Krzyże i kapliczki przydrożne w Chorzowie

Z e-ncyklopedia
Chorzów, ul. Wolności
Chorzów, ul. Krzyżowa
Chorzów, ul. Hajducka
Chorzów, ul. Kaliny
Chorzów, ul. Styczyńskiego
  • Krzyż przydrożny w Chorzowie Starym przy ulicy Legnickiej

Usytuowany przy drodze do dawnej elektrowni. Wykonany z piaskowca, w niszy umieszczona jest figurka Matki Bożej a poniżej napis: Któryś ucierpiał za nas rany Jesu Chryste smiłuj się nad nami. Prosze o pobożne Ojcze nasz i Zdrowaś Marya za Fondatorów.1902

  • Krzyż przydrożny na Placu Św. Jana - w Chorzowie Starym.

Stał kiedyś w innym miejscu, za sprawą proboszcza ks. Franciszka Hornika został przeniesiony w obecne miejsce, czyli na Plac Św. Jana. Krzyż miał przypominać wiernym o ich obowiązkach wobec kościoła, gdyż - jak mówiono - odwiedzali oni zbyt często istniejącą wówczas piwiarnię i to nie tylko w dni powszednie. Na trzonie, na którym umieszczone są dwie rzeźby i krzyż, wmurowana jest tablica z napisem: Jezu ufam Tobie. Powyżej krzyż z wizerunkiem Chrystusa Ukrzyżowanego a po bokach rzeźby Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty. Fundatorami krzyża byli dwaj mieszkańcy Chorzowa Starego Głuch i Kotala. Krzyż został odrestaurowany w 1996 roku.

Jest usytuowany w pobliżu kościoła w Chorzowie Starym, na skarpie od strony południowej kościoła. Na krzyżu jest rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego. Inskrypcja jest mocna zatarta: Fundatorzi Franciszek Cofałka i Paweł Bialas R.I.P 1863

  • Krzyż przydrożny - ulica Krzyżowa

Został wzniesiony w 1806 roku przez mieszkańców Pnioków jako świadectwo ich pobożności, o czym świadczy tablica u podstawy krzyża. Została tam wmurowana po renowacji w 1999 roku. Na cokole krzyża jest płaskorzeźba Matki Bożej Bolesnej z rękami skrzyżowanymi na piersi. Figura Chrystusa Ukrzyżowanego jest odlewem cementowym. Krzyż otoczony jest kutym ogrodzeniem.

Usytuowany przy bocznej elewacji kościoła, wykonany z marmuru w 1885 roku, ta data wyryta jest pod wnęką.

  • Krzyż przydrożny na skrzyżowaniu ulic św. Kingi i Wandy.

Jest budowlą wieloelementową, na dwóch stopniach, w korpusie krzyża jest nisza kapliczkowa z figurką Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Na cokole wyryta jest data wzniesienia krzyża, nieco zatarta - 1891 rok.

  • Krzyż przy ul. Styczyńskiego

Stoi w bliskości elewacji budynku wzniesionego w 1895 roku, jest to kamienica mieszczańska, krzyż przylega do jej elewacji. W trzonie krzyża jest całościowa postać Matki Bożej Bolesnej. Krzyż prawdopodobnie powstał wraz z budową kamienicy w 1895 roku.

  • Krzyż przydrożny przy skrzyżowaniu ulic Wolności i Bałtyckiej.

Był krzyżem granicznym pomiędzy dwiema ówczesnymi gminami Świętochłowice i Nowe Hajduki. Pochodzi najprawdopodobniej z przełomu XIX i XX wieku. W 1995 roku został odrestaurowany.

  • Krzyż przydrożny przy ulicy Hajduckiej

Stoi pomiędzy dwoma rozłożystymi drzewami - lipami. W kapliczce pod krzyżem osadzona jest figurka Matki Boskiej. Krzyż został odrestaurowany w 2006 roku.

  • Krzyż przydrożny przy ulicy ks. Gałeczki i św. Barbary.

Był ustawiony jako krzyż graniczny na granicy wsi Klimzowiec. W niszy pod krzyżem właściwym znajduje się rzeźba Matki Boskiej, zamknięta za szklanymi drzwiczkami. Krzyż jest wykonany z piaskowca, otoczony płotkiem.

  • Krzyż przy ul. Racławickiej

Krzyż wykonany jest z metalu, pod nim, wewnątrz niszy znajduje się figura Matki Bożej, nad nią wyraźny napis - IHS. Z inskrypcji wynika, że krzyż ten został wykonany w 1912 roku.

  • Krzyż przy ul. Kaliny

W jego sąsiedztwie znajduje się szkoła podstawowa istniejąca od 1893 roku. Krzyż prawdopodobnie powstał rok później niż szkoła, w 1894 roku. W niszy krzyżowej, jak w wielu przydrożnych krzyżach, znajduje się rzeźba Matki Boskiej Bolesnej. W dolnej części krzyża znajduje się napis: w krzyżu jest zbawienie.

  • Krzyż przydrożny przy ul. Kaliny

Znajduje się na tle bloków mieszkalnych. Jego fundatorami, jak głosi inskrypcja, są Jan Pietzka i Z. Franciszka i Syn Ignacy 1904. Na krzyżu widnieje napis: Kłaniamy ci się Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie, żeś przez krzyż i mękę swoją odkupił świat . Po bokach krzyża ustawione są dwie rzeźby - Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty. Krzyż otoczony jest ażurowym płotkiem.

  • Krzyż przydrożny przy ul. Wolności

Stoi w pobliżu kościoła pw. św. Jadwigi Śląskiej. Ustawiony jest na kopcu kamieni. Na trzonie widnieje napis: na świecie ucisk mieć będziecie, ale ufajcie Jam zwyciężył świat.Św.Jan XVI,33 , a z tyłu: Pod Twą obronę uciekamy się MCMLIII (1953). Krzyż ten powstał pod koniec XIX wieku, zmieniany w 1953 roku, wykonany jest z czarnego granitu.

  • Krzyż przydrożny przy ul. Wschodniej

Zbudowany jest trójkondygnacyjnie, pod krzyżem znajduje się wnęka na figurkę. Widnieje na nim data 1862. Po bokach krzyża stoją rzeźby Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty - grupa ukrzyżowania. Krzyż jest ogrodzony.

  • Krzyż przydrożny na skrzyżowaniu ulic: Wandy i Reymonta

Ustawiony jest na terenie małego ogrodu jordanowskiego przy parafii św. Floriana. Wykonano go z czarnego granitu. Napis (nieco zatarty) - Wilhelm Wyrwas 1884-1941.

  • Golgota

Przy kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny przy ulicy Farnej. Wykonana została w XIX wieku na kamiennym nasypie. Na tej górze Golgocie usytuowany jest krzyż, po jego bokach znajdują się rzeźby Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty.

Bibliografia

A. Lapski, R. Szopa, Chorzowskie krzyże, kapliczki, rzeźby, Chorzów 2006.