Tekst źródłowy strony Parafia św. Szczepana w Bogucicach

==Historia miejscowości==
[[Plik:Bogucice XVII.jpg|thumb|right|kościół w XVIII wieku]]
[[Plik:Bogucic3.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Bogucic1.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Boguc_2.jpg|right|thumb]]
[[Grafika:Bogucice oltarz.jpg|right|thumb|Ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej Boguckiej]]
[[Plik:Cmen bogucice1.jpg|thumb|right|Kaplica na cmentarzu w Bogucicach]]
[[Grafika:Bogucice jadwizanki 1.jpg|right|thumb|Klasztor ss. jadwiżanek w Bogucicach]]
Najstarsze wiadomości historyczne o osadzie Bogucice zawarte są w dokumencie z 15 grudnia 1360, który dotyczy zatwierdzenia przez księcia opawsko-raciborskiego Mikołaja II szlachcicowi Ottonowi z Pilicy na własność kilku wsi, w tym też Bogucic. Osada należała wówczas do obszaru ziemi mysłowickiej, w której posiadanie w latach 1480–1517 wszedł książę cieszyński Kazimierz, a po nim kolejno właścicielami byli: Aleksy Turzon, Stanisław Salomon, rodzina Mieroszewskich oraz rodzina Winklerów. 

W 1822 roku na terenie Bogucic zostały wybudowane: huta cynku "Fanny" i kopalnia "Ferdynand" – rozwój przemysłu wydobywczego był głównym czynnikiem tutejszych przemian urbanistycznych w XIX wieku. Do połowy XX wieku miejscowość utrzymywała charakter rolniczy, po czym w latach 70. XX wieku na obszarach rolnych wybudowano osiedla mieszkaniowe, a pierwszym było osiedle górnicze przy kopalni "Katowice", wzdłuż ul. Ścigały. W 1924 roku Bogucice uczyniono dzielnicą Katowic, z czym utraciły swoją dotychczasową samodzielność gminną.

==Historia parafii==
Z treści cytowanego wyżej dokumentu z 1360 roku wynika, że Bogucice przeniesione zostały na prawo niemieckie, a z kontekstu wynika, że stało się to niedawno. Wszystko wskazuje na to, że przy akcie kolonizacyjnym zaplanowano również organizację nowej parafii, a tym samym początki parafii przypadają mniej więcej na 1360 rok. Do tego czasu Bogucice należały do [[Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mysłowicach|parafii w Mysłowicach]].  

Parafia w Bogucicach jako najstarsza spośród placówek mieszczących się na obszarze dzisiejszych Katowic, dała początek większości z nich: Załęże, Brynów, Załęską Hałdę, Zawodzie i Dąbrówkę Małą. 

Drewniany kościół dedykowany [[Św. Szczepan|św. Szczepanowi]] i [[Św. Dorota|św. Dorocie]], pojawił się w zapiskach w 1403 roku. Jego rozbudowa miała miejsce dwukrotnie, dzięki zabiegom [[Zając Jan|ks. Jana Zająca]]. W 1773 roku na miejscu dotychczasowego kościoła stanął nowy, również drewniany, którego inicjatorem był [[Operskalski Florian|ks. Floriana Operskalski]], a architektem i  budowniczym – Jan Michał Wiesner z Wielkich Strzelec. Przy budowie tego kościoła nastąpiła zmiana jego patronów – spośród dwóch dotychczasowych, pozostał jeden – św. Szczepan.
==Budowa kościoła==
Kościół ten przetrwał do 1891 roku, kiedy to został rozebrany, a na jego miejscu w latach 1892-1894 stanął obecny - murowany, św. Szczepana - którego budowę rozpoczął [[Skowronek Ludwik| ks. Ludwik Skowronek]]. Do czasu wzniesienia budowli nabożeństwa, łącznie z liturgią eucharystyczną, odprawiane były w dostosowanej do tego farskiej stodole. Fundatorami dzisiejszego kościoła byli: Franciszek Hubert Thiele–Winckler, Rejencja Królewska w Opolu i biskup wrocławski [[Kopp Georg|kard. Georg Kopp]], jej  architektem był [[Jackisch Paweł|Paweł Jackisch]] z Bytomia, a nadzorcą budowlanym – Paweł Müller z Chełmu Wielkiego. Kamień węgielny pod kościół został poświęcony w odpust [[Matka Boska Szkaplerzna|Matki Boskiej Szkaplerznej]], 17 lipca 1892, przez dziekana [[Michalski Józef|ks. Józefa Michalskiego]] z Lipin. Kościół konsekrował 25 października 1894 kard. Georg Kopp. 

W wyniku działań II wojny światowej, budynek kościoła uległ zniszczeniu i [[Tomaszewski Alfons| ks. kan. Alfons Tomaszewski]] przystąpił do jego odnowy. Odmalowano polichromie, odnowiono okrycie dachu i zainstalowano nowe dzwony na wieży, przebudowano ołtarz główny. Kolejna renowacja, spowodowana szkodami górniczymi, została wykonana pod koniec lat 70. XX wieku. W ramach niej dostosowano wnętrze kościoła do odnowionej przez [[Sobór Watykański II]] liturgii. 3 marca 2015 kościół w Bogucicach został podniesiony do godności bazyliki mniejszej. Nuncjusz ogłosił tę wiadomość na uroczystości 21 czerwca 2015.
==Wystrój==
Na szczególną uwagę w wystroju kościoła św. Szczepana zasługuje, przypominający gotycką monstrancję lub relikwiarz, bogato zdobiony ołtarz. Centralne jego miejsce zajmowała pierwotnie płaskorzeźba patrona parafii. W ołtarzu znajdują się figury: Dobrego Pasterza, [[Św. Michał Archanioł|św. Michała Archanioła]], [[Św. Jan Chrzciciel|św. Jana Chrzciciela]], [[Św. Piotr Apostoł|św. Piotra]] i [[Św. Paweł Apostoł|św. Pawła]] oraz czterech wielkich doktorów Kościoła: [[Św. Augustyn|św. Augustyna]], [[Św. Ambroży|Ambrożego]], [[Św. Hieronim|św. Hieronima]] i [[Grzegorz I Wielki|św. Grzegorza]]. Mamy tu także cztery boczne ołtarze: [[Św. Barbara|św. Barbary]], [[Św. Florian|św. Floriana]], Matki Boskiej Szkaplerznej oraz ołtarz kalwaryjski. Nad ołtarzem głównym oraz nad ołtarzami bocznymi znajdują się witraże przedstawiające m.in.: [[Św. Elżbieta|św. Elżbietę]], [[Św. Józef|św. Józefa]], [[Św. Jadwiga Śląska|św. Jadwigę]] i [[Św. Ludwik IX|św. Ludwika]]. Piękna jest ambona zdobiona postaciami Czterech Ewangelistów oraz płaskorzeźba '' Ostatniej wieczerzy '' umieszczona w tzw. ołtarzu posoborowym. Na ścianach wewnętrznych wokół kościoła znajduje się [[Droga Krzyżowa]] z łacińskimi napisami. Oryginalne są także bogato rzeźbione konfesjonały. 

Wiosną 1986 roku przystąpiono w parafii do budowy domu katechetycznego, który został ukończony trzy lata później. Po 1990 roku obiekt ten został przeznaczony na cele oświatowe - otworzono w nim pierwszą w Katowicach katolicką szkołę podstawową.
==Duszpasterstwo==
W ostatnich stuleciach została rozwinięta w parafii działalność społeczno – charytatywna, z którą łączy się założenie w Bogucicach sierocińca w 1858 roku przez [[Markiefka Leopold|ks. Leopolda Markiefkę]] oraz szpitala i [[Bonifratrzy - Bogucice|konwentu bonifratrów]] w 1874 roku. Założyciel sprowadził [[Boromeuszki|siostry boromeuszki]] z Nysy, które zajmowały się edukacją 90 dzieci szkolnych, pozaszkolnych i prowadziły pensjonat. W 1883 roku siostry zmuszone zostały do opuszczenia placówki. Do 1886 roku zakład był prowadzony przez świeckich. Ówczesny kurator zakładu [[Schmidt Wiktor|ks. Wiktor Schmidt]] zaprosił [[Jadwiżanki - Bogucice|siostry św. Jadwigi]] do objęcia tej placówki, co nastąpiło 2 grudnia 1886. Również w celach charytatywnych, 23 października 1904, zawiązana została przez ks. Ludwika Skowronka [[Konferencje św. Wincentego à Paulo|Konferencja Pań św. Wincentego à Paulo]], która pełniła opiekę nad chorymi i biednymi. Swego czasu organizowano w parafii również kolonie dla dzieci z ubogich domów. 
==Zakony i zgromadzenia na terenie parafii==
*[[Bonifratrzy - Bogucice]]
*[[Jadwiżanki - Bogucice]]
==Sanktuarium==
*[[Sanktuarium maryjne w Bogucicach|Sanktuarium w Bogucicach]]
==Kapliczki i krzyże przydrożne==
*[[Krzyże przydrożne w Bogucicach]]
==Gazetka parafialna==
*[[Bogucka Rodzina – pismo parafii św. Szczepana w Bogucicach|Bogucka Rodzina]]
==Cmentarz==
*[[Cmentarz - Bogucice|Cmentarz w Bogucicach]]
==Proboszczowie==
*[[Mieroszewski Jerzy Antoni|ks. Jerzy Antoni Mieroszewski]] (1703)
*[[Ociepka Jan|ks. Jan Ociepka]] (1822-1836)
*[[Markiefka Leopold|ks. Leopold Markiefka]] (1843-1882)
*[[Bronder Jan|ks. Jan Bronder]] (1882-1886)
*[[Skowronek Ludwik|ks. Ludwik Skowronek]] administrator (1888-1889), proboszcz (1889-1923)
*[[Otręba Wiktor|ks. Wiktor Otręba]] administrator (1922-1923)
*[[Ścigała Franciszek|ks. Franciszek Ksawery Ścigała]] (1923-1940)
*[[Siwoń Maksymilian|ks. Maksymilian Siwoń]] substytut (1940)
*[[Ligoń Leon Józef|ks. Leon Ligoń]] administrator (1940-1945)
*[[Masny Jan|ks. Jan Masny]] administrator (1945)
*[[Brzenska Józef|ks. Józef Brzenska]] administrator (1945-1951)
*[[Tomaszewski Alfons|ks. Alfons Tomaszewski]] administrator (1951-1957), proboszcz (1957-1972)
*[[Oleś Józef|ks. Józef Oleś]] (1972-1993)
*[[Morcinek Jan|ks. Jan Morcinek]] (1993-2018)
*[[Wiosna Tomasz|ks. Tomasz Wiosna]] (2018-2019)
*[[Sitek Krzysztof|ks. Krzysztof Sitek]] (2019-nadal)
==Bibliografia==
Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1929, nr 1, s. 12; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej diecezji katowickiej do końca XV w., SSHT 2 (1969), s. 101-168; D. Głazek, Obiekty sakralne w Bogucicach, [w:] Parafia Bogucicka. Tradycja i współczesność, red. W. Świątkiewicz, J. Wycisło, wyd. 2, Katowice 2000, s. 97–104; J. Górecki, Sanktuarium Boguckie, Katowice 1994; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, cz. 2, s. 194-195; J. Morcinek, Dziś i jutro parafii bogucickiej, [w:] Tamże, s. 414- 417; J. Myszor, Parafia pw. św. Szczepana w Bogucicach w XIX i na początku XX wieku, [w:] Tamże, s. 62-90; J. Wycisło, Rozwój sieci parafialnej "wielkich Katowic" w kontekście dziejów parafii w Bogucicach, [w:] Tamże, s.  24-52; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 158-159; A. Kubica, Zmiany struktury  społecznej na obszarze parafii bogucickiej w latach 1800-1865 w świetle opisów statystyczno-geograficznych, [w:] Przemiany protoindustrialne i industrialne jako czynnik miastotwórczy miasta Katowic, Katowice 2007, s. 67-84; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 156.
{{Dekanaty}}
[[Kategoria:Parafie - B|Bogucice]]
[[Kategoria:Dekanat Katowice-Bogucice]]
[[Kategoria:Kult maryjny|Bogucice]]
[[Kategoria:Bogucice]]