Nikiel Emmanuel

Nikiel Emmanuel (1871-1943), językoznawca

Urodził się 24 grudnia 1871 w Zabrzu, w rodzinie Łukasza i Józefy z d. Franecka. Po ukończeniu gimnazjum w Bytomiu rozpoczął studia na Wydziale Teologii Katolickiej we Wrocławiu. Należał do grona założycieli Kółka Polskiego w konwikcie teologicznym we Wrocławiu (1895). Święcenia kapłańskie otrzymał we Wrocławiu 11 czerwca 1898. Jego pierwszą placówką duszpasterską były Gliwice, następnie wyjechał do Berlina. Tam uczęszczał na studia językoznawcze prowadzone przez Aleksandra Brücknera. 1 kwietnia 1903 roku został mianowany kapelanem więziennym w Plötzensee. W maju 1908 roku uzyskał tytuł doktora filozofii na podstawie dysertacji pt. Die polnische Mundart des oberschlesien Industriebezirks. W liczącej 47 stron książeczce ks. Nikiel przedstawił mowę mieszkańców powiatów Górnego Śląska, także fonetykę i morfologię gwary śląskiej. Pod koniec życia pracował jako kapelan więzienny w Katowicach i Królewskiej Hucie.

Zmarł 12 września 1943. Pochowany został na cmentarzu Mater Dolorosa w Bytomiu. W roku 2005 pochowany został w tym samym miejscu jezuita ks. Piotr Skowronek. Na nagrobku widnieją dwa nazwiska ks. Nikla i ks. Skowronka.

Bibliografia

Schematismus 1900, s. 31; M. Syniawa, Dialektorzy w sutannach, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2012", Katowice 2011, s. 122-126; Schematismus 1904, s. 93; Handbuch 1912, s. 295; Myszor, Duchowieństwo katolickie..., s. 95.