Kolegiata św. Bartłomieja Apostoła w Głogówku: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(do korekty, skrócić maksymalnie)
 
(nowe)
Znacznik: Zastąpiono
Linia 1: Linia 1:


Kościół parafialny w Głogówku  pierwszy raz jest wzmiankowany w dokumencie z 10 czerwca 1284 roku. Początek istnienia parafii zapewne wiąże się w z czasem lokacji miasta, a być może nawet znacznie ją wyprzedza. Obecny kościół został zbudowany w roku 1350 z fundacji księcia opolsko-raciborskiego Fryderyka. Te informację przekazuje przeprowadzona w 1680 r. wizytacja. 24 lutego 1379 roku książę niemodliński Henryk wydał akt fundacyjny kolegiaty św. Bartłomieja. Książę był panem na Niemodlinie, Głogówku, Prudniku i Strzelcach. Uposażył kolegium dwiema wsiami oraz dziesięcinami z kilku dalszych.
W skład kolegiaty wchodzili: dziekan, który był zarazem proboszczem (rector ecclesiae") i miał powierzoną pieczę nad samym budynkiem oraz odprawianymi w nim nabożeństwami; kustosz, czyli ekonom od spraw gospodarczych, scholastyk, do którego należały sprawy szkolnictwa; prałat kantor sprawował pieczę nad chórem. Ponadto książę Henryk ustanowił dwu wikarych, którzy mieli głosić kazania w języku polskim i zajmować się duszpasterstwem wśród ludności polskiej.
Obecny kształt kościoła ma bezpośredni związek z powołaniem kolegiaty. Z kolegiatą wiązać można kolejną fazę rozbudowy: budowę kaplicy przy prezbiterium, dziś zwaną kaplicą Oppersdorffów. Służyła ona celom religijnym i spełniała funkcję sali zebrań dla członków kolegiaty.


W czasach husyckich kolegiata mogą ulec rozwiązaniu, a kościół mógł ulec zniszczeniu. Jest faktem, że dopiero książę Mikołaj I zwrócił w 1463 roku zabrane kolegiacie dobra i że dopiero wówczas powrócili tu kanonicy, dokonując rekoncyliacji (powtórne poświęcenie), a z cmentarza usuwając pochowanych tam heretyków. Na przełomie XV i XVI wieku kościół wzbogacił się on zarówno o nowy wystrój wnętrza jak też o cenne naczynia mszalne. Ten okres ponownej świetności trwał jednak krótko: jeszcze przed połową XVI w. dał się odczuć w mieście wpływ reformacji, a jeden z miejscowych "wikarych polskich" Marcin Saita (Zajda), przyjął wyznanie luterańskie i objął kościół ponownie opuszczony przez członków kolegium. Dopiero objęcie Głogówka przez Jana Oppersdorffa doprowadziło do restytucji kolegiaty, niemniej Saita aż do swej śmierci w 1572 r. głosił tu nauki protestanckie, a pamiątką po nim jest dawna chrzcielnica, dziś znajdująca się na zewnątrz kościoła przy prezbiterium.
Odnowiona  kolegiata uległa pożarowi w 1582 roku  Jan Oppersdorff przyczynił się do odbudowy Z okresu odbudowy pochodzą niektóre przybudówki kościoła (kruchta północna i zapewne biblioteka). W 1601 roku kaplicę przy prezbiterium przekształcono na kaplicę grobową Oppersdorffów. Kolejny okres świetności przypada na długie lata panowania Jerzego III. Za gorliwość w rekatolicyzacji  otrzymał on od cesarza w 1622 r. prawo patronatu nad kościołem; z prawa tego korzystali jego bezpośredni następcy do 1715 r. a więc do wygaśnięcia głogóweckiej linii rodu. Później patronat przeszedł na cesarza, a po 1741 r. na króla pruskiego. W 1641 r. papież Urban VIII ofiarował ordynatowi relikwie św. Kandydy rzymskiej męczenniczki, od 1810 roku męczenniczka stała się patronką miasta.
W 1765 r. wielki pożar miasta zniszczył kolegiatę. Była to ogromna klęska, ale równocześnie okazja do podjęcia całkowitej modernizacji wnętrza w duchu panującego wówczas rokoka. W XVIII wieku kościół został poddany barokizacji, przeprowadzonej przez morawskich artystów: Sebestę i Szuberta. 
Wiek XIX nie dokonał większych zmian w architekturze i wystroju świątyni, natomiast na samym początku w 1810 r. dokonano sekularyzacji kolegiaty, która po niemal trzy i półwieczu istnienia przestała istnieć. Ostatnim prałatem infułatem był hrabia Marc Mari de Bombelles. Interesująca to postać: zanim doszedł do godności kapłańskich był francuskim generałem. Owdowiawszy przyjął święcenia i dwa był proboszczem w Wierzbięcicach koło Nysy, a gdy miasto to zostało oblężone przez wojska napoleońskie, wsławił się odważnym wystąpieniem, które uchroniło je od zniszczenia. Po opuszczeniu Głogówka (sekularyzacja). Powrócił do swej ojczyzny, obejmując tam w 1819 biskupstwo w Amiens.
W 1906 roku dokonano odnowienia kościoła, przy czym malowidła Sebastiniego restaurował malarz Józef Langer.
==Bibliografia==
==Bibliografia==
Za: [https://parafia.glogovia.pl/42-latest-projects/122-kosciol-pw-sw-bartlomieja-ap.html]
Za: [https://parafia.glogovia.pl/42-latest-projects/122-kosciol-pw-sw-bartlomieja-ap.html]

Wersja z 13:38, 4 wrz 2023


Bibliografia

Za: [1]