Parafia św. Barbary w Chorzowie: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
(dr) Znacznik: Ręczne wycofanie zmian |
||
(Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
Kościół św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii | [[Plik:Chorzow barb1.jpg|right|thumb]] | ||
[[Plik:Chorzow barb2.jpg|right|thumb]] | |||
[[Plik:Chorzow_barbara32.jpg|right|thumb]] | |||
[[Plik:Chorzow_barbara15.jpg|right|thumb]] | |||
==Nowa parafia w Królewskiej Hucie== | |||
Kościół pw. św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii Królewska Huta, obecnie miasta Chorzowa. Od 1844 roku w Królewskiej Hucie przy ul. Bytomskiej istniał kościół protestancki, nie było jednak kościoła katolickiego. W 1849 roku delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach [[Diepenbrock Melchior|kard. Melchiora Diepenbrocka]] o zezwolenie na budowę kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. 31 sierpnia 1851 poświęcono kamień węgielny, a 21 listopada 1852 [[Ficek Alojzy|ks. kan. Alojzy Ficek]] poświęcił nowo wybudowany kościół. | |||
Pierwotny | Kościół wówczas był jednonawowy z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża i miał około 30 metrów. Do jego budowy użyto ciosanego piaskowca. W 1852 roku pierwszym administratorem parafii został ustanowiony ks. Jan Kleinert. Pierwotny wygląd kościoła św. Barbary różnił się od tego, który możemy podziwiać dzisiaj. Pierwszy mianowany proboszcz parafii ks. Edward Deloch w 1861 roku postawił w prezbiterium ołtarz z obrazem [[św. Barbara|św. Barbary]], a w 1863 roku zakupił zegar na wieżę kościoła. W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano aż do 1894 roku. Wtedy to nastąpiła gruntowana przebudowa, której wynikiem jest istniejący do dzisiaj kształt kościoła – jego bryła, rzut oraz wnętrze. Autorem projektu ostatniej przebudowy kościoła był [[Jackisch Paweł|Paweł Jackisch]] (1825-1913). | ||
Pierwotny kościół parafii św. Barbary to część dzisiejszej nawy głównej do zachodniego przęsła transeptu. Prawdopodobnie był on niższy od kościoła dzisiaj istniejącego. Staraniem ówczesnego administratora parafii ks. Roberta Uherka w 1859 roku dobudowano do niego wieżę – kwadratową, z górą wieloboczną nakrytą hełmem stożkowym. W latach 1876-1877 w czasie następnej rozbudowy poszerzono kościół o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. Kościół św. Barbary należy do budowli eklektycznych stylistycznie, tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi. | |||
Obraz św. Barbary z ołtarza głównego pochodzi z kopalni "Król". Znajdujące się w ołtarzu głównym obrazy boczne św. Józefa i św. Floriana namalował Ferdinand Winter. | |||
==Kaplica Krzyża Świętego== | |||
11 lutego 1933 decyzją ówczesnego papieża Piusa XI ks | Nie jest znana geneza powstania kaplicy Cudownego Krzyża w kościele parafialnym. Jedna z wersji potwierdzana przez najstarszych parafian zakłada, że może wiązać się to z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresa Neumann z Konnersreuth, która zaleciła w czasie II wojny światowej wysyłanie rannych żołnierzy do Cudownego Krzyża w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie. | ||
Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie | |||
Projekt witrażu z aniołami wykonał Stefan Matejko (1871-1933), bratanek Jana, pełniący przez wiele lat obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witrażów i Mozaiki Żeleńskiego, w którym też witraż został wykonany w 1932 roku. | |||
W latach pracy ks. Norberta Sklarka kościół został poddany gruntownemu remontowi. Polichromię zaprojektował i wykonał artysta malarz [[Pałka Witold|Witold Pałka]] z Katowic w 1989 roku. Witraże w [[prezbiterium]] oraz wystrój kaplicy Krzyża Świętego zaprojektował artysta plastyk [[Ostrzołek Wiktor|Wiktor Ostrzołek]]. W 2006 roku została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007-2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła. | |||
==Ks. proboszcz Józef Gawlina - Biskupem Polowym WP== | |||
11 lutego 1933 decyzją ówczesnego [[Pius XI|papieża Piusa XI]] proboszcz [[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Konsekracja odbyła się w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie 19 marca 1933 w obecności licznie zebranego duchowieństwa oraz władz wojskowych. Sakry biskupiej dokonał prymas [[Hlond August|kard. August Hlond]], a współkonsekratorami byli biskupi: Wincenty Tymieniecki oraz [[Adamski Stanisław|Stanisław Adamski]]. W uroczystości wzięli udział m.in. generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Józef Zając oraz Tadeusz Kasprzycki. Wydarzenie to zostało uwiecznione na drzwiach do zakrystii w prezbiterium kościoła. | |||
Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie, m.in.: [[Św. Stanisław Kostka|św. Stanisława Kostki]], [[Św. Teresa od Dzieciątka Jezus|św. Teresy z Lisieux]] oraz [[Św. Alojzy Gonzaga|św. Alojzego Gonzagi]]. | |||
'''Patrz również:''' | '''Patrz również:''' | ||
*[[Boromeuszki - Chorzów parafia św. Barbary|Klasztor ss. Boromeuszek]] | *[[Boromeuszki - Chorzów parafia św. Barbary|Klasztor ss. Boromeuszek]] | ||
*[[Sierociniec - Chorzów parafia św. Barbary|Sierociniec]] | *[[Sierociniec - Chorzów parafia św. Barbary|Sierociniec]] | ||
*[[Wiadomości Fary św. Barbary - tygodnik parafii św. Barbary w Chorzowie]] | |||
*[[Cmentarz parafii św. Barbary w Chorzowie]] | |||
== Proboszczowie == | == Proboszczowie == | ||
*[[Wojciech Ludwik| | *[[Kleinert Jan|ks. Jan Kleinert]] administrator (1852-1853) | ||
*[[Uherek Robert|ks. Robert Uherek]] administrator (1853-1860) | |||
*[[Deloch Edward|ks. Edward Deloch]] (1860-1883) | |||
*[[Łukaszczyk Paweł|ks. Paweł Łukaszczyk]] administrator (1883-1886), proboszcz (1886-1905) | |||
*[[Zielonkowski Emanuel|ks. Emanuel Zielonkowski]] administrator (1905-1911) | |||
*[[Reiff Alojzy|ks. Alojzy Reiff]] (1911-1922) | |||
*[[Wojciech Ludwik|ks. Ludwik Wojciech]] (1922-1931) | |||
*[[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] (1931-1933) | *[[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] (1931-1933) | ||
*[[Brandys Jan|ks. Jan Brandys]] (1933-1963) | *[[Brandys Jan|ks. Jan Brandys]] (1933-1963) | ||
Linia 25: | Linia 43: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu | J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50–letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; I. Kozina, Architektura sakralna Chorzowa na łamach „Zentralblatt der Bauverwaltung“, [w:] Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, red. J. Kurek, Chorzów 2001, s. 65-84; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98; Strona internetowa parafii. | ||
{{Dekanaty}} | {{Dekanaty}} | ||
[[Kategoria:Parafie - C|Chorzów Barbara]] | [[Kategoria:Parafie - C|Chorzów Barbara]] | ||
[[Kategoria: Dekanat Chorzów|Chorzów]] | [[Kategoria:Dekanat Chorzów|Chorzów]] | ||
[[Kategoria:Chorzów]] |
Aktualna wersja na dzień 21:29, 21 sty 2022
Nowa parafia w Królewskiej Hucie
Kościół pw. św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii Królewska Huta, obecnie miasta Chorzowa. Od 1844 roku w Królewskiej Hucie przy ul. Bytomskiej istniał kościół protestancki, nie było jednak kościoła katolickiego. W 1849 roku delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach kard. Melchiora Diepenbrocka o zezwolenie na budowę kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. 31 sierpnia 1851 poświęcono kamień węgielny, a 21 listopada 1852 ks. kan. Alojzy Ficek poświęcił nowo wybudowany kościół.
Kościół wówczas był jednonawowy z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża i miał około 30 metrów. Do jego budowy użyto ciosanego piaskowca. W 1852 roku pierwszym administratorem parafii został ustanowiony ks. Jan Kleinert. Pierwotny wygląd kościoła św. Barbary różnił się od tego, który możemy podziwiać dzisiaj. Pierwszy mianowany proboszcz parafii ks. Edward Deloch w 1861 roku postawił w prezbiterium ołtarz z obrazem św. Barbary, a w 1863 roku zakupił zegar na wieżę kościoła. W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano aż do 1894 roku. Wtedy to nastąpiła gruntowana przebudowa, której wynikiem jest istniejący do dzisiaj kształt kościoła – jego bryła, rzut oraz wnętrze. Autorem projektu ostatniej przebudowy kościoła był Paweł Jackisch (1825-1913).
Pierwotny kościół parafii św. Barbary to część dzisiejszej nawy głównej do zachodniego przęsła transeptu. Prawdopodobnie był on niższy od kościoła dzisiaj istniejącego. Staraniem ówczesnego administratora parafii ks. Roberta Uherka w 1859 roku dobudowano do niego wieżę – kwadratową, z górą wieloboczną nakrytą hełmem stożkowym. W latach 1876-1877 w czasie następnej rozbudowy poszerzono kościół o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. Kościół św. Barbary należy do budowli eklektycznych stylistycznie, tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi.
Obraz św. Barbary z ołtarza głównego pochodzi z kopalni "Król". Znajdujące się w ołtarzu głównym obrazy boczne św. Józefa i św. Floriana namalował Ferdinand Winter.
Kaplica Krzyża Świętego
Nie jest znana geneza powstania kaplicy Cudownego Krzyża w kościele parafialnym. Jedna z wersji potwierdzana przez najstarszych parafian zakłada, że może wiązać się to z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresa Neumann z Konnersreuth, która zaleciła w czasie II wojny światowej wysyłanie rannych żołnierzy do Cudownego Krzyża w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie.
Projekt witrażu z aniołami wykonał Stefan Matejko (1871-1933), bratanek Jana, pełniący przez wiele lat obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witrażów i Mozaiki Żeleńskiego, w którym też witraż został wykonany w 1932 roku.
W latach pracy ks. Norberta Sklarka kościół został poddany gruntownemu remontowi. Polichromię zaprojektował i wykonał artysta malarz Witold Pałka z Katowic w 1989 roku. Witraże w prezbiterium oraz wystrój kaplicy Krzyża Świętego zaprojektował artysta plastyk Wiktor Ostrzołek. W 2006 roku została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007-2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła.
Ks. proboszcz Józef Gawlina - Biskupem Polowym WP
11 lutego 1933 decyzją ówczesnego papieża Piusa XI proboszcz ks. Józef Gawlina został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Konsekracja odbyła się w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie 19 marca 1933 w obecności licznie zebranego duchowieństwa oraz władz wojskowych. Sakry biskupiej dokonał prymas kard. August Hlond, a współkonsekratorami byli biskupi: Wincenty Tymieniecki oraz Stanisław Adamski. W uroczystości wzięli udział m.in. generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Józef Zając oraz Tadeusz Kasprzycki. Wydarzenie to zostało uwiecznione na drzwiach do zakrystii w prezbiterium kościoła. Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie, m.in.: św. Stanisława Kostki, św. Teresy z Lisieux oraz św. Alojzego Gonzagi.
Patrz również:
- Klasztor ss. Boromeuszek
- Sierociniec
- Wiadomości Fary św. Barbary - tygodnik parafii św. Barbary w Chorzowie
- Cmentarz parafii św. Barbary w Chorzowie
Proboszczowie
- ks. Jan Kleinert administrator (1852-1853)
- ks. Robert Uherek administrator (1853-1860)
- ks. Edward Deloch (1860-1883)
- ks. Paweł Łukaszczyk administrator (1883-1886), proboszcz (1886-1905)
- ks. Emanuel Zielonkowski administrator (1905-1911)
- ks. Alojzy Reiff (1911-1922)
- ks. Ludwik Wojciech (1922-1931)
- ks. Józef Gawlina (1931-1933)
- ks. Jan Brandys (1933-1963)
- ks. Wilhelm Ochman substytut (1945-1963), proboszcz (1963-1970)
- ks. Norbert Sklarek adiutor (1969-1970), proboszcz (1970-1995)
- ks. Stanisław Juraszek proboszcz (1995-2005)
- ks. Zygmunt Błaszczok (2005-nadal)
Bibliografia
J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50–letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; I. Kozina, Architektura sakralna Chorzowa na łamach „Zentralblatt der Bauverwaltung“, [w:] Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, red. J. Kurek, Chorzów 2001, s. 65-84; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98; Strona internetowa parafii.
|