Parafia św. Józefa Robotnika w Wartogłowcu

Z e-ncyklopedia

Wartogłowiec jest częścią Tych. Według śląskich historyków, między innymi Ludwika Musioła i o. Emila Drobnego, osada Tychy mogła zostać założona już w XIII wieku. Jednak pierwszy zapis, brzmiący „In Tichi”, który wskazuje na istniejącą już osadę, pochodzi dopiero z 1467 roku. Znajdujemy go w łacińskim tekście protokolarza z Pszczyny.

Osada w Wartogłowcu wspomniana jest w źródłach z 1710 roku, choć zapewne pierwsze domy stały tu już pod koniec XVII wieku. W 1738 roku przysiółek Wartogłowiec był już całkiem duży, gdyż liczył 22 osiedla chałupnicze, a w 1938 roku gromadził on około 1000 mieszkańców. Szybko zaludniająca się osada była terenem bardzo rozległym. Ludność z Wartogłowca musiała pokonywać długą drogę do tyskiego kościoła pw. św. Marii Magdaleny oraz do tamtejszej szkoły. Zaczęto więc myśleć o ułatwieniu funkcjonowania i codziennego życia mieszkańców. Dlatego w niedługim czasie (w 1885 roku) powstała szkoła, w której rozpoczęły naukę dzieci z Wartogłowca i sąsiedniej Zawiści. Nadal jednak, co niedzielę trzeba było przejść ok. 2-4 km, aby uczestniczyć w Eucharystii. Wierni udawali się tam zwykle pieszo. W latach 1898-1930, gdy proboszczem w tyskiej parafii był ks. Jan Kapica coraz częściej pokonywali drogę na rowerach, a bogatsi gospodarze używali zaprzęgów konnych .

Początki duszpasterstwa

Wartoglowiec zewnatrz.jpg

Na terenie osady Wartogłowiec, na początku XX wieku stał budynek świetlicy, z którego korzystały różne organizacje katolickie i społeczne. Gromadzili się tam m.in. członkowie Związku Powstań Śląskich, jak i Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej. Bardzo ważnym momentem w historii parafii w Wartogłowcu stał się rok 1957, kiedy usunięto naukę religii ze szkół, co spowodowało, że dzieci z Wartogłowca musiały udawać się na nią do sal katechetycznych przy parafii św. Marii Magdaleny w Tychach. Wtedy podjęto starania o urządzenie punktu katechetycznego w miejscu zamieszkania. Zajął się tym szczególnie proboszcz parafii św. Marii Magdaleny ks. prałat Eugeniusz Świerzy i w 1972 roku wynajął domek, który przez parafian został przystosowany na salki katechetyczne.

Nocą z 30 na 31 października został zburzony punkt katechetyczny, na który najechał spychacz gąsienicowy z Przedsiębiorstwa Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Tychach. Zaraz po spychaczu na miejsce wjechały samochody ciężarowe i koparki z kopalni „Ziemowit” i gruz wywieziono do Czułowa, gdzie zasypano doły pozostawione po starej cegielni. 31 października na miejsce zdarzenia przybył bp Herbert Bednorz. Spisano wówczas protokół z zajścia, a w rozmowie z prezydentem miasta tyski dziekan zaznaczył, że "duchowieństwo dekanatu nie uda się do urn wyborczych w 1973 roku, jeżeli władza lokalna w tak brutalny sposób nadużywa stanowisk i działa przeciw swym wyborcom” . Postawienie tej sprawy na ostrzu noża wywołało pożądany skutek, gdyż prezydent Tych wyraził zgodę na nauczanie religii w pomieszczeniach zarządu komunalnego przez kolejne dziewięć lat. Równolegle proboszcz tyskiej parafii, ks. Świerzy, czynił wszelkiego rodzaju zabiegi, mające na celu budowę kościoła w tej dzielnicy Tychów.

Od listopada 1978 roku już na stałe na terenie osady odprawiano mszę świętą, którą mieszkańcy zwykli nazywać „mszą polową”. Ks. Świerzy w tym czasie nie ustawał w swoich staraniach o zgodę na zezwolenie budowy kościoła, na co także z niecierpliwością czekali mieszkańcy Wartogłowca. W kwietniu 1981 roku Jadwiga i Józef Kiszkowie ofiarowali na ten cel parcelę budowlaną o powierzchni 0,24 ha. Pod szyldem budowy domu mieszkalnego zlecili oni projektantowi Jerzemu Szymiczkowi opracowanie projektu budynku sakralnego o powierzchni 290 m.kw. Był to początek budowy kościoła w Wartogłowcu, choć jeszcze nielegalny. W lipcu 1981 roku nadeszła zgoda na budowę kościoła. 5 lipca 1981 zorganizowano uroczyste poświęcenie placu budowy kościoła.

Budowa kościoła

W sierpniu 1981 roku rozpoczęto prace związane z budową fundamentu kościoła, a już 29 listopada odbyło się poświęcenie pomieszczeń w przyziemiu kościoła, które stało się tymczasową kaplicą. 13 listopada 1982 bp Bednorz poświęcił kościół, a 25 stycznia 1983 została erygowana parafia w Wartogłowcu. Pierwszym proboszczem parafii został ks. Józef Piekorz, a liczba parafian wówczas wynosiła ok. 1100.

Proboszczowie

Bibliografia

Dekret erekcji parafii św. Józefa Robotnika w Wartogłowcu, WD (kat) 1983, nr 2, s. 40-41; L. Musioł, Tychy. Monografia historyczna, Tychy 1939, s. 30, 34, 186-187; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005. cz. 2, Dekanaty i parafie, Katowice 2005, s. 760-761, 770; J. Sowińska, Forma i sacrum. Współczesne kościoły Górnego Śląska, Warszawa 2006, kat. 81; J. Wycisło, Dzieje parafii pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Tychach w zapiskach kronikarskich, Tychy 2000.