Parafia św. Pawła w Nowym Bytomiu

Z e-ncyklopedia
Nowy Bytom1.JPG
Nowy Bytom3.JPG

Początki parafii nowobytomskiej sięgają XV wieku. Miejscowość ta, zwana Bytomskim Czarnym Lasem, do 1869 roku należała do parafii Wniebowzięcia NMP w Bytomiu. W XIX wieku powstała tam „Friedens-Eisenhütte” (potem - „Friedenshütte”). Dzięki dobrze prosperującej hucie wzrosła liczba ludności, więc ówczesny proboszcz bytomski ks. Józef Szafranek założył pierwszą szkołę, a także odprawiał nabożeństwa w stolarniach i zakładach przemysłowych. W 1883 roku na osiedlu kopalni „Otylia” powstała samodzielna parafia - Zgoda. Dwa lata później poświęcono już nowo wybudowany kościół pw. św. Józefa.

Kościół pw. św. Pawła wybudowano na prośbę ks. Emila Korusa, proboszcza parafii św. Józefa. Jego budowniczym został ks. Edward Adamczyk. Konsekracji kościoła dokonał 15 października 1912 sufragan wrocławski bp Karol Augustin. Kościół i probostwo zostały zaprojektowane przez holenderskiego architekta Jana Franciszka Klompa. Oryginalny projekt łączy w sobie styl romański i bizantyjski.

U drzwi kościoła znajdują się figury św. Floriana i św. Barbary. W portalu wejściowym widnieją rzeźby lwów, a u nasady łuku wejściowego głowy diabłów, oznaczające zerwanie z grzechem i wejście w przestrzeń Bożą, co symbolizują także umieszczone tam płaskorzeźby św. Pawła, Łukasza i Barnaby. Wyżej jest postać Chrystusa Pantokratora. W kościele znajdują się ponadto liczne płaskorzeźby świętych, ojców i doktorów Kościoła. Pierwotny ołtarz przypominał sarkofag - relikwiarz, jednak w 1982 roku podczas generalnego remontu prezbiterium został on zastąpiony ołtarzem w kształcie łodzi. Nową aranżację wnętrza zaprojektowali Ludwik Konarzewski (junior), Adam Lisik oraz Henryk Góraj. Nowy ołtarz główny poświęcono 31 października 1982. Na uwagę zasługują piękne witraże przestawiające świętych, organy z 1928 roku i dzwony zadedykowane patronowi parafii.

W 1922 roku po plebiscycie oddzielono Nowy Bytom od Bytomia, dzięki czemu stał się samodzielna gminą. 29 lipca 1925 została erygowana parafia świętego Pawła w Nowym Bytomiu przez wydzielenie z obszaru parafii Zgoda części osiedla Otylia i osiedli Pokój i Rozamunda. W latach 80. ubiegłego wieku wybudowano dom katechetyczny. W historię parafii na trwałe wpisał się proboszcz ks. Jan Górecki (1983-2001). On to rozwinął działalność charytatywną wśród dzieci i dorosłych. Za jego czasów w parafii powstała Ochronka Aniołów Stróżów (1985) oraz Jadłodajnia św. Zyty i św. Brata Alberta (1988). Doprowadził do wymiany prowizorycznych dzwonów kościelnych na obecne. Przeprowadził remont kościoła oraz kapitalny remont probostwa. Jako wielki czciciel Matki Bożej Piekarskiej rozwinął Jej kult w parafii oraz wybudował kaplicę ku Jej czci przy ulicy Pokoju i zainicjował odprawianie w tym miejscu nabożeństw maryjnych.

Proboszczowie

Bibliografia

Ustanowienie parafji Nowy Bytom, RAA 1925, nr 28, s. 155; J. Górecki, Parafia św. Pawła w Nowym Bytomiu, Ruda Śląska 1991; J. Dworak, Historia parafii nowobytomskiej, Opole–Ruda Śląska 1996; Schematyzm (1993); Archidiecezja Katowicka 2007; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 214-215; J. Górecki, Nowy Bytom i jego mieszkańcy sprzed lat, Ruda Śląska-Nowy Bytom 2001; M. Rzepka, Łagiewniki na Śląsku, Parafia św. Jana Nepomucena w Bytomiu, GN 2004, nr 46, (dodatek katowicki), s. 8; D. Głazek, Domus Celeberrima Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 220;J. Górecki, 100-lecie kościoła św. Pawła w Nowym Bytomiu, Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2013, Katowice 2012, s. 155-162; strona internetowa parafii św. Pawła w Nowym Bytomiu, dostęp 4.05.2017.