Okoliczności powstania, organizacja diecezji

Z e-ncyklopedia

Vixdum Poloniae Unitas 28 X 1925

Na Konferencji Episkopatu Polski w 1924 roku zapadła decyzja, aby przyszłą, projektowaną już diecezję śląską wraz z tarnowską, kielecką i częstochowską włączyć jako sufraganie do nowo powstałej prowincji krakowskiej. Konkordat między Stolicą Apostolską a Polską Rzeczypospolitą po gorącej debacie w Sejmie i senacie został podpisany 10 lutego 1925, po podpisie przez Prezydenta wszedł w życie z dniem 2 sierpnia 1925. 28 października 1925 została wydana bulla papieża Piusa XI Vixdum Poloniae Unitas, która w sposób integralny związana była z treścią konkordatu. Na jej mocy została powołana do życia diecezja katowicka. W bulli, w przeciwieństwie do tekstu konkordatu, nowa diecezja otrzymała nazwę: katowicka. W okresie międzywojennym w oficjalnym dokumentach diecezji, często będzie używało się tej zdwojonej nazwy – katowicka (śląska). Na mocy papieskiej bulli do obszaru istniejącej już Administracji Apostolskiej na Górnym Śląsku włączono Śląsk Cieszyński, który stanowiły dwa powiaty: bielski i cieszyński, a kościelnie: dekanaty bielski, strumieński, skoczowski i cieszyński.

Tym samym został Śląsk Cieszyński w granicach Polski znalazł się pod jurysdykcją rządcy katowickiego. Formalne przejęcie jurysdykcji nad Śląskiem Cieszyńskim nastąpiło 18 listopada 1925, a z dniem 1 grudnia 1925 agendy Wikariatu generalnego w Cieszynie uległy likwidacji.

Oficjalnymi, głównymi patronami (archi)diecezji katowickiej są: Matka Boża Piekarska (uroczystość - 12 września), św. Jacek (17 sierpnia), ponadto św. Barbara i św. Florian. Wszyscy patronowie mają swoje uzasadnienie w historii Kościoła śląskiego i jednocześnie bardzo głęboko tkwią w pobożności wiernych tego regionu. Przekrój społeczny wiernych diecezji katowickiej, jakby w sposób naturalny wskazywał na potrzebę ustanowienia dalszych patronów diecezji. Św. Jacek pochodzący z Kamienia Śląskiego był symbolem jedności całego Śląska, podzielonego po plebiscycie na tzw. Śląsk Niemiecki i Polski. Natomiast św. Barbary i św. Floriana potrzebowali górnicy i hutnicy – najliczniejsza grupa zawodowa na przemysłowym Śląsku. Nie będzie dużym błędem stwierdzenie, że przy okazji koronacji obrazu Matki Boskiej Piekarskiej 15 sierpnia 1925, której dokonał nuncjusz w Polsce, abp Wawrzyniec Lauri, symbolicznie odbyła się inauguracja nowej diecezji. Na tę uroczystość przybyło ponad 250 tys. pielgrzymów polskich i niemieckich.

Bibliografia

Pius XI, Bulla „Vixdum Poloniae unitas”, WD 1925, nr 1, s. 1-4; Abp Laurentius Lauri, nuncjusz apostolski, Dekret wykonawczy w sprawie diecezji katowickiej, WD 1925, nr 1, s. 4-5.


Cd:

Book.png

czytaj: Ludność - w nowej diecezji | Powrót do spisu treści