Parafia św. Anny w Tarnowskich Górach

Z e-ncyklopedia
Wersja z dnia 19:18, 19 lip 2021 autorstwa Mira (dyskusja | edycje) (dr)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Kościół pw. św. Anny

TG Anna1.jpg
TG anna11.jpg
TG anna12.jpg

Zmiany demograficzne w XVI-wiecznych Tarnowskich Górach uwidoczniły potrzebę założenia nowego, większego cmentarza. Gmina protestancka na ten cel nabyła ziemię znajdującą się niedaleko Bramy Gliwickiej (Wrocławskiej). Cmentarz, istniejący do dnia dzisiejszego, otoczono murem. W 1606 roku wybudowano tam drewnianą kaplicę, pełniącą funkcję kościółka pogrzebowego.

Szybki rozwój miasta sprawił, że trzeba było wybudować większą kaplicę, tym razem już z kamienia i cegły. Usytuowano ją za Bramą Gliwicką - tuż przy wyjeździe z miasta - nadając jej charakter obiektu przycmentarnego. Obecnie kaplica jest otynkowana, posiada instalację odgromową i grzewczą oraz została pokryta blachą cynkową. Ponadto została wpisana do rejestru zabytków. Za sumę 700 talarów kaplica została ufundowana przez mistrza górniczego, późniejszego burmistrza tarnogórskiego, ewangelika Jakuba Gruzełko. Początkowo, ze względu na osobę fundatora, kościółek ten nosił wezwanie św. Jakuba Starszego Apostoła. Jakub Gruzełko spoczął też tutaj w podziemiach.

8 sierpnia 1629 Karl Hannibal von Dohna ogłosił we Wrocławiu edykt cesarza Ferdynanda II z 6 marca 1629, który nakazywał zwrot zabranych przez protestantów kościołów i dóbr katolickich. Kościół św. Jakuba - dziś św. Anny - katolicy przejęli jednak dopiero w 1653 roku. W latach 1846–1847 dobudowano do niego prezbiterium i wieżę, zaś w 1928 roku - małą zakrystię. Prezbiterium i nawa są oszkarpowane. Na przełomie XVII i XVIII wstawiono nowe ławki. 5 października 1958 ks. Michał Lewek odprawił w kościele pw. św. Anny uroczystą Mszę świętą, którą zainaugurował odtąd stały porządek nabożeństw w tym kościele. 3 maja 1981 ustanowiono parafię.

Wyposażenie

W kościele pw. św. Anny istnieją dwa ołtarze główne. Jeden z nich stary, wykonany z drewna i stojący na podmurówce jest darem proboszcza gliwickiego Jana Ludwika Sendeciusa (vel Sendeliusa). Do tegoż podarowanego ołtarza oficjałowie tarnogórskiego urzędu solnego zlecili wykonanie obrazu patronki św. Anny. Drugi ołtarz soborowy powstał według projektu Wernera Lubosa. Już w lutym 1983 roku nowy stół i podium były gotowe. Dzieło to wykonał mistrz stolarski z Toszka – Zwiorek. Na kolumnach wspierających ołtarz Jerzy Lisek wykonał rzeźby przedstawiające Boga i symbol pracy ludzkiej. W grudniu 1983 roku był gotowy boczny ołtarz Zmartwychwstania Pańskiego – również według projektu Wernera Lubosa. On także wykonał chrzcielnicę. Tabernakulum pancerne istniejące do dziś zostało nabyte w 1961 roku. Jego drzwiczki zostały ozdobione symbolami PX, Alfa, Omega. W kościele pw. św. Anny znajduje się również ambona zaprojektowana przez W. Lubosa, a wykonana w listopadzie 2006 roku w stolarni toszeckiej mistrza Zwiorka.

W maju 2008 roku zdobienia na niej wykonał Jerzy Lisek. On również wyrzeźbił stacje Drogi Krzyżowej, które zostały odnowione w 2000 roku. Chrzcielnica jest wykonana według projektu prof. W. Lubosa. Stanowi ją duży kamień z wyżłobionym na szczycie miejscem na wodę chrzcielną z piękną, artystyczną pokrywą metalową. Na chrzcielnicy widnieje data jej powstania: 1980. W 1982 roku poczyniono prace nad wzmocnieniem wieży kościelnej pod nowy dzwon. 13 maja 1983 przywieziono z ludwisarni braci Felczyńskich z Taciszowa nowy spiżowy dzwon. Jest na nim wizerunek Najświętszej Maryi Panny i napis Marya - Anna - kościół św. Anny Tarnowskie Góry. 2 czerwca 1983 został on poświęcony przez ks. Karola Sikorę.

Kaplica św. Jadwigi i plebania

Ks. prob. Sikora poczynił starania by na terenie swej parafii, na której znajdują się trzy małe osiedla: Kolejarz, Staszic i Szczęść Boże stworzyć tamtejszym wiernym dogodniejsze warunki do spełnienia przez nich praktyk religijnych. Wybudował dom parafialny. Projekt kompleksu sakralnego opracował dr Gasidło z Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Plan został zatwierdzony przez Komisję Sztuki Kościelnej działającej przy Kurii Diecezjalnej w Katowicach. W 1989 roku parafia otrzymała od władz państwowych zezwolenie na budowę. 28 czerwca 1990 budowę poświęcił bp Gerard Bernacki. Od 3 maja 1992 w każdą niedzielę i święta odprawia się już na stałe Msze św. w nowej kaplicy. W 1995 roku zostały oddane do użytku salki katechetyczne. Nowa kaplica została poświęcona czci św. Jadwigi Śląskiej. Jej wnętrze zostało zaprojektowane przez prof. W. Lubosa wraz z inż. arch. Anną Marciniak-Szewczenko. 14 maja 2001 bp Jan Wieczorek dokonał uroczystego poświęcenia kaplicy św. Jadwigi w parafii św. Anny w Tarnowskich Górach. Posadzka, ołtarz, ambonka i zdobienia są dziełem firmy Grzechacza z Ciasnej koło Lublińca.

Proboszczowie

Bibliografia

H. Jeziorski, Kościoły i parafie rzymskokatolickie na ziemi tarnogórskiej, Tarnowskie Góry 2006, s. 78–84; Ks. Herbert Jeziorski, Tarnogórski kościół Świętej Anny, Tarnowskie Góry 2009; [1] [31.08.2011]. Foto: [2].