Parafia św. Barbary w Chorzowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
Nie podano opisu zmian
(dr)
Znacznik: Ręczne wycofanie zmian
 
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Chorzow_barbara21.jpg|right|thumb|250px]]
[[Plik:Chorzow barb1.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Chorzow_barbara32.jpg|right|thumb|250px]]
[[Plik:Chorzow barb2.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Chorzow_barbara15.jpg|right|thumb|250px]]
[[Plik:Chorzow_barbara32.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Chorzow_barbara15.jpg|right|thumb]]
==Nowa parafia w Królewskiej Hucie==
==Nowa parafia w Królewskiej Hucie==
Kościół św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii Królewska Huta, obecnie miasta Chorzowa. Od 1844 roku w Królewskiej Hucie przy ul. Bytomskiej istniał kościół protestancki, nie było świątyni katolickiej.  W 1849 roku delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach, poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach kard. [[Diepenbrock Melchior|Melchiora Diepenbrocka]] o zezwolenie na budowę  kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. 31 sierpnia 1851 dokonano już poświęcenia kamienia węgielnego, a 21 listopada 1852 nastąpiło poświęcenie kościoła przez [[Ficek Alojzy|ks. kan. Alojzego Ficka]].  Kościół wówczas był jednonawowy, z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża i miał około 30 metrów. Do jego budowy użyto ciosanego piaskowca. W 1852 roku pierwszym administratorem parafii został ustanowiony ks. Jan Kleinert. Pierwotny wygląd  kościoła św. Barbary różnił się od tego, który możemy podziwiać dzisiaj.  Pierwszy mianowany proboszcz parafii Ks. Edward Deloch w 1861 roku postawił w prezbiterium ołtarz z obrazem [[św. Barbara|św. Barbary]], a w 1863 roku zakupił zegar na wieżę kościoła.  W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano aż do 1894 roku, kiedy to nastąpiła gruntowana przebudowa, której wynikiem jest istniejący do dzisiaj kształt kościoła – jego bryła, rzut oraz wnętrze. Autorem projektu ostatniej przebudowy kościoła był [[Jackich Paweł|Paweł Jackisch]] (1825-1913).  
Kościół pw. św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii Królewska Huta, obecnie miasta Chorzowa. Od 1844 roku w Królewskiej Hucie przy ul. Bytomskiej istniał kościół protestancki, nie było jednak kościoła  katolickiego.  W 1849 roku delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach [[Diepenbrock Melchior|kard. Melchiora Diepenbrocka]] o zezwolenie na budowę  kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. 31 sierpnia 1851 poświęcono kamień węgielny, a 21 listopada 1852 [[Ficek Alojzy|ks. kan. Alojzy Ficek]] poświęcił nowo wybudowany kościół.  


Pierwotny kościół parafii św. Barbary to część dzisiejszej nawy głównej, do zachodniego przęsła transeptu. Prawdopodobnie był on niższy od kościoła dzisiaj istniejącego. Staraniem ówczesnego administratora parafii ks. Roberta Uherka w 1859 roku dobudowano do niego wieżę – kwadratową, z górą wieloboczną, nakrytą hełmem stożkowym. W latach 1876 – 1877 w czasie następnej rozbudowy poszerzono kościół o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. Kościół św. Barbary należy do budowli eklektycznych stylistycznie tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi.  
Kościół wówczas był jednonawowy z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża i miał około 30 metrów. Do jego budowy użyto ciosanego piaskowca. W 1852 roku pierwszym administratorem parafii został ustanowiony ks. Jan Kleinert. Pierwotny wygląd  kościoła św. Barbary różnił się od tego, który możemy podziwiać dzisiaj. Pierwszy mianowany proboszcz parafii ks. Edward Deloch w 1861 roku postawił w prezbiterium ołtarz z obrazem [[św. Barbara|św. Barbary]], a w 1863 roku zakupił zegar na wieżę kościoła. W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano aż do 1894 roku. Wtedy to nastąpiła gruntowana przebudowa, której wynikiem jest istniejący do dzisiaj kształt kościoła – jego bryła, rzut oraz wnętrze. Autorem projektu ostatniej przebudowy kościoła był [[Jackisch Paweł|Paweł Jackisch]] (1825-1913).  


Obraz w św. Barbary z ołtarza głównego pochodzi z kopalni "Król". Obrazy boczne: św. Józefa i św. Floriana, znajdujące się w ołtarzu głównym malował Ferdinand Winter.
Pierwotny kościół parafii św. Barbary to część dzisiejszej nawy głównej do zachodniego przęsła transeptu. Prawdopodobnie był on niższy od kościoła dzisiaj istniejącego. Staraniem ówczesnego administratora parafii ks. Roberta Uherka w 1859 roku dobudowano do niego wieżę – kwadratową, z górą wieloboczną nakrytą hełmem stożkowym. W latach 1876-1877 w czasie następnej rozbudowy poszerzono kościół o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. Kościół św. Barbary należy do budowli eklektycznych stylistycznie, tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi.
 
Obraz św. Barbary z ołtarza głównego pochodzi z kopalni "Król". Znajdujące się w ołtarzu głównym obrazy boczne św. Józefa i św. Floriana namalował Ferdinand Winter.


==Kaplica Krzyża Świętego==
==Kaplica Krzyża Świętego==
Nie jest znana geneza powstania kaplicy Cudownego Krzyża w kościele parafialnym. Jedna z wersji potwierdzana przez przez najstarszych parafian zakłada, że może wiązać się to z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresa Neumann z Konnersreuth, która zalecić wysyłanie w czasie II wojny światowej rannych żołnierzy do cudownego krzyża w kościele św. Barbary w Królewskiej Hucie.  
Nie jest znana geneza powstania kaplicy Cudownego Krzyża w kościele parafialnym. Jedna z wersji potwierdzana przez najstarszych parafian zakłada, że może wiązać się to z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresa Neumann z Konnersreuth, która zaleciła w czasie II wojny światowej wysyłanie rannych żołnierzy do Cudownego Krzyża w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie.  


Projekt witrażu z aniołami wykonał Stefan Matejko (1871-1933), bratanek Jana, pełniący przez wiele lat obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witrażów i Mozaiki Żeleńskiego, tam też witraż został wykonany w 1932 roku.
Projekt witrażu z aniołami wykonał Stefan Matejko (1871-1933), bratanek Jana, pełniący przez wiele lat obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witrażów i Mozaiki Żeleńskiego, w którym też witraż został wykonany w 1932 roku.


W latach pracy ks. Norberta Sklarka, kościół został poddany gruntownemu remontowi. Polichromię zaprojektował i wykonał artysta malarz [[Pałka Witold|Witold Pałka]] z Katowic w 1989 roku. Witraże w prezbiterium oraz wystrój kaplicy Św. Krzyża zaprojektował artysta plastyk [[Ostrzołek Wiktor|Wiktor Ostrzołek]]. W 2006 roku została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007- 2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła.
W latach pracy ks. Norberta Sklarka kościół został poddany gruntownemu remontowi. Polichromię zaprojektował i wykonał artysta malarz [[Pałka Witold|Witold Pałka]] z Katowic w 1989 roku. Witraże w [[prezbiterium]] oraz wystrój kaplicy Krzyża Świętego zaprojektował artysta plastyk [[Ostrzołek Wiktor|Wiktor Ostrzołek]]. W 2006 roku została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007-2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła.
==Ks. proboszcz Józef  Gawlina - Biskupem Polowym WP==
==Ks. proboszcz Józef  Gawlina - Biskupem Polowym WP==
11 lutego 1933 decyzją ówczesnego papieża [[Pius XI|Piusa XI ]] prob. [[Gawlina Józef|Józef Gawlina]] został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Konsekracja odbyła się w kościele św. Barbary w Królewskiej Hucie 19 marca 1933 w obecności licznie zebranego duchowieństwa oraz władz wojskowych. Sakry biskupiej dokonał prymas kard. [[Hlond August|August Hlond]],  a współkonsekratorami byli biskupi Wincenty Tymieniecki oraz [[Adamski Stanisław|Stanisław Adamski]]. W uroczystości wzięli udział m.in. generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Józef Zając oraz Tadeusz Kasprzycki. Wydarzenie to zostało uwiecznione na drzwiach od zakrystii w prezbiterium kościoła.  
11 lutego 1933 decyzją ówczesnego [[Pius XI|papieża Piusa XI]] proboszcz [[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Konsekracja odbyła się w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie 19 marca 1933 w obecności licznie zebranego duchowieństwa oraz władz wojskowych. Sakry biskupiej dokonał prymas [[Hlond August|kard. August Hlond]],  a współkonsekratorami byli biskupi: Wincenty Tymieniecki oraz [[Adamski Stanisław|Stanisław Adamski]]. W uroczystości wzięli udział m.in. generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Józef Zając oraz Tadeusz Kasprzycki. Wydarzenie to zostało uwiecznione na drzwiach do zakrystii w prezbiterium kościoła.  
Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie św. m.in. św. Stanisława Kostki, św. Teresy z  Lisieux oraz św. Alojzego Gonzagi.  
Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie, m.in.: [[Św. Stanisław Kostka|św. Stanisława Kostki]], [[Św. Teresa od Dzieciątka Jezus|św. Teresy z  Lisieux]] oraz [[Św. Alojzy Gonzaga|św. Alojzego Gonzagi]].  


'''Patrz również:'''
'''Patrz również:'''
*[[Boromeuszki - Chorzów parafia św. Barbary|Klasztor ss. Boromeuszek]]
*[[Boromeuszki - Chorzów parafia św. Barbary|Klasztor ss. Boromeuszek]]
*[[Sierociniec - Chorzów parafia św. Barbary|Sierociniec]]
*[[Sierociniec - Chorzów parafia św. Barbary|Sierociniec]]
 
*[[Wiadomości Fary św. Barbary - tygodnik parafii św. Barbary w Chorzowie]]
*[[Cmentarz parafii św. Barbary w Chorzowie]]
== Proboszczowie ==
== Proboszczowie ==
*[[Kleinert Jan|ks. Jan Kleinert]] administrator (1852-1853)
*[[Uherek Robert|ks. Robert Uherek]] administrator (1853-1860)
*[[Deloch Edward|ks. Edward Deloch]] (1860-1883)
*[[Deloch Edward|ks. Edward Deloch]] (1860-1883)
*[[Łukaszczyk Paweł|ks. Paweł Łukaszczyk]] administrator (1883-1886), proboszcz (1886-1905)
*[[Zielonkowski Emanuel|ks. Emanuel Zielonkowski]] administrator (1905-1911)
*[[Reiff Alojzy|ks. Alojzy Reiff]] (1911-1922)
*[[Wojciech Ludwik|ks. Ludwik Wojciech]] (1922-1931)
*[[Wojciech Ludwik|ks. Ludwik Wojciech]] (1922-1931)
*[[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] (1931-1933)
*[[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] (1931-1933)
Linia 34: Linia 43:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50–letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; I. Kozina, Architektura sakralna Chorzowa na łamach „Zentralblatt der Bauverwaltung“, [w:] Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, red. J. Kurek, Chorzów 2001, s. 65-84; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98; Strona Internetowa parafii.
J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50–letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; I. Kozina, Architektura sakralna Chorzowa na łamach „Zentralblatt der Bauverwaltung“, [w:] Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, red. J. Kurek, Chorzów 2001, s. 65-84; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98; Strona internetowa parafii.


{{Dekanaty}}
{{Dekanaty}}
[[Kategoria:Parafie - C|Chorzów Barbara]]
[[Kategoria:Parafie - C|Chorzów Barbara]]
[[Kategoria: Dekanat Chorzów|Chorzów]]
[[Kategoria:Dekanat Chorzów|Chorzów]]
[[Kategoria:Chorzów]]

Aktualna wersja na dzień 20:29, 21 sty 2022

Chorzow barb1.jpg
Chorzow barb2.jpg
Chorzow barbara32.jpg
Chorzow barbara15.jpg

Nowa parafia w Królewskiej Hucie

Kościół pw. św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii Królewska Huta, obecnie miasta Chorzowa. Od 1844 roku w Królewskiej Hucie przy ul. Bytomskiej istniał kościół protestancki, nie było jednak kościoła katolickiego. W 1849 roku delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach kard. Melchiora Diepenbrocka o zezwolenie na budowę kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. 31 sierpnia 1851 poświęcono kamień węgielny, a 21 listopada 1852 ks. kan. Alojzy Ficek poświęcił nowo wybudowany kościół.

Kościół wówczas był jednonawowy z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża i miał około 30 metrów. Do jego budowy użyto ciosanego piaskowca. W 1852 roku pierwszym administratorem parafii został ustanowiony ks. Jan Kleinert. Pierwotny wygląd kościoła św. Barbary różnił się od tego, który możemy podziwiać dzisiaj. Pierwszy mianowany proboszcz parafii ks. Edward Deloch w 1861 roku postawił w prezbiterium ołtarz z obrazem św. Barbary, a w 1863 roku zakupił zegar na wieżę kościoła. W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano aż do 1894 roku. Wtedy to nastąpiła gruntowana przebudowa, której wynikiem jest istniejący do dzisiaj kształt kościoła – jego bryła, rzut oraz wnętrze. Autorem projektu ostatniej przebudowy kościoła był Paweł Jackisch (1825-1913).

Pierwotny kościół parafii św. Barbary to część dzisiejszej nawy głównej do zachodniego przęsła transeptu. Prawdopodobnie był on niższy od kościoła dzisiaj istniejącego. Staraniem ówczesnego administratora parafii ks. Roberta Uherka w 1859 roku dobudowano do niego wieżę – kwadratową, z górą wieloboczną nakrytą hełmem stożkowym. W latach 1876-1877 w czasie następnej rozbudowy poszerzono kościół o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. Kościół św. Barbary należy do budowli eklektycznych stylistycznie, tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi.

Obraz św. Barbary z ołtarza głównego pochodzi z kopalni "Król". Znajdujące się w ołtarzu głównym obrazy boczne św. Józefa i św. Floriana namalował Ferdinand Winter.

Kaplica Krzyża Świętego

Nie jest znana geneza powstania kaplicy Cudownego Krzyża w kościele parafialnym. Jedna z wersji potwierdzana przez najstarszych parafian zakłada, że może wiązać się to z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresa Neumann z Konnersreuth, która zaleciła w czasie II wojny światowej wysyłanie rannych żołnierzy do Cudownego Krzyża w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie.

Projekt witrażu z aniołami wykonał Stefan Matejko (1871-1933), bratanek Jana, pełniący przez wiele lat obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witrażów i Mozaiki Żeleńskiego, w którym też witraż został wykonany w 1932 roku.

W latach pracy ks. Norberta Sklarka kościół został poddany gruntownemu remontowi. Polichromię zaprojektował i wykonał artysta malarz Witold Pałka z Katowic w 1989 roku. Witraże w prezbiterium oraz wystrój kaplicy Krzyża Świętego zaprojektował artysta plastyk Wiktor Ostrzołek. W 2006 roku została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007-2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła.

Ks. proboszcz Józef Gawlina - Biskupem Polowym WP

11 lutego 1933 decyzją ówczesnego papieża Piusa XI proboszcz ks. Józef Gawlina został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Konsekracja odbyła się w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie 19 marca 1933 w obecności licznie zebranego duchowieństwa oraz władz wojskowych. Sakry biskupiej dokonał prymas kard. August Hlond, a współkonsekratorami byli biskupi: Wincenty Tymieniecki oraz Stanisław Adamski. W uroczystości wzięli udział m.in. generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Józef Zając oraz Tadeusz Kasprzycki. Wydarzenie to zostało uwiecznione na drzwiach do zakrystii w prezbiterium kościoła. Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie, m.in.: św. Stanisława Kostki, św. Teresy z Lisieux oraz św. Alojzego Gonzagi.

Patrz również:

Proboszczowie

Bibliografia

J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50–letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; I. Kozina, Architektura sakralna Chorzowa na łamach „Zentralblatt der Bauverwaltung“, [w:] Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, red. J. Kurek, Chorzów 2001, s. 65-84; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98; Strona internetowa parafii.