Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie

Kościółek jest najstarszym zabytkiem Skoczowa. W przeszłości był drewnianą kaplicą szpitala miejskiego, istniejącą od XIV wieku, wzmiankowana w 1484 roku. Był zwany "szpitalikiem". Został rozbudowany w latach 1794-1795. Jest mały, ma wymiary 18,20 m x 7,50 m, orientowany, na planie prostokąta, jednonawowy, z emporą, nakryty sklepieniem kolebkowym. Zbudowany z cegły i kamienia, otynkowany. Od strony ulicy znajduje się wieloboczna absyda, a na drugim końcu kościoła wieża. Wnętrze kościoła zachowało wygląd najprawdopodobniej z lat jego rozbudowy, a według źródeł ma pochodzić z XVI wieku. Składa się z nawy sklepionej kolebkowo i oddzielonego od niej ścianą tęczową prezbiterium, sklepionego kolebkowo, a w absydzie konchowo. Wystrój wnętrza jest skromny, ma prosty gzyms, poliastry wspierają łuk tęczowy. W zachodniej części nawy znajduje się chór muzyczny wsparty na neoromańskich kolumnach z głowicami kostkowymi. Na uwagę zasługuje barokowa ambona, barokowy krucyfiks, kropielnica w kształcie kielicha, o cechach barokowych, kamienna chrzcielnica w prezbiterium, datowana na XVI wiek. Według przekazów czy źródeł pisanych miał być w niej ochrzczony św. Jan Sarkander. W ołtarzu głównym, obok figury św. Heleny widoczna jest figura św. Jana Sarkandra. Od 1958 roku sklepienie kościoła zdobią malowidła, które wykonał artysta malarz Jakub Kawulok z Istebnej. Trzy sceny na malowidłach odnoszą się do życia św. Jana Sarkandra: scena chrztu w tutejszym kościele, scena męczeństwa i scena wyniesienia do chwały. Jan Bulowski ze Skoczowa namalował obraz przedstawiający Męczennika unoszonego przez anioły.

Parafia Znalezienia Krzyża Świętego w Skoczowie ("Szpitalik") została erygowana w 1981 roku. Do 1992 roku należała do diecezji katowickiej.

Kościół znajduje się na oznakowanym skoczowskim szlaku sarkandrowskich, wiodącym przez miejsca związane z życiem i kultem św. Jana Sarkandra.

Bibliografia

Michał Kowalski, Śląsk Cieszyński - Po obu stronach Olzy, wyd. II, Kraków 2009, s. 60; Marcin Żerański, Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy, Pracownia na pastwisku, Cieszyn 2012, s. 91