Tekst źródłowy strony Obraz Matki Boskiej Piekarskiej

[[Plik:MB Opolska.jpg|left|thumb|Matka Boska Opolska - pierwotnie Piekarska]]
[[Plik:Piekarska2.jpg|right|thumb|Matka Boska Piekarska - współcześnie]]
[[Plik:MB Kat PP.jpg|thumb|right|kopia w kościele św. Piotra i Pawła w Katowicach]]
[[Plik:Piekarska_Steller.jpg|right|thumb|Drzeworyt: P. Steller]]
==Historia obrazu==
Pochodzenie cudownego obrazu Matki Bożej od dawna jest przedmiotem badań historyków. Jedna z legend głosi, że zanim obraz trafił do kościoła pw. św. Bartłomieja, znajdował się długi czas w jednej z przydrożnych kapliczek. Pewne natomiast jest to, że w 1318 roku dokonano jego konsekracji już w bocznym ołtarzu [[Parafia Imienia Najświętszej Maryi Panny i św. Bartłomieja w Piekarach Śląskich|piekarskiego kościoła]], co zostało udokumentowane w '' Historia Residentiae et Templi Societatis Jesu Piekarii''. W 1659 roku zaś ówczesny proboszcz piekarskiej parafii - [[Roczkowski Jakub|ks. Jakub Roczkowski]], przeniósł obraz z ołtarza bocznego do głównego. Oryginalny wizerunek namalowano na desce lipowej o wymiarach 129 x 92 cm, a przedstawia on Maryję z Dzieciątkiem w bizantyjskim typie Panagia-Hodigitria. Pewne zmiany, których doszukano się w malowidle, wskazują na odstępstwa od tradycyjnej Hodigitrii. Mówi się, że w obrazie widać wpływy szkoły czeskiej (układ głów Madonny i Dzieciątka, ułożenie szat), choć nie odrzuca się także hipotezy o jego polskim "pochodzeniu". Obraz stał się "sławny" za sprawą głośnego uwolnienia od zarazy pobliskich Tarnowskich Gór, które to przypisywano wysłuchanym prośbom o uzdrowienie powierzanym przez tarnogórzan przed wizerunkiem Madonny. Z biegiem czasu obraz darzony był coraz większym kultem. Sprowadziło to do Piekar dwie komisje mające zbadać sprawę jego "cudowności". W 1678 roku chłopi piekarscy wzniecili nawet bunt przeciw planowanemu usunięciu przez komisarzy biskupich malowidła z ołtarza głównego. Wkrótce zagrożeni poczuli się także paulini z [[Jasna Góra|Jasnej Góry]], dotychczas głównego miejsca pielgrzymek na Śląsku. Sprawę rozwiązano tymczasowo - obraz miał pozostać w ołtarzu głównym, jednak urzędowo nie mógł być uznany za cudowny. Ostatecznie arcybiskup Pragi - Jan Fryderyk Wallstein uznał wizerunek Matki Bożej Piekarskiej za cudowny. Stało się to w 1680 roku, gdy przywieziony do Pragi na prośbę cesarza Leopolda I, obraz Madonny przyczynił się wyraźnie do ustania zarazy panującej w mieście. 

==Obraz przewieziony do Opola==
W 1683 roku zagrożone widmem nawałnicy tureckiej Piekary, nie były wystarczająco umocnione obronnie, by móc stawić opór w ewentualnej walce. Dlatego też zapadła decyzja o wywiezieniu wizerunku Matki Bożej w bezpieczne miejsce. Wybór padł na Nysę, a następnie Opole skąd malowidło wróciło do Piekar, gdy zagrożenie minęło. Król [[Jan III Sobieski]], w 1683 roku zastał zatem w Piekarach jedynie kopię cudownego obrazu. Po raz kolejny oryginalny obraz wywieziono w 1702 roku z uwagi na niebezpieczeństwa walk toczonych w ramach wojny północnej. Miejscem schronienia ponownie stało się Opole, gdzie oryginalny wizerunek Madonny znajduje się po dziś dzień, pomimo wielokrotnych interwencji w sprawie powrotu obrazu do Piekar. Po kasacie [[Jezuici|zakonu jezuickiego]] w 1733 roku, obraz wraz z majątkiem pojezuickim przeszedł pod zarząd państwowy. Po upływie 80 lat, oddano go [[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu|kościołowi pw. Podwyższenia Krzyża Świętego]].

==Koronacja obrazu==
W Piekarach znajduje się siedemnastowieczna replika malowidła, stworzona na czas nieobecności oryginału. Różni się ona stylem od pierwotnego wizerunku, można zauważyć w niej wyraźne cechy rodzimego malarstwa, przy zachowaniu dawnego układu postaci, ich głów i rąk. 15 sierpnia 1925 nastąpiła uroczysta koronacja obrazu Madonny Piekarskiej koronami darowanymi i poświęconymi przez samego [[Pius XI|papieża Piusa XI]]. Koronacji dokonał osobiście nuncjusz papieski w Warszawie - [[Lauri Wawrzyniec|Wawrzyniec Lauri]]. Rekoronację przeprowadzono w 1965 roku na obrazie, który aktualnie znajduje się w ołtarzu głównym Bazyliki Piekarskiej. Kopia ta nawiązuje bardziej do oryginału w stylu bizantyjskim, postaciom nadano jednak łagodniejsze rysy. 
==Pielgrzymki==
Najstarsze pielgrzymki przybyły do Piekar z Tarnowskich Gór (1676) i Opola (1681). Pielgrzymowały do Madonny Piekarskiej całe rodziny królewskie, książęce, ale przede wszystkim wierni z całego Śląska, Polski, a także krajów ościennych. W okresie międzywojennym ukonstytuowały się [[Pielgrzymka stanowa do Piekar|pielgrzymki stanowe]]. Podczas II wojny światowej zakazano oficjalnego pielgrzymowania, toteż przybywano do Piekar prywatnie lub formowano się dopiero na Rajskim Placu i stamtąd wkraczano w grupach na msze. Po wyzwoleniu ruch pątniczy uległ odnowie i wzmożeniu. Pielgrzymka stanowa mężczyzn do Piekarskiej Pani stanowi fenomen w skali europejskiej. Swego czasu aż dwanaście razy szlak tej pielgrzymki przebywał [[Jan Paweł II|kardynał Karol Wojtyła]], by głosić na Kalwaryjskim Wzgórzu kazania poświęcone ważnym zagadnieniom społecznym i religijnym.

'''Patrz''':  [[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu|Obraz Matki Bożej Piekarskiej w Opolu]]

==Bibliografia==
E. Szramek, Czeskie obrazy wotywne Matki Boskiej Piekarskiej, RTPN 2 (1930), s. 279-280; Tenże [red.], Piekary. Pamiątka koronacji Matki Boskiej Piekarskiej, 15 sierpnia 1925, Piekary 1925; tenże,  Rozważania o obrazie Matki Boskiej w Piekarach. Kalendarz Ligi Katolickiej na rok 1937, s. 33-38; T. Dobrowolski, E. Szramek, Obraz Matki Bożej w Opolu oraz podobne mu gotyckie wizerunki Madonny z Dzieciątkiem, RTPN 6 (1938), s. 203-222; J. Pawlik, Piekary Śląskie, Warszawa 1988, s. 30-36; Pachnący Obraz. Historia obrazu MB w Piekarach Śląskich, Wrocław 2009; J. Wycisło, Koronacja obrazu Matki Bożej Piekarskiej w 1925 roku, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1993", Katowice 1992, s. 79-86.   


[[Kategoria:Sanktuaria|Piekary]]
[[Kategoria:Kult maryjny|Piekary]]
[[Kategoria:Piekary Śląskie]]