Kosyrczyk Klemens

Kosyrczyk Klemens (1912-1975), dziennikarz, redaktor "Gościa Niedzielnego"

Urodził się w 26 sierpnia 1912 w Mysłowicach w wielodzietnej rodzinie kolejarza Klemensa i Marty z d. Kania. Jego starszy brat Ludwik był także kapłanem. Ukończył szkołę powszechną, a następnie Państwowe Gimnazjum Klasyczne im. Tadeusza Kościuszki w Mysłowicach. Tam też 18 maja 1931 zdał egzamin dojrzałości. Jako alumn Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie od 13 listopada 1931 studiował filozofię i teologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. 28 czerwca 1936 przyjął z rąk bpa S. Adamskiego święcenia kapłańskie, po których duszpasterzował krótko w swojej rodzinnej parafii w Mysłowicach.

W roku akademickim 1936-1937 otrzymał z inicjatywy bpa Adamskiego stypendium na studia w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. W 1937 roku został skierowany na praktykę dziennikarską do ”Małego Dziennika”. Jako wikariusz pracował duszpastersko w parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym (od 1937 roku). 13 kwietnia 1940 został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau (nr obozowy 3658). W tym obozie przebywał wśród wielu księży z diecezji katowickiej, m.in. błogosławionych Emila Szramka i Józefa Czempiela. 25 maja 1940 został przewieziony do KL Mauthausen-Gusen. Przebywał tam do 13 listopada 1940. Po interwencji władz kościelnych został zwolniony i wrócił na Górny Śląsk.

Po powrocie pracował w parafii św. Antoniego w Rybniku (grudzień 1940 rok), później powierzono mu kierowanie parafią w Knurowie i Krywałdzie (wrzesień 1942 rok) oraz w Nierodzimiu w powiecie cieszyńskim (od 1943 roku). Został mianowany zastępcą proboszcza w Wodzisławiu Śląskim (styczeń 1944 rok) oraz w parafii św. Józefa w Rudzie Śląskiej (listopad 1944 rok). W latach 1946-1947 był niedekretowanym katechetą w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Katowicach, duszpasterzując w tym czasie w katowickiej parafii mariackiej. W styczniu 1950 roku został substytutem parafii w Murckach, w lipcu 1950 roku natomiast administratorem parafii Wełnowiec. Jako administrator (od sierpnia 1952 roku), a następnie proboszcz (od sierpnia 1953 roku) kierował parafią w Istebnej na Śląsku Cieszyńskim. W styczniu 1957 roku został proboszczem parafii św. Józefa w Rudzie Śl., a we wrześniu 1963 roku – parafii MB Szkaplerznej i św. Piusa X w Jejkowicach.

W międzyczasie rozpoczął pracę w redakcji „Gościa Niedzielnego” (luty 1945 rok), którego był redaktorem naczelnym w latach 1945-50. W okresie od 10 października 1950 do 18 grudnia 1952 oraz od 25 listopada 1956 do 25 grudnia 1957 pełnił funkcję członka komitetu redakcyjnego tegoż tygodnika. W 1957 roku wziął udział w V Kongresie Światowej Prasy Katolickiej w Wiedniu. W 1970 roku uczestniczył w pielgrzymce byłych więźniów obozów koncentracyjnych do Dachau i Rzymu. Z pracy duszpasterskiej zrezygnował ze względu na stan zdrowia w maju 1972 roku.

Podczas pobytu w Rudzie Śląskiej inicjował diecezjalny kult św. Piusa X. Był też inicjatorem nabożeństw dla emerytów i emerytek. W „Gościu Niedzielnym” zasłynął zwłaszcza jako felietonista. Pisał m.in. w gwarze Gawędy Stacha Kropiciela oraz Silva rerum , które podpisywał pseudonimem Ksiądz Klemens. Tłumaczył publikacje religijne z języka niemieckiego. Zmarł 28 kwietnia 1975 w szpitalu w Chorzowie. Został pochowany na cmentarzu przy ul. H. Sienkiewicza w Katowicach.

Używał pseudonimów literackich: Ireneusz Pogodny, Kos, Ksiądz Klemens oraz Stach Kropiciel.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Klemensa Kosyrczyka; Schematyzm (1938-1977); Grajewski, Wygnanie, s. 164; Martyrologium, s. 184; Myszor, Historia diecezji, s. 591, 592; Represje wobec duchowieństwa, s. 18, 74, 192; L. Smołka, Kosyrczyk Klemens Norbert (hasło), [w:] Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej, s. 133-135; Tenże, Bracia Ludwik (1906-1942) i Klemens (1912-1975) Kosyrczykowie. Przyczynek do nowej generacji duchownych katolickich na Śląsku po 1918 roku, [w:] "Sobótka" 1996, nr 1-3, s. 419-425; Macała, Duszpasterstwo a narodowość wiernych, s. 32; A. Grajewski, Twój Gość, s. 26 i nn.; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 105, 259; J. Górecki, Anegdoty z koloratką, Katowice 2003, s. 323-327; J. Mandziuk, Kosyrczyk Klemens Norbert (1912-1975), SPTK, t. 6, Warszawa 1983, s. 161-162; A. Grajewski, Pogodny na smutny czas, Gość Niedzielny, nr 26, 2 lipca 2023, s. 36-37