Ośrodek Wsparcia Rodziny w Chorzowie

Z e-ncyklopedia

Obecny Ośrodek Wsparcia Rodziny przekształcił się z sierocińca istniejącego przy parafii św. Barbary w Chorzowie. 7 czerwca 1886 ks. Paweł Łukaszczyk został ustanowiony proboszczem parafii św. Barbary w Królewskiej Hucie, natomiast w lipcu tego samego roku został dziekanem. Z tej okazji postanowił założyć sierociniec. Wraz z chorzowskim proboszczem ks. Franciszkiem Kanią oraz ks. Józefem Michalskim utworzył komitet organizacyjny budowy sierocińca. Pomysł budowy zakładu powstał ze względu na powiększanie się liczby dzieci osieroconych ze względu na wypadki w pracy ich rodziców. Ks. Łukaszczyk postanowił na własną rękę nabyć kawałek ziemi, natomiast dwa kawałki gruntu oferowała administracja kopalni ,,Król” i huty ,,Laura”. Następnie uzyskano od władz rejencyjnych zezwolenie na zorganizowanie zakładu. Pierwszy tymczasowy ośrodek powstał w budynku, który mieścił robotników pracujących w zakładach pracy w Królewskiej Hucie. 1 października 1886 został otwarty sierociniec, w którym schronienie znalazło 15 dzieci. Jego uroczyste poświęcenie nastąpiło 18 marca 1889. Dom ten był przygotowany na przybycie 150 sierot, jednak początkowo znalazło w nim schronienie 28 osób. Był to dom dziecka będący własnością parafii św. Barbary w Chorzowie, w którym opieką i wychowaniem dzieci zajmowały się siostry Boromeuszki. W Chorzowie siostry są od 1867 roku i od samego początku ich działalność apostolska koncentrowała się na opiece nad chorymi w domach, ale również w Szpitalu św. Jadwigi, który został upaństwowiony i nazwany Szpitalem im. dr. Rostka. Siostry Boromeuszki katechizowały dzieci i młodzież. Jako zgromadzenie o charyzmacie kontemplacyjno - apostolskim siostry starały się łączyć życie modlitewne z posługą chorym i ubogim, naśladując w ten sposób swego patrona św. Karola, gorliwego pasterza Kościoła czasów Soboru Trydenckiego.

Chorzowski Dom Dziecka, jako jedyny nie został przez władze komunistyczne przekształcony w zakład specjalny. W 1962 roku został upaństwowiony i całkowicie przekazany osobom świeckim. Od tego momentu placówka stała się Państwowym Domem Dziecka i zgodnie z przewidywaniami władz kościelnych stała się całkowicie laicką, a wręcz antyreligijną. Siostry Boromeuszki zostały zwolnione, a na ich miejsce przyjęto osoby świeckie, pełniące rolę wychowawców i pracowników obsługi. Niewątpliwym plusem upaństwowienia placówki było zdecydowane poprawienie jej sytuacji materialnej. Zmieniła się również dyrekcja. Pierwszym świeckim dyrektorem była Wiesława Kudła, która pełniła tę funkcję zaledwie przez 4 lata. W 1986 roku kierownikiem placówki została Genowefa Król, która była nim do roku 1996 roku. Państwowy Dom Dziecka funkcjonował w Chorzowie II do 1981 roku, później został przeniesiony do Chorzowa Starego, a w niedługim czasie zmienił nazwę i stał się Domem Dziecka w Chorzowie.

Od 1992 roku rozpoczęto przekształcanie Domu Dziecka w placówkę środowiskową. Pierwszą zmianą było wprowadzenie zasady przyjmowania dzieci i młodzieży tylko z Chorzowa. Było to zgodne z potrzebami lokalnymi, jednak nade wszystko miało służyć dziecku, tzn. realizować jego prawo do stałego kontaktu z rodziną oraz łagodzić skutki odizolowania od własnego środowiska. W 1992 roku instytucja została placówką środowiskową (interwencyjno - socjalizacyjną), zgodnie z Rozporządzeniem MIPS w sprawie organizacji placówek opiekuńczo - wychowawczych. W 1993 roku utworzono filię placówki, którą była grupa usamodzielnienia, wprowadzona w ramach realizacji programu usamodzielniania. Był to drugi etap zmian. Na mocy ustawy władze miasta przekazały na ten cel wieloizbowy lokal, który stał się nowym domem dla 9 podopiecznych. Zamieszkały w nim dziewczęta w wieku od 16 do 19 lat. W związku z wymiernymi efektami pracy w grupie usamodzielnienia w 1996 roku uruchomiono kolejną filię placówki dla najstarszych chłopców w wieku od 16 do 19 lat, którą zreorganizowano w 2001 roku. Następnie podjęto starania o trzeci lokal, dla grupy młodzieży młodszej - koedukacyjnej, która została otwarta w 2006 roku. Zamieszkało w niej 5 chłopców i 6 dziewczynek. Wspomniane wcześniej dwie grupy usamodzielnienia prowadzi 4 wychowawców ( kobieta i mężczyzna w każdej grupie), a nadzór nocny sprawuje opiekun. Program ten został skierowany do młodzieży, która nie ma szans powrotu do domu i nie chce być w żadnej innej rodzinie. W ten sposób prowadzi się działania opiekuńczo - wychowawcze od 1993 roku. Idea filii placówki w ustawie o pomocy społecznej znalazła swoje odzwierciedlenie w idei mieszkań chronionych. Prowadzenie programu przygotowania do usamodzielnienia właśnie w takiej formie w 1993 roku było pionierskim przedsięwzięciem. Tylko dwa domy dziecka podjęły się realizacji tego programu w odrębnych mieszkaniach, będących filiami placówki - Dom Dziecka w Chorzowie i Dom Dziecka w Bytomiu. Kolejną inicjatywą było utworzenie przy domu dziecka Ośrodka Rodzin Zastępczych. Do ośrodka często przyjmowano dzieci, doznające przemocy ze strony rodziców, dlatego też w styczniu 2000 roku otwarto Ośrodek Interwencji Kryzysowej (OIK). Na potrzeby ośrodka przeznaczono 5 pokoi mieszkalnych, 2 sale terapeutyczne oraz łazienki i toalety. Hostel ośrodka przygotowany był dla zamieszkania w nim 14 osób. W 2007 roku Dom Dziecka ponownie zmienił swoją nazwę na obecnie prężnie działający Ośrodek Wsparcia Rodziny w Chorzowie przy ulicy Siemianowickiej 58, a wcześniej działający Ośrodek Interwencji Kryzysowej stał się jego integralną częścią. Reorganizując pracę Ośrodka Wsparcia Rodziny w Chorzowie, stworzono wielozadaniową placówkę opieki nad dzieckiem i rodziną.

Bibliografia

P. Banaś, Działalność opiekuńczo-wychowawcza Ośrodka Wsparcia Rodziny w Chorzowie, Katowice 2008, praca mgr