Tekst źródłowy strony Mathea Karol

==Mathea (Mateja) Karol (1886-1964), proboszcz parafii Św. Ap. Piotra i Pawła w Katowicach==
[[Grafika:Mateja2.jpg|150px|left|thumb]]
[[Plik:Zaleze cmentarz Mathea.jpg|right|thumb|grób ks. Mathei i rodziców, na cmentarzu w Załężu]]
Urodził się 24 stycznia 1886 we wsi Raszowa w powiecie kozielskim. W 1907 roku zdał egzamin dojrzałości i wstąpił na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego]]. Należał w tym czasie do polskiej tajnej organizacji akademickiej. Święcenia kapłańskie przyjął 21 czerwca 1911. 

Po prymicjach został wikarym w [[Parafia Wszystkich Świętych w Gliwicach|parafii Wszystkich Św. w Gliwicach]]. Polska działalność narodowa wśród robotników spowodowała przeniesienie go do Berlina, gdzie objął stanowisko wikarego w parafii Matki Bożej. Po wybuchu I wojny światowej został kapelanem, potem proboszczem wojskowym w stopniu majora. Przebywał kolejno na froncie wschodnim na Wołyniu i Ukrainie, następnie na froncie zachodnim we Flandrii. 

Po wojnie, w lutym 1919 roku podjął pracę katechety i zarazem kapelana w Legnicy. W okresie [[Powstania Śląskie|powstań i plebiscytu]] działał na rzecz przyłączenia Śląska do Polski. W grudniu 1921 roku był przewodniczącym Zarządu Głównego Komitetu Polskiego dla Górników Śląska w Bytomiu. W odwecie za propolską postawę Niemcy kilkakrotnie organizowali zamach na jego życie. Członkowie [[Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół"|Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół"]] wielokrotnie wystawiali straże wokół plebanii dla ochrony proboszcza.

Po kolejnym zamachu na jego życie w marcu 1922 roku ksiądz Mathea przeniósł się do [[Administracja Apostolska dla Śląska Górnego|Administracji Apostolskiej Górnego Śląska]] i został proboszczem [[Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach|parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach]]. Tu przeprowadził zmiany mające na celu usprawnienie działalności duszpasterskiej oraz dostosowanie kościoła, który był prokatedrą katowicką do nabożeństw pontyfikalnych. Odmalował kościół według projektu [[Ligoń Stanisław|Stanisława Ligonia]], przebudował [[prezbiterium]], wybudował kaplicę na [[Cmentarz - Katowice ul. Gliwicka|cmentarzu przy ulicy Gliwickiej w Katowicach]].

Oprócz pracy duszpasterskiej ksiądz Mathea poświęcił się działalności społecznej i politycznej. Jako uchodźca z Opolszczyzny wybrany został prezesem Związku Uchodźców, następnie Towarzystwa Opieki nad Uchodźcami. Był posłem do I Sejmu Śląskiego z listy [[Korfanty Wojciech|Wojciecha Korfantego]] oraz radnym miejskim w Katowicach. Zainicjował budownictwo mieszkaniowe dla uchodźców oraz starania o ich zatrudnienie stosownie do kwalifikacji. 30 maja 1931 ksiądz Mathea został mianowany kanonikiem honorowym [[Kapituła Katedralna w Katowicach|Kapituły katowickiej]]. 

Po wybuchu II wojny światowej, w grudniu 1939 roku [[Gestapo|Gestapo]] wydało mu nakaz opuszczenia [[Archidiecezja Katowicka|diecezji katowickiej]]. W 1945 roku wrócił do Katowic do parafii Św. Ap. Piotra i Pawła, by kontynuować pracę duszpasterską i społeczną. Po wygnaniu biskupów katowickich, w lutym 1953 roku, został zmuszony do opuszczenia parafii i przeniesiony w stan spoczynku. Do czynnej pracy duszpasterskiej wśród swych katowickich parafian powrócił w grudniu 1956 roku. 2 kwietnia 1957 został mianowany dziekanem dekanatu Katowice-Południe. Zmarł 16 marca 1964. Spoczął na cmentarzu przy ulicy Gliwickiej w Katowicach.

==Bibliografia==
AAKat, Akta personalne ks. Karola Mathei; Schematyzm 1923; J. Bańka, Nekrolog, WD 1964, nr 3-4, s. 50-52; I. Antonów-Nitsche, Mathea Karol (hasło), [w:] Słownik biograficzny, 264; EPS, s. 294; Grajewski, Wygnanie, s. 146, 152, 177, 216, 224; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 190; M. Kłakus, Udział duchownych katolickich w pracach Sejmu Śląskiego pierwszej kadencji (1922-1929), Katowice 2003; Martyrologium, s. 194; J. Myszor, Duchowieństwo górnośląskie wobec problemu czynnego udziału w życiu politycznym kraju w okresie międzywojennym (1918-1939), [w:] Duchowieństwo polskie w latach niepodległości 1918-1939 i w okresie II wojny światowej, pod red. D. Olszewskiego, Kielce 2007, s. 71 i nn.; Myszor, Historia diecezji, s. 57 i nn; Represje wobec duchowieństwa, s. 64, 67, 238, 255; Skworc, Budownictwo kościołów, s. 161; WD 1931, nr 10, s. 122; Województwo śląskie, s. 455, 464; Macała, Duszpasterstwo a narodowość wiernych, s. 132; W. Musialik, Górnoślązacy w parlamentach II Rzeczypospolitej (1919-1939), Opole 2004, s. 41 i nn.; A. Grajewski, Twój Gość, s. 46; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 140 i nn. 

{{Noty biograficzne}}
[[Kategoria:Biografie - M]]
[[Kategoria:Wojskowi]]
[[Kategoria:Represjonowani]]
[[Kategoria:Budowniczy]]
[[Kategoria:Kanonicy]]
[[Kategoria:Politycy]]
[[Kategoria:Społecznicy]]