Krzyże i kapliczki przydrożne w Łaziskach Górnych

Krzyże i kapliczki przydrożne w Łaziskach Górnych

• Krzyż kamienny, przydrożny, przy ul. Brada 14. 24 czerwca 1738 nad Łaziskami przechodził straszny huragan. Szalejący wiatr wyrywał drzewa z korzeniami zrywał dachy. Dzierżawca huty szkła, znajdującej się w owym czasie na rogu obecnych ulic Prądnej i Kolejowej w Łaziskach Górnych, mistrz szklarski Szymon Mandecki, obawiając się zniszczenia huty, ślubował postawić krzyż dziękczynny za jej ocalenie. Huta prawdopodobnie ocalała, gdyż 6 października 1738 obiecany krzyż został postawiony. Krzyż ma postać okrągłego kamiennego słupa na równym cokole. Słup posiada u góry krzyż i czworokątny blok z rzeźbionymi figurami: św. Nepomucena, św. Wawrzyńca i św. Szymona - apostoła i męczennika. Jest najstarszym zabytkiem zachowanym do dnia dzisiejszego na terenie Łazisk. W okresie późniejszym krzyż był uszkodzony (przypuszczalnie przez „poszukiwaczy skarbów") i w 1834 roku został odnowiony przez Walka Mandeckiego i Wojtka Halupskiego. Świadczą o tym napisy znajdujące się na cokole. W 1990 roku z inicjatywy obecnego właściciela przeprowadzono remont. Oczyszczono krzyż oraz pokryto środkiem konserwującym. Obecny właściciel i opiekun - p. Henryk Szrobosz.
• Krzyż kamienny, przydrożny z pasją na zbiegu ulic Wąskiej i Cieszyńskiej. Zbudowany w 1885 roku. Fundator nieznany. Autorem projektu jest I. Kokes z Raciborza.
• Krzyż kamienny, przydrożny z pasją, na prywatnej posesji przy ul. Cieszyńskiej 18. Wybudowany w 1893 roku. Fundatorzy: Andreas i Marianna Lucka, przodkowie obecnych opiekunów krzyża. Autorem krzyża jest K. pokorny z Katowic. W 1998 roku krzyż poddano remontowi.
• Krzyż kamienny, przydrożny; obecnie krzyż misyjny. Znajduje się przy ul. Kościelnej, obok kościoła MB Królowej Różańca Świętego, naprzeciwko wejścia do kościoła od strony cmentarza. Wybudowany w 1893 roku, fundator nieznany.
• Krzyż kamienny, przydrożny usytuowany przy ul. Kościelnej (obok ogrodzenia okalającego teren kościoła MB Królowej Różańca Świętego). Wybudowany w 1916 roku. Fundator nieznany. Wykonał go P. Rose z Gliwic.
• Krzyż kamienny, przydrożny, kapliczkowy z figurami Chrystusa i Matki Boskiej. Zlokalizowany jest na posesji prywatnej na skraju pola w sąsiedztwie cmentarza przy ul. Orzeskiej 57. Wybudowany w 1893 roku. Fundator nieznany. Właściciel i opiekun - p. Gizdoń.
• Krzyż drewniany, przydrożny, na ul. Świerczewskiego 14. Rok postawienia i fundator nieznany. W 1997 roku krzyż złamał się. Postawiono nowy krzyż przy zachowaniu pierwotnej figury Chrystusa. Przez wiele lat właścicielami i opiekunami krzyża byli pp. Ratkowie. W ostatnim czasie działkę, na której stoi krzyż nabył Henryk Dobrzyński.
• Kapliczka przydrożna, skrzynkowa, przy ul. Orzeskiej 39. Znajduje się na prywatnej posesji, przy płocie na trawniku. Obecna kapliczka powstała w latach 70. XX wieku. Zbudował ją na miejscu wcześniejszej Ludwik Junik, ojciec obecnego właściciela. Pierwotna kapliczka drewniana z figurą św. Józefa uległa zniszczeniu.
• Krzyż przydrożny, drewniany. Usytuowany przy ul. Młyńskiej na prywatnej posesji na brzegu dawnego stawu w sąsiedztwie tak zwanego "Diobligo Młyna". Rok budowy i fundator nieznany. Właściciel i opiekun - Barbara Turek. Poprzedni właściciel i ostatni młynarz Franciszek Rzytka, usadowił krzyż w betonowych fundamentach w 1938 roku.
• Kapliczka przydrożna, skrzynkowa z figurą św. Jana Nepomucena na skrzyżowaniu ulic Łazy i Hutniczej. Powstała w 1913 roku prawdopodobnie na miejscu pochówku. Kapliczka opiekuje się p. Kucharska.
• Krzyż przydrożny, stalowy przy ul. Świerczewskiego, obok zjazdu na DK w kierunku Katowic. Rok budowy nieznany. Wg ustnych przekazów krzyż jako drewniany został postawiony przez rodzinę Piszczków w pierwszej połowie XIX wieku. Z uwagi na butwienie drewna krzyż był prawdopodobnie wymieniany lub skracany. Ostatnia wymiana miała miejsce w latach 70. XXX wieku, powstał wówczas krzyż z rur stalowych według drewnianego wzoru. Figura Chrystusa została zachowana z poprzedniego krzyża. Krzyżem opiekuje się rodzina p. Emila Sosny.