a w 1891 - synagogę. Pierwszym miejscem modlitw katolików była kaplica św. Wawrzyńca znajdująca się w budynku zlikwidowanego w 1866 roku więzienia. Rok później utworzono w tej kaplicy filię parafii kochłowickiej. Jej pierwszymi proboszczami byli ks. ks. Karol Dittrich i ks. ks. Ernest Weinhold, który w 1873 rozpoczął budowę kościoła. 14 grudnia następnego roku odbyło się poświęcenie budowy; stanowiła już ona samodzielną parafię. Kościół konsekrował biskup wrocławski kard. Georg Kopp w 1892 roku. 29 września 1894, we Wrocławiu, zmarł ks. Weinhold. Został pochowany na nowo wybudowanym cmentarzu parafialnym. Proboszczem został ks. Antoni Gutsfeld. Dwa lata później rozpoczął budowę probostwa, a w 1897 roku - szpitala.
Na początku XX wieku pojawiła się potrzeba budowy nowego, większego kościoła. Budowę rozpoczęto 2 lipca 1907. Rok później poświęcono kamień węgielny, a 19 grudnia 1909 kościół pw. św. Wawrzyńca i Antoniego z Padwy przez ks. dziekana Tyllę. Konsekracji świątyni dokonał kard. Bertram w 1918 roku. Po plebiscycie w 1921 roku Wirek pozostał w części polskiej. Do 1939 roku w parafii poświęcono dwa ołtarze – św. Antoniego i MB Częstochowskiej, sztandary Mężów Katolickich oraz dzwony, które 5 kwietnia 1942 zostały skonfiskowane na potrzeby wojenne. Wiosną 1972 roku powstały poważne szkody górnicze: pękła ściana nośna i boczna nawa. Rok później zniszczeniu uległo sklepienie świątyni. Większa część kościoła została wyłączona z użytku. Z remontem kościoła borykano się do roku 1984. Ks. proboszcz ks. Konrad Seligman odnowił salki katechetyczne w dużej wieży, gdzie w latach 1986-1987 działała ochronka parafialna, która później została przeniesiona do budynku przy placu kościelnym. W 1995 roku oddano do użytku dom katechetyczny. W wyniku poniesionych szkód górniczych wymagana była rozbiórka probostwa. Rozpoczęto budowę nowego probostwa, według starych wzorów.
Proboszczowie
- ks. Karol Dittrich kuratus kaplicy św. Wawrzyńca (1866-1868)
- ks. Ernest Weinhold (1869-1894)
- ks. Antoni Gutsfeld (1894-1922)
- ks. Jan Szczygłowski (1922-1953)
- ks. Leopold Pietroszek administrator (1953-1962)
- ks. Robert Pucher administrator (1962-1977)
- ks. Kazimierz Tabacki (1977-1979)
- ks. Konrad Seligman (1979-1989)
- ks. Franciszek Zając (1989-nadal)
Bibliografia
P. Łata, Kościół jako przestrzeń sakralna na przykładzie kościoła pw. św. św. Wawrzyńca i Antoniego w Rudzie Śląskie-Wirku. Katowice 2007; E. Florczyk, Historia parafii św. św. Wawrzyńca i Antoniego w Wirku, Katowice 1995; J. Dudała, Dwie wieże. Parafia św. Wawrzyńca i św. Antoniego w Wirku, GN 2006, nr 41, (dodatek katowicki) s. 14-15; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 228.
| ||||||||||