Parafia św. Jana Chrzciciela w Pawłowicach Śląskich

Z e-ncyklopedia
Pawlowice1.jpg

Historia

Pawłowice powstały prawdopodobnie na początku XIII wieku. Najstarszy znany obecnie dokument, potwierdzający istnienie Pawłowic, pochodzi z 1281 roku. Potwierdza on przekazanie rycerzowi przez księcia raciborsko-opolskiego Władysława 50 łanów frankońskich . W 1293 roku został wydzielony 1 łan wolny od powinności względem suwerena jako dotacja na rzecz proboszcza i kościoła. Rok ten jest przyjmowany jako początek parafii, chociaż nie jest wykluczone, że istniała ona już wcześniej.

Przypuszcza się, że pierwszy drewniany kościół został wybudowany między XIII a XIV wiekiem. Według niektórych historyków sztuki rozebrano go w 1611 roku i przeniesiono do Golasowic, gdzie spłonął w 1974 roku. Terytorium na którym powstawała parafia w Pawłowicach, należało do archidiakonatu opolskiego, a ten z kolei do diecezji wrocławskiej. Budowę nowego murowanego kościoła zawdzięczamy staraniom pochodzącego z Pawłowic biskupa ołomunieckiego ks. Stanisława Pawłowskiego. 16 czerwca 1594 przyszli inwestorzy kościoła zostali wezwani przez biskupa Stanisława do zgromadzenia potrzebnych materiałów na budowę, którą planowano rozpocząć wiosną następnego roku. Prace budowlane zakończono w 1596 roku. 31 lipca lub 1 sierpnia tegoż roku bp S. Pawłowski poświęcił nowy kościół, który otrzymał wezwanie Św. Jana Baptysty. Konsekracja odbyła się dopiero w 1696 roku. W 1788 roku proboszczem został ks. Karol von Kloch. Jego staraniem wybudowano nowe probostwo, którego budowę ukończono w 1830 roku. Kolejne probostwo budowano w latach 1906/1907.

Zniszczenia wojenne

W marcu 1945 roku wycofujący się niemiecki oddział wysadził w powietrze kościół. Ocalało jedynie prezbiterium wraz z XVI-wieczną polichromią przedstawiającą fundatorów kościoła – księcia cieszyńskiego Adama Wacława i księcia biskupa Stanisława Pawłowskiego. W Wielkanoc 1 kwietnia tego samego roku w ruinach kościoła została odprawiona Msza św. W latach 1945-1946 kościół odbudowano, ale bez wieży. Podczas wysadzenia wieży w 1945 roku zniszczone zostały znajdujące się w niej 3 dzwony. Z pozostałego po nich materiału wykonano nowe dzwony, które zawieszono na konstrukcji zbudowanej za ogrodzeniem cmentarza. W 1993 roku dobudowano nową wieżę. Obraz w głównym ołtarzu został uszkodzony. Po wojnie na jego miejscu umieszczony nowy, przedstawiający chrzest Jezusa, obraz autorstwa malarza z Pawłowic Wiktora Barczyńskiego. W 1986 roku w wyniku podziału parafii erygowaną nową parafię Podwyższenia Krzyża Świętego.

Przed bramą cmentarną znajduje się krzyż (1871 rok?), a obok niego kapliczka św. Jana Nepomucena (z I połowy XIX wieku?). Znajdujący się nad grobem ks. Józefa Rasima krzyż pochodzi z 1903 roku. Kolejny znajduje się przy wejściu na cmentarz od strony probostwa. Na cmentarzu jest także figura MB Bolesnej. Na terenie parafii w 1938 roku postawiono pomnik Chrystusa Króla.

W parafii działają następujące wspólnoty: Rada Parafialna, Duchowa Adopcja Dziecka Poczętego, Zespół Charytatywny, Oaza, Dzieci Maryi, Schola, Ministranci, Akcja Katolicka, Oaza Rodzin oraz Chór Animato.

Na terenie parafii znajduje się Dom Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP, które do parafii przybyły 22 maja 1916. W latach 1925-1926 budowano klasztor nazwany Zakładem Serca Jezusowego. Z powodu działań wojennych w 1945 roku siostry ewakuowano. W tym czasie budynek został ograbiony i częściowo uszkodzony. Obecnie siostry prowadzą m.in. ochronkę.

Powołania kapłańskie

Z parafii pochodzi wielu księży: bp Stanisław Pawłowski (konsekrowany w 1580 roku), ks. Jan Feliks Pawłowski, ks. Jerzy Krupa, ks. Michał Zygota (1737), ks. Jerzy Biermann (1786), Józef Brandys OFM - w zakonie o. Leon (1881), Tomasz Brandys OFM - w zakonie o. Maksymilian (1889), ks. Józef Kryska CM (1894), ks. prał. Paweł Brandys (1896), ks. Jan Ściskalski CM (1909), ks. prał. Jan Brandys (1912), ks. Jerzy Brejza (1922), ks. Lucjan Pitlok (1931), ks. Edward Brandys CM (1932), ks. Karol Broda CM (1932), ks. Jan Wita (1938), ks. Franciszek Folek SVD (1941), ks. dr Rafał Markiton CM (1941, ks. Alojzy Pustelnik (1942), ks. Stanisław Pisarek (1954), ks. Augustyn Paździor (1967), ks. Stanisław Goszyc MSF (1979), ks. Rafał Krosny (1995).

Kapliczki i krzyże przydrożne

Proboszczowie

Bibliografia

Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, Katowice 2009; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, Katowice 2005; S. Pisarek, 700-lecie parafii (1293-1993) i 400-lecie kościoła pw. św. Jana Chrzciciela (1596-1996) w Pawłowicach, Pawłowice 1996; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 227; www.pawlowice.katowice.opoka.org.pl/o_parafii.html