Parafia św. Barbary w Chorzowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
Nie podano opisu zmian
(dr)
Znacznik: Ręczne wycofanie zmian
 
(Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Chorzow barb1.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Chorzow barb2.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Chorzow_barbara32.jpg|right|thumb]]
[[Plik:Chorzow_barbara15.jpg|right|thumb]]
==Nowa parafia w Królewskiej Hucie==
Kościół pw. św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii Królewska Huta, obecnie miasta Chorzowa. Od 1844 roku w Królewskiej Hucie przy ul. Bytomskiej istniał kościół protestancki, nie było jednak kościoła  katolickiego.  W 1849 roku delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach [[Diepenbrock Melchior|kard. Melchiora Diepenbrocka]] o zezwolenie na budowę  kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. 31 sierpnia 1851 poświęcono kamień węgielny, a 21 listopada 1852 [[Ficek Alojzy|ks. kan. Alojzy Ficek]] poświęcił nowo wybudowany kościół.
Kościół wówczas był jednonawowy z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża i miał około 30 metrów. Do jego budowy użyto ciosanego piaskowca. W 1852 roku pierwszym administratorem parafii został ustanowiony ks. Jan Kleinert. Pierwotny wygląd  kościoła św. Barbary różnił się od tego, który możemy podziwiać dzisiaj. Pierwszy mianowany proboszcz parafii ks. Edward Deloch w 1861 roku postawił w prezbiterium ołtarz z obrazem [[św. Barbara|św. Barbary]], a w 1863 roku zakupił zegar na wieżę kościoła. W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano aż do 1894 roku. Wtedy to nastąpiła gruntowana przebudowa, której wynikiem jest istniejący do dzisiaj kształt kościoła – jego bryła, rzut oraz wnętrze. Autorem projektu ostatniej przebudowy kościoła był [[Jackisch Paweł|Paweł Jackisch]] (1825-1913).
Pierwotny kościół parafii św. Barbary to część dzisiejszej nawy głównej do zachodniego przęsła transeptu. Prawdopodobnie był on niższy od kościoła dzisiaj istniejącego. Staraniem ówczesnego administratora parafii ks. Roberta Uherka w 1859 roku dobudowano do niego wieżę – kwadratową, z górą wieloboczną nakrytą hełmem stożkowym. W latach 1876-1877 w czasie następnej rozbudowy poszerzono kościół o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. Kościół św. Barbary należy do budowli eklektycznych stylistycznie, tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi.
Obraz  św. Barbary z ołtarza głównego pochodzi z kopalni "Król". Znajdujące się w ołtarzu głównym obrazy boczne św. Józefa i św. Floriana namalował Ferdinand Winter.
==Kaplica Krzyża Świętego==
Nie jest znana geneza powstania kaplicy Cudownego Krzyża w kościele parafialnym. Jedna z wersji potwierdzana przez  najstarszych parafian zakłada, że może wiązać się to z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresa Neumann z Konnersreuth, która zaleciła w czasie II wojny światowej wysyłanie rannych żołnierzy do Cudownego Krzyża w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie.
Projekt witrażu z aniołami wykonał Stefan Matejko (1871-1933), bratanek Jana, pełniący przez wiele lat obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witrażów i Mozaiki Żeleńskiego, w którym też witraż został wykonany w 1932 roku.
W latach pracy ks. Norberta Sklarka kościół został poddany gruntownemu remontowi. Polichromię zaprojektował i wykonał artysta malarz [[Pałka Witold|Witold Pałka]] z Katowic w 1989 roku. Witraże w [[prezbiterium]] oraz wystrój kaplicy Krzyża Świętego zaprojektował artysta plastyk [[Ostrzołek Wiktor|Wiktor Ostrzołek]]. W 2006 roku została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007-2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła.
==Ks. proboszcz Józef  Gawlina - Biskupem Polowym WP==
11 lutego 1933 decyzją ówczesnego [[Pius XI|papieża Piusa XI]] proboszcz [[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Konsekracja odbyła się w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie 19 marca 1933 w obecności licznie zebranego duchowieństwa oraz władz wojskowych. Sakry biskupiej dokonał prymas [[Hlond August|kard. August Hlond]],  a współkonsekratorami byli biskupi: Wincenty Tymieniecki oraz [[Adamski Stanisław|Stanisław Adamski]]. W uroczystości wzięli udział m.in. generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Józef Zając oraz Tadeusz Kasprzycki. Wydarzenie to zostało uwiecznione na drzwiach do zakrystii w prezbiterium kościoła.
Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie, m.in.: [[Św. Stanisław Kostka|św. Stanisława Kostki]], [[Św. Teresa od Dzieciątka Jezus|św. Teresy z  Lisieux]] oraz [[Św. Alojzy Gonzaga|św. Alojzego Gonzagi]].
'''Patrz również:'''
*[[Boromeuszki - Chorzów parafia św. Barbary|Klasztor ss. Boromeuszek]]
*[[Boromeuszki - Chorzów parafia św. Barbary|Klasztor ss. Boromeuszek]]
*[[Sierociniec - Chorzów parafia św. Barbary|Sierociniec]]
*[[Sierociniec - Chorzów parafia św. Barbary|Sierociniec]]
 
*[[Wiadomości Fary św. Barbary - tygodnik parafii św. Barbary w Chorzowie]]
*[[Cmentarz parafii św. Barbary w Chorzowie]]
== Proboszczowie ==
== Proboszczowie ==
*[[Wojciech Ludwik|ks. ks. Ludwik Wojciech]] (1922-1931)
*[[Kleinert Jan|ks. Jan Kleinert]] administrator (1852-1853)
*[[Uherek Robert|ks. Robert Uherek]] administrator (1853-1860)
*[[Deloch Edward|ks. Edward Deloch]] (1860-1883)
*[[Łukaszczyk Paweł|ks. Paweł Łukaszczyk]] administrator (1883-1886), proboszcz (1886-1905)
*[[Zielonkowski Emanuel|ks. Emanuel Zielonkowski]] administrator (1905-1911)
*[[Reiff Alojzy|ks. Alojzy Reiff]] (1911-1922)
*[[Wojciech Ludwik|ks. Ludwik Wojciech]] (1922-1931)
*[[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] (1931-1933)
*[[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] (1931-1933)
*[[Brandys Jan|ks. Jan Brandys]] (1933-1963)
*[[Brandys Jan|ks. Jan Brandys]] (1933-1963)
Linia 12: Linia 43:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Chrząszcz Jan, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50 –letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; Straty Wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, oprac. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98.  
J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50–letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; I. Kozina, Architektura sakralna Chorzowa na łamach „Zentralblatt der Bauverwaltung“, [w:] Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, red. J. Kurek, Chorzów 2001, s. 65-84; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98; Strona internetowa parafii.


{{Dekanaty}}
{{Dekanaty}}
[[Kategoria:Parafie - C|Chorzów Barbara]]
[[Kategoria:Parafie - C|Chorzów Barbara]]
[[Kategoria: Dekanat Chorzów|Chorzów]]
[[Kategoria:Dekanat Chorzów|Chorzów]]
[[Kategoria:Chorzów]]

Aktualna wersja na dzień 20:29, 21 sty 2022

Chorzow barb1.jpg
Chorzow barb2.jpg
Chorzow barbara32.jpg
Chorzow barbara15.jpg

Nowa parafia w Królewskiej Hucie

Kościół pw. św. Barbary to najstarszy kościół katolicki kolonii Królewska Huta, obecnie miasta Chorzowa. Od 1844 roku w Królewskiej Hucie przy ul. Bytomskiej istniał kościół protestancki, nie było jednak kościoła katolickiego. W 1849 roku delegacja górników i hutników na dworcu kolejowym w Świętochłowicach poprosiła powracającego z uroczystości konsekracyjnej w Piekarach kard. Melchiora Diepenbrocka o zezwolenie na budowę kościoła katolickiego w Królewskiej Hucie. 31 sierpnia 1851 poświęcono kamień węgielny, a 21 listopada 1852 ks. kan. Alojzy Ficek poświęcił nowo wybudowany kościół.

Kościół wówczas był jednonawowy z ramionami poprzecznymi w kształcie krzyża i miał około 30 metrów. Do jego budowy użyto ciosanego piaskowca. W 1852 roku pierwszym administratorem parafii został ustanowiony ks. Jan Kleinert. Pierwotny wygląd kościoła św. Barbary różnił się od tego, który możemy podziwiać dzisiaj. Pierwszy mianowany proboszcz parafii ks. Edward Deloch w 1861 roku postawił w prezbiterium ołtarz z obrazem św. Barbary, a w 1863 roku zakupił zegar na wieżę kościoła. W ciągu kolejnych lat kościół stopniowo rozbudowywano aż do 1894 roku. Wtedy to nastąpiła gruntowana przebudowa, której wynikiem jest istniejący do dzisiaj kształt kościoła – jego bryła, rzut oraz wnętrze. Autorem projektu ostatniej przebudowy kościoła był Paweł Jackisch (1825-1913).

Pierwotny kościół parafii św. Barbary to część dzisiejszej nawy głównej do zachodniego przęsła transeptu. Prawdopodobnie był on niższy od kościoła dzisiaj istniejącego. Staraniem ówczesnego administratora parafii ks. Roberta Uherka w 1859 roku dobudowano do niego wieżę – kwadratową, z górą wieloboczną nakrytą hełmem stożkowym. W latach 1876-1877 w czasie następnej rozbudowy poszerzono kościół o dwie kaplice od strony cmentarza, tworząc w ten sposób rodzaj nawy bocznej. Kościół św. Barbary należy do budowli eklektycznych stylistycznie, tzn. jest kościołem neogotyckim z elementami neoromańskimi.

Obraz św. Barbary z ołtarza głównego pochodzi z kopalni "Król". Znajdujące się w ołtarzu głównym obrazy boczne św. Józefa i św. Floriana namalował Ferdinand Winter.

Kaplica Krzyża Świętego

Nie jest znana geneza powstania kaplicy Cudownego Krzyża w kościele parafialnym. Jedna z wersji potwierdzana przez najstarszych parafian zakłada, że może wiązać się to z wydarzeniem przypisywanym stygmatyczce Teresa Neumann z Konnersreuth, która zaleciła w czasie II wojny światowej wysyłanie rannych żołnierzy do Cudownego Krzyża w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie.

Projekt witrażu z aniołami wykonał Stefan Matejko (1871-1933), bratanek Jana, pełniący przez wiele lat obowiązki kierownika Krakowskiego Zakładu Witrażów i Mozaiki Żeleńskiego, w którym też witraż został wykonany w 1932 roku.

W latach pracy ks. Norberta Sklarka kościół został poddany gruntownemu remontowi. Polichromię zaprojektował i wykonał artysta malarz Witold Pałka z Katowic w 1989 roku. Witraże w prezbiterium oraz wystrój kaplicy Krzyża Świętego zaprojektował artysta plastyk Wiktor Ostrzołek. W 2006 roku została oczyszczona i poddana konserwacji wieża kościoła, a w latach 2007-2008 oczyszczono i poddano konserwacji elewację kościoła.

Ks. proboszcz Józef Gawlina - Biskupem Polowym WP

11 lutego 1933 decyzją ówczesnego papieża Piusa XI proboszcz ks. Józef Gawlina został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Konsekracja odbyła się w kościele pw. św. Barbary w Królewskiej Hucie 19 marca 1933 w obecności licznie zebranego duchowieństwa oraz władz wojskowych. Sakry biskupiej dokonał prymas kard. August Hlond, a współkonsekratorami byli biskupi: Wincenty Tymieniecki oraz Stanisław Adamski. W uroczystości wzięli udział m.in. generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Józef Zając oraz Tadeusz Kasprzycki. Wydarzenie to zostało uwiecznione na drzwiach do zakrystii w prezbiterium kościoła. Parafia posiada relikwie Krzyża Świętego potwierdzone dokumentem papieskim oraz inne relikwie, m.in.: św. Stanisława Kostki, św. Teresy z Lisieux oraz św. Alojzego Gonzagi.

Patrz również:

Proboszczowie

Bibliografia

J. Chrząszcz, Historia Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie [Chorzów] na Górnym Śląsku z powodu 50–letniego Jubileuszu, Królewska Huta 1902; Z dziejów parafii św. Barbary w Chorzowie, red. J. Myszor, Chorzów 1998; I. Kozina, Architektura sakralna Chorzowa na łamach „Zentralblatt der Bauverwaltung“, [w:] Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, red. J. Kurek, Chorzów 2001, s. 65-84; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 98; Strona internetowa parafii.