Lisiecki Arkadiusz: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(dr)
(dr)
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
[[Grafika:Lisiecki Arkadiusz.jpg|200px|thumb|left]]
[[Grafika:Lisiecki Arkadiusz.jpg|200px|thumb|left]]
[[Plik:Lisiecki Dun.jpg|thumb|right|200px|bp Arkadiusz Lisiecki, rzeźba X. Dunikowskiego]]
[[Plik:Lisiecki Dun.jpg|thumb|right|200px|bp Arkadiusz Lisiecki, rzeźba X. Dunikowskiego]]
Urodził się 12 stycznia 1880 w Poznaniu, w rodzinie Romana, mistrza malarskiego i Barbary z d. Kolendowicz. Ukończył szkołę wydziałową, a następnie uczył się w gimnazjum w Poznaniu, później zaś u Misjonarzy Bożej Miłości Jezusa (Missionari Divini Amoris Jesu) w Sèvres pod Paryżem (1894-1896) i w Rzymie (1896-1897), dokąd został posłany na studia filozoficzne. Po wyjeździe w Paryża, w poznańskim Gimnazjum Marii Magdaleny w 1901 roku złożył egzamin dojrzałości. Po nim rozpoczął  studia teologiczne w Poznaniu i Gnieźnie.  
Urodził się 12 stycznia 1880 w Poznaniu, w rodzinie Romana, mistrza malarskiego, i Barbary z d. Kolendowicz. Ukończył szkołę wydziałową, a następnie uczył się w gimnazjum w Poznaniu, później zaś u Misjonarzy Bożej Miłości Jezusa (Missionari Divini Amoris Jesu) w Sèvres pod Paryżem (1894-1896) i w Rzymie (1896-1897), dokąd został posłany na studia filozoficzne. Po powrocie z Paryża, w poznańskim Gimnazjum Marii Magdaleny w 1901 roku złożył egzamin dojrzałości. Po nim rozpoczął  studia teologiczne w Poznaniu i Gnieźnie.  


Już w trakcie studiów seminaryjnych podejmował pierwsze prace naukowe. Święcenia kapłańskie przyjął 17 grudnia 1904. W latach 1905-1910 pracował jako drugi wikariusz w kościele św. Stanisława Biskupa w Ostrowie Wielkopolskim. W 1910 roku został przeniesiony do Poznania i mianowany kanonikiem Kapituły Kolegiackiej św. Marii Magdaleny. Był redaktorem "Robotnika", a w 1916 roku objął redakcję "Przewodnika Katolickiego". W 1916 roku został proboszczem i dziekanem w Bninie w kościele św. Wojciecha i św. Jadwigi. W październiku 1924 roku objął stanowisko profesora teologii moralnej, prawa kanonicznego oraz patrologii w seminarium duchownym w Gnieźnie. 18 listopada t.r. kard. E. Dalbor mianował go kanonikiem gremialnym Kapituły Kościoła Archikatedralnego w Gnieźnie.  
Już w trakcie studiów seminaryjnych podejmował pierwsze prace naukowe. Święcenia kapłańskie przyjął 17 grudnia 1904. W latach 1905-1910 pracował jako drugi wikariusz w kościele pw. św. Stanisława Biskupa w Ostrowie Wielkopolskim. W 1910 roku został przeniesiony do Poznania i mianowany kanonikiem Kapituły Kolegiackiej św. Marii Magdaleny. Był redaktorem "Robotnika", a w 1916 roku objął redakcję "Przewodnika Katolickiego". W 1916 roku został proboszczem i dziekanem w Bninie w kościele pw. św. Wojciecha i św. Jadwigi. W październiku 1924 roku objął stanowisko profesora teologii moralnej, prawa kanonicznego oraz patrologii w seminarium duchownym w Gnieźnie. 18 listopada tegoż roku kard. E. Dalbor mianował go kanonikiem gremialnym Kapituły Kościoła Archikatedralnego w Gnieźnie.  


Od 1907 roku był członkiem Głównego Zarządu TCL w Poznaniu. Przyczynił się do zorganizowania pierwszego Sejmiku Oświatowego TCL i powołania Komisji Organizacyjnej. W latach 1909 - 1911 był redaktorem kwartalnika "Czytelnia Ludowa". Na łamach tego pisma ogłosił liczne artykuły dotyczące bibliotek oświatowych, zadań bibliotekarzy, ich kształcenia oraz pracy oświatowej.
Od 1907 roku był członkiem Głównego Zarządu TCL w Poznaniu. Przyczynił się do zorganizowania pierwszego Sejmiku Oświatowego TCL i powołania Komisji Organizacyjnej. W latach 1909 - 1911 był redaktorem kwartalnika "Czytelnia Ludowa". Na łamach tego pisma ogłosił liczne artykuły dotyczące bibliotek oświatowych, zadań bibliotekarzy, ich kształcenia oraz pracy oświatowej.
W Ostrowie objął patronat nad Towarzystwem Robotników Katolickich. W 1910 roku został przeniesiony do Poznania z poleceniem zajęcia się pracą społeczną. 15 lutego 1910 został powołany na stanowisko sekretarza generalnego Związku Katolickich Towarzystw Robotniczych. Kierował pracami Związku do 1918 roku. Redagował pismo "Robotnik", a później założył i prowadził przez trzy lata pismo "Stowarzyszenie. Przewodnik pracy praktycznej dla Towarzystw Polskich".
W Ostrowie objął patronat nad Towarzystwem Robotników Katolickich. W 1910 roku został przeniesiony do Poznania z poleceniem zajęcia się pracą społeczną. 15 lutego 1910 został powołany na stanowisko sekretarza generalnego Związku Katolickich Towarzystw Robotniczych. Kierował pracami Związku do 1918 roku. Redagował pismo "Robotnik", a później założył i prowadził przez trzy lata pismo "Stowarzyszenie. Przewodnik pracy praktycznej dla Towarzystw Polskich".


Ks. A. Lisiecki był prezesem Towarzystwa Śpiewaczego w Ostrowie. Także w czasie pobytu w Poznaniu był zaangażowany w działalność związków śpiewaczych. Znajdował również czas na pracę polityczną. Od około 1905 roku był członkiem Ligi Narodowej. W czasie I wojny światowej wszedł w skład Koła Międzypartyjnego w zaborze pruskim. Był łącznikiem z Kołem Politycznym działającym w Szwajcarii, które w latach 1915-1917 skupiało polską emigrację o orientacji antyniemieckiej. Był również członkiem Wydziału Kulturalnego Rady Narodowej w Poznaniu. W lipcu 1917 roku w wyborach uzupełniających w Poznańskiem został posłem do parlamentu pruskiego w Berlinie. W listopadzie 1918 roku uczestniczył w Warszawie w konferencjach z J. Piłsudskim i I. Daszyńskim. Reprezentował powiat śremski w Polskim Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu (3-5 grudnia 1918). Wszedł następnie do Naczelnej Rady Ludowej. W 1920 roku odbył drugą już podróż do Westfalii, wziął również udział w zjeździe Towarzystwa Polaków w Hamborn. W 1921 roku prymas Dalbor powierzył mu sprawę uporządkowania duszpasterstwa polskiego dla wychodźców mieszkających we Francji.  
Ks. A. Lisiecki był prezesem Towarzystwa Śpiewaczego w Ostrowie. Także w czasie pobytu w Poznaniu był zaangażowany w działalność związków śpiewaczych. Znajdował również czas na pracę polityczną. Od około 1905 roku był członkiem Ligi Narodowej. W czasie I wojny światowej wszedł w skład Koła Międzypartyjnego w zaborze pruskim. Był łącznikiem z Kołem Politycznym działającym w Szwajcarii, które w latach 1915-1917 skupiało polską emigrację o orientacji antyniemieckiej. Był również członkiem Wydziału Kulturalnego Rady Narodowej w Poznaniu. W lipcu 1917 roku w wyborach uzupełniających w Poznańskiem został posłem do parlamentu pruskiego w Berlinie. W listopadzie 1918 roku uczestniczył w Warszawie w konferencjach z [[Piłsudski Józef|J. Piłsudskim]] i I. Daszyńskim. Reprezentował powiat śremski w Polskim Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu (3-5 grudnia 1918). Wszedł następnie do Naczelnej Rady Ludowej. W 1920 roku odbył drugą już podróż do Westfalii, wziął również udział w zjeździe Towarzystwa Polaków w Hamborn. W 1921 roku prymas Dalbor powierzył mu sprawę uporządkowania duszpasterstwa polskiego dla wychodźców mieszkających we Francji.  


24 czerwca 1926 papież [[Pius XI]] zamianował ks. Lisieckiego drugim biskupem śląskim. 24 października 1926 w katedrze gnieźnieńskiej z rąk [[Hlond August|prymasa A. Hlonda]] przyjął sakrę biskupią. 31 października 1926 odbył uroczysty ingres do katedry [[Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach|św. Piotra i Pawła w Katowicach]].
24 czerwca 1926 [[Pius XI|papież Pius XI]] zamianował ks. Lisieckiego drugim biskupem śląskim. 24 października 1926 w katedrze gnieźnieńskiej z rąk [[Hlond August|prymasa A. Hlonda]] przyjął sakrę biskupią. 31 października 1926 odbył uroczysty ingres do [[Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach|katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach]].


Jako następca bpa A. Hlonda kontynuował prace rozpoczęte przez swego poprzednika. Za jego rządów zbudowano i rozbudowano w diecezji ponad dwadzieścia kościołów. Do celów rekolekcyjnych oddał zamek w Kokoszycach. Rozbudował [[Konwikt Biskupi w Tarnowskich Górach]] i założył nowy w Rybniku. Podjął próbę reorganizacji duszpasterstwa w diecezji, która miała zerwać z tradycją niemiecką. W 1929 roku powołał Diecezjalny Związek Towarzystw Dobroczynnych „Caritas”. W 1927 roku samodzielność otrzymało Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej. Reaktywował stowarzyszenia misyjne: [[Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary]], [[Związek Misyjny Duchowieństwa]], a także [[Stowarzyszenie Dziecięctwa Jezusowego]]. Podjął starania o zwołanie I synodu diecezji katowickiej, który jednak nie doszedł do skutku z racji ogłoszenia synodu krajowego. W październiku 1927 roku do nowo wybudowanego gmachu seminarium duchownego weszli śląscy kandydaci do kapłaństwa studiujący na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie]]. Kontynuował budowę katedry katowickiej.
Jako następca bpa A. Hlonda kontynuował prace rozpoczęte przez swego poprzednika. Za jego rządów zbudowano i rozbudowano w diecezji ponad dwadzieścia kościołów. Do celów rekolekcyjnych oddał zamek w Kokoszycach. Rozbudował [[Konwikt Biskupi w Tarnowskich Górach]] i założył nowy w Rybniku. Podjął próbę reorganizacji duszpasterstwa w diecezji, która miała zerwać z tradycją niemiecką. W 1929 roku powołał [[Związek Caritas Diecezji Katowickiej|Diecezjalny Związek Towarzystw Dobroczynnych „Caritas”]]. W 1927 roku samodzielność otrzymało [[Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży|Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej]]. Reaktywował stowarzyszenia misyjne: [[Stowarzyszenie św. Franciszka Ksawerego|Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary]], [[Związek Misyjny Duchowieństwa]], a także [[Dzieło Dziecięctwa Jezusowego|Stowarzyszenie Dziecięctwa Jezusowego]]. Podjął starania o zwołanie [[I Synod Diecezji Katowickiej|I synodu diecezji katowickiej]], który jednak nie doszedł do skutku z racji ogłoszenia synodu krajowego. W październiku 1927 roku do nowo wybudowanego gmachu seminarium duchownego weszli śląscy kandydaci do kapłaństwa studiujący na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie]]. Kontynuował budowę katedry katowickiej.
   
   
Bp Lisiecki wypowiadał się również w sprawach politycznych wyborów. Zwracał się do wiernych o aktywne uczestnictwo w wyborach, ale jednocześnie przed wyborami w 1928 roku przestrzegał duchowieństwo katowickie, by w atmosferze spokoju uczestniczyli w wyborach, nie nadużywali Kościoła do celów politycznych, nie brali udziału w wiecach. Przed wyborami do Sejmu Śląskiego zezwolił na starania o mandat poselski jedynie tym kapłanom, którzy już taką funkcję pełnili w przeszłości. W okólniku z 1 marca 1930 zakazał księżom w ogóle kandydowania w wyborach. Uważa się, że jego poglądy i działania miały zbliżyć i pogodzić duchowieństwo z sanacją.
Bp Lisiecki wypowiadał się również w sprawach politycznych wyborów. Zwracał się do wiernych o aktywne uczestnictwo w wyborach, ale jednocześnie przed wyborami w 1928 roku przestrzegał duchowieństwo katowickie, by w atmosferze spokoju uczestniczyli w wyborach, nie nadużywali Kościoła do celów politycznych, nie brali udziału w wiecach. Przed wyborami do Sejmu Śląskiego zezwolił na starania o mandat poselski jedynie tym kapłanom, którzy już taką funkcję pełnili w przeszłości. W okólniku z 1 marca 1930 zakazał księżom w ogóle kandydowania w wyborach. Uważa się, że jego poglądy i działania miały zbliżyć i pogodzić duchowieństwo z sanacją.
   
   
W 1929 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą. Uniwersytet Jagielloński uhonorował go przyznając doktorat Honoris causa za dorobek naukowy w dziedzinie patrystyki. Zmarł nagle 13 maja 1930 w czasie wizytacji duszpasterskiej w Cieszynie. Został uroczyście pochowany 19 maja w Katowicach, w kościele pw. św. Piotra i Pawła. 9 października 1991 odbyła się ekshumacja jego szczątków i przeniesienie trumny do krypty [[Parafia Chrystusa Króla w Katowicach|katedry Chrystusa Króla]].
W 1929 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą. Uniwersytet Jagielloński uhonorował go przyznając doktorat Honoris causa za dorobek naukowy w dziedzinie patrystyki. Zmarł nagle 13 maja 1930 w czasie wizytacji duszpasterskiej w Cieszynie. Został uroczyście pochowany 19 maja 1930 w Katowicach, w katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła. 9 października 1991 odbyła się ekshumacja jego szczątków i przeniesienie trumny do krypty [[Parafia Chrystusa Króla w Katowicach|katedry Chrystusa Króla]].


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Linia 33: Linia 33:
[[Kategoria:Społecznicy]]
[[Kategoria:Społecznicy]]
[[Kategoria:Politycy]]
[[Kategoria:Politycy]]
[[Kategoria:Biskupi]]
[[Kategoria:Biskupi - L]]
[[Kategoria:Biskupi katowiccy]]
[[Kategoria:Biskupi katowiccy]]
[[Kategoria:Patrologia]]
[[Kategoria:Patrologia]]

Aktualna wersja na dzień 19:15, 3 gru 2021

Lisiecki Arkadiusz (1880-1930), biskup katowicki

Lisiecki Arkadiusz.jpg
bp Arkadiusz Lisiecki, rzeźba X. Dunikowskiego

Urodził się 12 stycznia 1880 w Poznaniu, w rodzinie Romana, mistrza malarskiego, i Barbary z d. Kolendowicz. Ukończył szkołę wydziałową, a następnie uczył się w gimnazjum w Poznaniu, później zaś u Misjonarzy Bożej Miłości Jezusa (Missionari Divini Amoris Jesu) w Sèvres pod Paryżem (1894-1896) i w Rzymie (1896-1897), dokąd został posłany na studia filozoficzne. Po powrocie z Paryża, w poznańskim Gimnazjum Marii Magdaleny w 1901 roku złożył egzamin dojrzałości. Po nim rozpoczął studia teologiczne w Poznaniu i Gnieźnie.

Już w trakcie studiów seminaryjnych podejmował pierwsze prace naukowe. Święcenia kapłańskie przyjął 17 grudnia 1904. W latach 1905-1910 pracował jako drugi wikariusz w kościele pw. św. Stanisława Biskupa w Ostrowie Wielkopolskim. W 1910 roku został przeniesiony do Poznania i mianowany kanonikiem Kapituły Kolegiackiej św. Marii Magdaleny. Był redaktorem "Robotnika", a w 1916 roku objął redakcję "Przewodnika Katolickiego". W 1916 roku został proboszczem i dziekanem w Bninie w kościele pw. św. Wojciecha i św. Jadwigi. W październiku 1924 roku objął stanowisko profesora teologii moralnej, prawa kanonicznego oraz patrologii w seminarium duchownym w Gnieźnie. 18 listopada tegoż roku kard. E. Dalbor mianował go kanonikiem gremialnym Kapituły Kościoła Archikatedralnego w Gnieźnie.

Od 1907 roku był członkiem Głównego Zarządu TCL w Poznaniu. Przyczynił się do zorganizowania pierwszego Sejmiku Oświatowego TCL i powołania Komisji Organizacyjnej. W latach 1909 - 1911 był redaktorem kwartalnika "Czytelnia Ludowa". Na łamach tego pisma ogłosił liczne artykuły dotyczące bibliotek oświatowych, zadań bibliotekarzy, ich kształcenia oraz pracy oświatowej. W Ostrowie objął patronat nad Towarzystwem Robotników Katolickich. W 1910 roku został przeniesiony do Poznania z poleceniem zajęcia się pracą społeczną. 15 lutego 1910 został powołany na stanowisko sekretarza generalnego Związku Katolickich Towarzystw Robotniczych. Kierował pracami Związku do 1918 roku. Redagował pismo "Robotnik", a później założył i prowadził przez trzy lata pismo "Stowarzyszenie. Przewodnik pracy praktycznej dla Towarzystw Polskich".

Ks. A. Lisiecki był prezesem Towarzystwa Śpiewaczego w Ostrowie. Także w czasie pobytu w Poznaniu był zaangażowany w działalność związków śpiewaczych. Znajdował również czas na pracę polityczną. Od około 1905 roku był członkiem Ligi Narodowej. W czasie I wojny światowej wszedł w skład Koła Międzypartyjnego w zaborze pruskim. Był łącznikiem z Kołem Politycznym działającym w Szwajcarii, które w latach 1915-1917 skupiało polską emigrację o orientacji antyniemieckiej. Był również członkiem Wydziału Kulturalnego Rady Narodowej w Poznaniu. W lipcu 1917 roku w wyborach uzupełniających w Poznańskiem został posłem do parlamentu pruskiego w Berlinie. W listopadzie 1918 roku uczestniczył w Warszawie w konferencjach z J. Piłsudskim i I. Daszyńskim. Reprezentował powiat śremski w Polskim Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu (3-5 grudnia 1918). Wszedł następnie do Naczelnej Rady Ludowej. W 1920 roku odbył drugą już podróż do Westfalii, wziął również udział w zjeździe Towarzystwa Polaków w Hamborn. W 1921 roku prymas Dalbor powierzył mu sprawę uporządkowania duszpasterstwa polskiego dla wychodźców mieszkających we Francji.

24 czerwca 1926 papież Pius XI zamianował ks. Lisieckiego drugim biskupem śląskim. 24 października 1926 w katedrze gnieźnieńskiej z rąk prymasa A. Hlonda przyjął sakrę biskupią. 31 października 1926 odbył uroczysty ingres do katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach.

Jako następca bpa A. Hlonda kontynuował prace rozpoczęte przez swego poprzednika. Za jego rządów zbudowano i rozbudowano w diecezji ponad dwadzieścia kościołów. Do celów rekolekcyjnych oddał zamek w Kokoszycach. Rozbudował Konwikt Biskupi w Tarnowskich Górach i założył nowy w Rybniku. Podjął próbę reorganizacji duszpasterstwa w diecezji, która miała zerwać z tradycją niemiecką. W 1929 roku powołał Diecezjalny Związek Towarzystw Dobroczynnych „Caritas”. W 1927 roku samodzielność otrzymało Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej. Reaktywował stowarzyszenia misyjne: Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary, Związek Misyjny Duchowieństwa, a także Stowarzyszenie Dziecięctwa Jezusowego. Podjął starania o zwołanie I synodu diecezji katowickiej, który jednak nie doszedł do skutku z racji ogłoszenia synodu krajowego. W październiku 1927 roku do nowo wybudowanego gmachu seminarium duchownego weszli śląscy kandydaci do kapłaństwa studiujący na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Kontynuował budowę katedry katowickiej.

Bp Lisiecki wypowiadał się również w sprawach politycznych wyborów. Zwracał się do wiernych o aktywne uczestnictwo w wyborach, ale jednocześnie przed wyborami w 1928 roku przestrzegał duchowieństwo katowickie, by w atmosferze spokoju uczestniczyli w wyborach, nie nadużywali Kościoła do celów politycznych, nie brali udziału w wiecach. Przed wyborami do Sejmu Śląskiego zezwolił na starania o mandat poselski jedynie tym kapłanom, którzy już taką funkcję pełnili w przeszłości. W okólniku z 1 marca 1930 zakazał księżom w ogóle kandydowania w wyborach. Uważa się, że jego poglądy i działania miały zbliżyć i pogodzić duchowieństwo z sanacją.

W 1929 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą. Uniwersytet Jagielloński uhonorował go przyznając doktorat Honoris causa za dorobek naukowy w dziedzinie patrystyki. Zmarł nagle 13 maja 1930 w czasie wizytacji duszpasterskiej w Cieszynie. Został uroczyście pochowany 19 maja 1930 w Katowicach, w katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła. 9 października 1991 odbyła się ekshumacja jego szczątków i przeniesienie trumny do krypty katedry Chrystusa Króla.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne bpa Arkadiusza Lisieckiego; Grajewski, Wygnanie, s. 181; Kiedos, Ci którzy pracowali, s. 37-80; Korespondencja, s. 38 i nn; Marek, Model życia, s. 18; J. Myszor, Historia diecezji, s. 5 i nn; Olszar, Duchowieństwo, s. 133-137; C. Pest, Kardynał Edmund Dalbor (1869-1926). Pierwszy Prymas Polski Odrodzonej, Poznań 2004, s. 89 i nn; Represje wobec duchowieństwa, s. 60, 67; A. Grajewski, Twój Gość, s. 6 i nn; Śp. Ks. Biskup dr. Arkadjusz Lisiecki, RTPNŚ 1930, t. 2, s. 292-298; L. Grzebień, Lisiecki Arkadiusz, [w:] Słownik polskich teologów katolickich 1918-1981, t. 6, Warszawa 1983, s. 335-338.


Cd.

Book.png

czytaj: Adamski Stanisław | Powrót do spisu treści