Kościół pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Opolu: Różnice pomiędzy wersjami
(foto) |
(dr) |
||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Kościół franciszkanów | ==Kościół franciszkanów pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny== | ||
[[Plik:Opole11.jpg|thumb|right]] | [[Plik:Opole11.jpg|thumb|right]] | ||
[[Plik:Opole1.jpg|thumb|right]] | [[Plik:Opole1.jpg|thumb|right]] | ||
Pierwsza wzmianka o osadzeniu [[Franciszkanie|franciszkanów]] w Opolu pochodzi z 1236 roku. Wtedy to zostali oni przyjęci przez księcia wrocławskiego Henryka Brodatego. Rozwojowi zgromadzenia w Opolu przeszkodził najazd tatarów w 1241 roku. W 1248 roku książę opolski Władysław I dokonał drugiej fundacji. Również jego następcy odnosili się z życzliwością do zakonników fundując, w XIII i XIV wieku, murowany, gotycki kościół z klasztorem położonym przy narożniku rynku oraz rodzinnym grobowcem w podziemiach, w których w latach 1313-1497 grzebano książąt opolskich. | |||
W 1556 roku protestanci dokonali dewastacji i grabieży mienia | W XVI i XVII w. nastąpił upadek dóbr zakonnych. Najpierw, w 1556 roku protestanci dokonali dewastacji i grabieży mienia kościoła. Następnie, w latach 1632-1636 kościół zniszczyli Szwedzi. Ostatecznie w 1820 roku król pruski Fryderyk podarował mienie zakonne niemieckiej gminie protestanckiej. | ||
6 lipca 1945 władze państwowe przyznały uszkodzony kościół pierwotnym polskim gospodarzom. W latach 1951-1954 dzięki pracom konserwatorskim przywrócono wnętrze kościoła do pierwotnego stanu. | |||
Budowla orientowana i trzynawowa, pierwotnie bazylikowa, składa się z prezbiterium, pochodzącego z około 1280 | Budowla orientowana i trzynawowa, pierwotnie bazylikowa, składa się z [[prezbiterium]], pochodzącego z około 1280 roku (świadczy o tym układ cegieł) i z korpusu ukończonego około 1320 roku. Prezbiterium jest stosunkowo długie, czteroprzęsłowe i prosto zamknięte. Halowy korpus kościoła posiada również cztery przęsła założone na planie wydłużonego prostokąta. Cała budowla jest opięta dwuspadowymi przyporami. W murach nawy zachowały się ościeża gotyckie, natomiast okna są zakończone półkoliście. Do korpusu kościoła przylegają między przyporami dwie kaplice: renesansowa z XVI w. i gotycka z końca XIV wieku. Kościół pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Opolu jest najstarszą użytkową konstrukcją architektoniczną starego Opola, wyposażoną w kamienne przeźrocza w oknach, o formach wczesnogotyckich. W murach nawy zachowały się ościeża gotyckie, natomiast okna są zakończone półkoliście. | ||
==Wnętrze kościoła== | ==Wnętrze kościoła== | ||
Do wnętrza kościoła prowadzi gotycki przedsionek dobudowany między dwoma przyporami. Jest jednoprzęsłowy, nakryty sklepieniem gwiaździstym z żebrami o przekroju gruszkowym, z kamiennym zwornikiem z XV w. | Do wnętrza kościoła prowadzi gotycki przedsionek dobudowany między dwoma przyporami. Jest jednoprzęsłowy, nakryty sklepieniem gwiaździstym z żebrami o przekroju gruszkowym, z kamiennym zwornikiem z XV w. | ||
Ołtarz główny, wysoki na 15 m i szeroki na 8 m, przedstawia scenę koronacji Matki Bożej przez Trójcę Świętą, którą adoruje [[św. Franciszek z Asyżu]]. Scena jest silnie wypukło rzeźbiona, a całe pole otacza starannie profilowana opaska. Nad nią występuje bogaty ornament roślinny z kartuszem. Na predelli widnieje łaciński napis, który w przekładzie polskim brzmi: '' Ku czci Królowej Zakonu Franciszkańskiego Bracia Opolscy zbudowali niniejszy ołtarz w Roku Jubileuszowym Niepokalanego Jej Poczęcia 1945''. | |||
Do prezbiterium przylega nawa. Jej wnętrze ukształtowane jest przy pomocy par filarów, które wzniesiono po pożarze w roku 1739 . Znajdują się tutaj dwa ołtarze: św. Antoniego | Do prezbiterium przylega nawa. Jej wnętrze ukształtowane jest przy pomocy par filarów, które wzniesiono po pożarze w roku 1739. Znajdują się tutaj dwa ołtarze: [[Św. Antoni Padewski|św. Antoniego Padewskiego]], autorstwa Karola Hoeflera z 1949 roku oraz św. Franciszka z 1958 roku. Warto zwrócić uwagę, że ten obraz stanowi zasłonę drugiego obrazu, którym jest wizerunek Matki Bożej Bolesnej. | ||
Spośród kaplic przylegających do korpusu kościoła wyróżnia się osobliwym akcentem kaplica św. Anny, | Spośród kaplic przylegających do korpusu kościoła wyróżnia się osobliwym akcentem kaplica [[Św. Anna|św. Anny]], tzw. Piastowska. Kaplica została wzniesiona przez Bolesława I w 1309 roku. Prowadzi do niej renesansowy portal z rozskrzydlonym orłem w koronie niepokojonym przez dwa lwy – symbol walki zaborczej. Kaplica wykazuje metrykę gotycką. Jest ona cennym zabytkiem na Opolszczyźnie o znaczeniu historycznym, kulturowym i artystycznym. | ||
W kaplicy zachowały się nagrobki, rzeźbione w kamieniu, które przedstawiają Piastów opolskich. Z nagrobków przemawia gotowość rycerska i majestat władzy książęcej. Płyty pamiątkowe informują o udziale Piastów w fundacjach, | W kaplicy zachowały się nagrobki, rzeźbione w kamieniu, które przedstawiają Piastów opolskich. Z nagrobków przemawia gotowość rycerska i majestat władzy książęcej. Płyty pamiątkowe informują o udziale Piastów w fundacjach, płyty nagrobne oraz podziemia świadczą, że Piastowie opolscy wybrali kaplicę na mauzoleum rodzinne, a sama kaplica św. Anny przypomina historyczne powiązanie Opolszczyzny z wielowiekową Piastowską Polską. | ||
Obecnie kościół stanowi pięknie komponuje się z otaczającym miastem leżącym nad Odrą, tym samym przyciągając rzesze turystów. | |||
==Przełożeni== | ==Przełożeni== | ||
Zakonnicy pełniący urząd przełożonego konwentu opolskiego: | |||
*[[Czech Korneliusz|o. Korneliusz Czech]] – prezes, gwardian (1945-1956) | *[[Czech Korneliusz|o. Korneliusz Czech]] – prezes, gwardian (1945-1956) | ||
*o. Daniel Michalski – gwardian (1956-1959) | *[[Michalski Hieronim|o. Daniel Michalski]] – gwardian (1956-1959) | ||
*o. Korneliusz Czech – gwardian (1959-1961) | *o. Korneliusz Czech – gwardian (1959-1961) | ||
*o. Stefan Hawlicki – gwardian (1961-1962) | *[[Hawlicki Ernest|o. Stefan Hawlicki]] – gwardian (1961-1962) | ||
*o. Piotr Szymczak – gwardian (1962-1963) | *o. Piotr Szymczak – gwardian (1962-1963) | ||
*o. Teodor Turczyński – gwardian (1963-1967) | *o. Teodor Turczyński – gwardian (1963-1967) | ||
*o. Arkadiusz Tobolski – gwardian (1967-1974) | *o. Arkadiusz Tobolski – gwardian (1967-1974) | ||
*o. Ludwik Nowicki – gwardian (1974-1977) | *o. Ludwik Nowicki – gwardian (1974-1977) | ||
*o. Jakub Kubica – gwardian (1977-1980) | *[[Kubica Bolesław|o. Jakub Kubica]] – gwardian (1977-1980) | ||
*o. Benigny Piechota – gwardian (1980-1989) | *o. Benigny Piechota – gwardian (1980-1989) | ||
*o. Modest Wieczorek – gwardian (1989-1991) | *o. Modest Wieczorek – gwardian (1989-1991) | ||
*o. Tadeusz Goj – gwardian (1991-1998) | *[[Goj Jan|o. Tadeusz Goj]] – gwardian (1991-1998) | ||
*o. Krescencjusz Rutowicz – gwardian (1998-2004) | *o. Krescencjusz Rutowicz – gwardian (1998-2004) | ||
*o. Iwon Siekierka – gwardian (2004-2005) | *o. Iwon Siekierka – gwardian (2004-2005) | ||
*o. Piotr Mędrak – gwardian (2005-2007) | *[[Mędrak Dariusz|o. Piotr Mędrak]] – gwardian (2005-2007) | ||
*o. Klemens Waśkowski – gwardian (2007-2010) | *o. Klemens Waśkowski – gwardian (2007-2010) | ||
*o. Hubert Zabłocki – gwardian (2010- ) | *[[Zabłocki Krzysztof|o. Hubert Zabłocki]] – gwardian (2010-2017) | ||
*o. Miron Grzegorz Górecki – gwardian (2017-2022) | |||
*o. Lucjusz Ryszard Wójtowicz – gwardian (2022-nadal) | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
O. Edward P. Frankiewicz, Kościół i klasztor franciszkanów w Opolu, Opole 1988; Kaplica piastowska w Opolu, red: H. Giemza, Opole; Kaplica piastowska w Opolu, red. D. Pecold, Wrocław 1963. | O. Edward P. Frankiewicz, Kościół i klasztor franciszkanów w Opolu, Opole 1988; Kaplica piastowska w Opolu, red: H. Giemza, Opole; Kaplica piastowska w Opolu, red. D. Pecold, Wrocław 1963. | ||
{{Kościoły i parafie diecezji opolskiej}} | {{Kościoły i parafie diecezji opolskiej}} | ||
[[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji opolskiej - O]] | [[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji opolskiej - O|Opole]] | ||
[[Kategoria:Opole]] | |||
Aktualna wersja na dzień 21:30, 2 sty 2023
Kościół franciszkanów pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Pierwsza wzmianka o osadzeniu franciszkanów w Opolu pochodzi z 1236 roku. Wtedy to zostali oni przyjęci przez księcia wrocławskiego Henryka Brodatego. Rozwojowi zgromadzenia w Opolu przeszkodził najazd tatarów w 1241 roku. W 1248 roku książę opolski Władysław I dokonał drugiej fundacji. Również jego następcy odnosili się z życzliwością do zakonników fundując, w XIII i XIV wieku, murowany, gotycki kościół z klasztorem położonym przy narożniku rynku oraz rodzinnym grobowcem w podziemiach, w których w latach 1313-1497 grzebano książąt opolskich.
W XVI i XVII w. nastąpił upadek dóbr zakonnych. Najpierw, w 1556 roku protestanci dokonali dewastacji i grabieży mienia kościoła. Następnie, w latach 1632-1636 kościół zniszczyli Szwedzi. Ostatecznie w 1820 roku król pruski Fryderyk podarował mienie zakonne niemieckiej gminie protestanckiej. 6 lipca 1945 władze państwowe przyznały uszkodzony kościół pierwotnym polskim gospodarzom. W latach 1951-1954 dzięki pracom konserwatorskim przywrócono wnętrze kościoła do pierwotnego stanu.
Budowla orientowana i trzynawowa, pierwotnie bazylikowa, składa się z prezbiterium, pochodzącego z około 1280 roku (świadczy o tym układ cegieł) i z korpusu ukończonego około 1320 roku. Prezbiterium jest stosunkowo długie, czteroprzęsłowe i prosto zamknięte. Halowy korpus kościoła posiada również cztery przęsła założone na planie wydłużonego prostokąta. Cała budowla jest opięta dwuspadowymi przyporami. W murach nawy zachowały się ościeża gotyckie, natomiast okna są zakończone półkoliście. Do korpusu kościoła przylegają między przyporami dwie kaplice: renesansowa z XVI w. i gotycka z końca XIV wieku. Kościół pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Opolu jest najstarszą użytkową konstrukcją architektoniczną starego Opola, wyposażoną w kamienne przeźrocza w oknach, o formach wczesnogotyckich. W murach nawy zachowały się ościeża gotyckie, natomiast okna są zakończone półkoliście.
Wnętrze kościoła
Do wnętrza kościoła prowadzi gotycki przedsionek dobudowany między dwoma przyporami. Jest jednoprzęsłowy, nakryty sklepieniem gwiaździstym z żebrami o przekroju gruszkowym, z kamiennym zwornikiem z XV w. Ołtarz główny, wysoki na 15 m i szeroki na 8 m, przedstawia scenę koronacji Matki Bożej przez Trójcę Świętą, którą adoruje św. Franciszek z Asyżu. Scena jest silnie wypukło rzeźbiona, a całe pole otacza starannie profilowana opaska. Nad nią występuje bogaty ornament roślinny z kartuszem. Na predelli widnieje łaciński napis, który w przekładzie polskim brzmi: Ku czci Królowej Zakonu Franciszkańskiego Bracia Opolscy zbudowali niniejszy ołtarz w Roku Jubileuszowym Niepokalanego Jej Poczęcia 1945.
Do prezbiterium przylega nawa. Jej wnętrze ukształtowane jest przy pomocy par filarów, które wzniesiono po pożarze w roku 1739. Znajdują się tutaj dwa ołtarze: św. Antoniego Padewskiego, autorstwa Karola Hoeflera z 1949 roku oraz św. Franciszka z 1958 roku. Warto zwrócić uwagę, że ten obraz stanowi zasłonę drugiego obrazu, którym jest wizerunek Matki Bożej Bolesnej.
Spośród kaplic przylegających do korpusu kościoła wyróżnia się osobliwym akcentem kaplica św. Anny, tzw. Piastowska. Kaplica została wzniesiona przez Bolesława I w 1309 roku. Prowadzi do niej renesansowy portal z rozskrzydlonym orłem w koronie niepokojonym przez dwa lwy – symbol walki zaborczej. Kaplica wykazuje metrykę gotycką. Jest ona cennym zabytkiem na Opolszczyźnie o znaczeniu historycznym, kulturowym i artystycznym. W kaplicy zachowały się nagrobki, rzeźbione w kamieniu, które przedstawiają Piastów opolskich. Z nagrobków przemawia gotowość rycerska i majestat władzy książęcej. Płyty pamiątkowe informują o udziale Piastów w fundacjach, płyty nagrobne oraz podziemia świadczą, że Piastowie opolscy wybrali kaplicę na mauzoleum rodzinne, a sama kaplica św. Anny przypomina historyczne powiązanie Opolszczyzny z wielowiekową Piastowską Polską. Obecnie kościół stanowi pięknie komponuje się z otaczającym miastem leżącym nad Odrą, tym samym przyciągając rzesze turystów.
Przełożeni
Zakonnicy pełniący urząd przełożonego konwentu opolskiego:
- o. Korneliusz Czech – prezes, gwardian (1945-1956)
- o. Daniel Michalski – gwardian (1956-1959)
- o. Korneliusz Czech – gwardian (1959-1961)
- o. Stefan Hawlicki – gwardian (1961-1962)
- o. Piotr Szymczak – gwardian (1962-1963)
- o. Teodor Turczyński – gwardian (1963-1967)
- o. Arkadiusz Tobolski – gwardian (1967-1974)
- o. Ludwik Nowicki – gwardian (1974-1977)
- o. Jakub Kubica – gwardian (1977-1980)
- o. Benigny Piechota – gwardian (1980-1989)
- o. Modest Wieczorek – gwardian (1989-1991)
- o. Tadeusz Goj – gwardian (1991-1998)
- o. Krescencjusz Rutowicz – gwardian (1998-2004)
- o. Iwon Siekierka – gwardian (2004-2005)
- o. Piotr Mędrak – gwardian (2005-2007)
- o. Klemens Waśkowski – gwardian (2007-2010)
- o. Hubert Zabłocki – gwardian (2010-2017)
- o. Miron Grzegorz Górecki – gwardian (2017-2022)
- o. Lucjusz Ryszard Wójtowicz – gwardian (2022-nadal)
Bibliografia
O. Edward P. Frankiewicz, Kościół i klasztor franciszkanów w Opolu, Opole 1988; Kaplica piastowska w Opolu, red: H. Giemza, Opole; Kaplica piastowska w Opolu, red. D. Pecold, Wrocław 1963.
| |||||