Parafia św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym

Z e-ncyklopedia
Wersja z dnia 20:37, 28 lis 2021 autorstwa Mira (dyskusja | edycje) (dr)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Jastrzebie Gorne.jpg

Historia

Dzieje parafii św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym są nieodłącznie związane z historią Górnego Śląska. Jej powstanie datuje się na drugą połowę XIV wieku. Trudno jednoznacznie określić datę roczną, jednak już w 1376 roku, w zapiskach notarialnych archidiakonatu opolskiego, występuje wzmianka o parafii w osadzie Hermansdorf, utożsamianej z późniejszym Jastrzębiem. Następnym źródłem są akta procesu o dziesięcinę z klasztorem sióstr dominikanek w Raciborzu. Jako świadkowie występują tam dwaj kolejni proboszczowie parafii św. Katarzyny: ks. Mikołaj i ks. Marcin.

Sanktuarium Opatrzności Bożej

Z powstaniem kościoła w Jastrzębiu związana jest legenda dotycząca szlachcica, który w czasie polowania został zaatakowany przez dziki. Szlachcic, znajdując się w obliczu śmierci, przyrzekł Bogu, że jeśli przeżyje, wybuduje na tym miejscu kościół. Po swoim ocaleniu dotrzymał złożonego słowa. W parafii istniał nie tylko kult św. Katarzyny, ale także Opatrzności Bożej. Potwierdzeniem i świadectwem istnienia tego kultu jest fakt, że w 1764 roku w parafii powstało Bractwo Opatrzności Bożej, zrzeszające wielu parafian. W tym samym czasie papież Klemens XIII ustalił datę obchodzenia odpustu ku czci Opatrzności Bożej na szóstą niedzielę po Zielonych Świątkach. Dało to początek długoletniej tradycji pielgrzymek z Żor i Rybnika na odpust w Jastrzębiu. Po 9 latach swojej działalności bractwo w 1773 roku ufundowało parafii obraz Opatrzności Bożej, który został umieszczony w prezbiterium.

8 lipca 2012 abp Wiktor Skworc ustanowił kościół parafialny pw. św. Katarzyny w Jastrzębiu Zdroju Diecezjalnym Sanktuarium Opatrzności Bożej. Jest to jedenaste sanktuarium w archidiecezji katowickiej. Jednym z argumentów, aby go rozpowszechniać, są ślubowane doroczne piesze pielgrzymki mieszkańców Rybnika i Żor, które od prawie 250 lat przybywają na odpust Opatrzności Bożej.

Drugi kościół

26 czerwca 1811 spłonął drewniany kościół pw. św. Katarzyny, który był co najmniej drugim kościołem będącym w posiadaniu jastrzębskiej parafii. Parafianie wybudowali tymczasowy, zastępczy kościół i jednocześnie rozpoczęli starania o budowę nowego, tym razem murowanego kościoła. 16 października 1825 odbyło się jego uroczyste poświęcenie. Został on wybudowany z fundacji Strachwitzów, ówczesnych właścicieli Jastrzębia. Proboszczem był wtedy ks. Karol Józef Equart.

Obecnie parafianie nadal korzystają z kościoła wybudowanego w 1825 roku, wzniesionego w stylu barokowo-klasycystycznym, ale posiadającym również wyraźnie widoczne wpływy barokowej sztuki Moraw. Charakterystyczna jest trójprzęsłowa nawa, jedna wieża, prosty rzut i skromne detale architektoniczne. Obecny ołtarz, ambonę i sedilia, zaprojektował plastyk Wiktor Ostrzołek.

Znamienne jest, że w 1976 roku parafia św. Katarzyny liczyła aż 75 tys. osób. Było to spowodowane ogromnym napływem ludności z całej Polski do pracy w jastrzębskich kopalniach. Liczba parafian spadła jednak do 9300 na skutek erygowania nowych parafii w mieście.

W 1973 roku od parafii odłączono dwie ulice (Małopolską i Beskidzką), które stały się odtąd częścią parafii w Jastrzębiu Zdroju. 18 kwietnia 1984 doszło do kolejnego podziału parafii - na Dubielcu została utworzona parafia NMP Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej, a następnie 19 sierpnia 1984 erygowano parafię Miłosierdzia Bożego.

Od listopada 1991 roku w parafii ukazuje się gazetka parafialna pt. Spes. W parafii funkcjonuje ochronka, hospicjum, Katolicki Klub Trzeźwości i Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży. We wrześniu 1999 roku rozpoczęła się budowa domu parafialnego, który po ukończeniu stał się miejscem spotkań formacyjnych grup parafialnych, a także hospicjum należącym do parafii.

Proboszczowie

Bibliografia

Dzieje parafii świętej Katarzyny w Jastrzębiu Górnym na tle historii Górnego Śląska, red. W. Lesiuk, E. Dawidejt-Jastrzębska, Opole 2000; Schematyzm 1993. Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 województwo śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 146-147; M. Rzepka, Jego ludy owieczki jego, GN 2012, nr 27, (dodatek katowicki), s. IV.

p • d • e
Organizacja Kościoła na Górnym Śląsku
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_św._Katarzyny_w_Jastrzębiu_Górnym&oldid=94062”