Kościół pw. św. Jadwigi w Zaborzu: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(dr)
(dr)
 
Linia 21: Linia 21:
Strona internetowa parafii: [http://sw-jadwiga-zabrze.pl/]; P. Hnatyszyn, Kalendarium zabrzańskie, Wydawca: Muzeum Miejskie w Zabrzu, Zabrze 2006, s. 5-42; D. Walerjański, Zabrze krok po kroku, Wydawnictwo FRODO, Zabrze 2006, s. 24-26.
Strona internetowa parafii: [http://sw-jadwiga-zabrze.pl/]; P. Hnatyszyn, Kalendarium zabrzańskie, Wydawca: Muzeum Miejskie w Zabrzu, Zabrze 2006, s. 5-42; D. Walerjański, Zabrze krok po kroku, Wydawnictwo FRODO, Zabrze 2006, s. 24-26.
{{Kościoły i parafie diecezji gliwickiej}}
{{Kościoły i parafie diecezji gliwickiej}}
[[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji gliwickiej - Z]]
[[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji gliwickiej - Z|Zaborze]]

Aktualna wersja na dzień 00:21, 20 sty 2020

Parafia św. Jadwigi w Zaborzu (dzielnica Zabrza)

  • Rys historyczny

Pierwsze wzmianki na temat Zaborza pojawiły się w tzw. Rejestrze Ujazdu z początków XIII wieku, gdzie obecna dzielnica Zabrza została wymieniona jako Sabors. Teren ten sąsiadował od południa z Pawłowem, od północy z Biskupicami, od zachodu z centrum Zabrza, zaś od wschodu z Rudą Śląską. W 1743 roku w wyniku nowego podziału administracyjnego Zaborze znalazło się w granicach powiatu bytomskiego, a dokładnie 130 lat później król pruski Wilhelm II przyłączył je do powiatu zabrskiego.

Znaczącą rolę na tym terenie odegrała powstała w 1791 roku kopalnia "Królewska", zwana od 1810 roku "Królową Luizą" (od 1957 roku kopalnia "Zabrze"). Rozwój przemysłu i budownictwa mieszkaniowego przyczynił się do wzrostu liczby mieszkańców Zaborza z 345 osób w 1830 roku do ponad 25 tysięcy na początku XX wieku. W latach 1884-1885 wzniesiono kościół pw. św. Franciszka. Pod koniec XIX i na początku XX wieku zbudowano m.in. linie tramwajowe, wytwórnię mebli, elektrownię, szpital im. ks. Schoenicha, czy urząd pocztowy .

W wyniku I wojny światowej, a następnie powstań śląskich, Zaborze stało się obszarem plebiscytowym. Mieszkańcy opowiedzieli się za przynależnością do państwa niemieckiego. 1 stycznia 1927 Zaborze wraz z innymi dzielnicami zostało włączone do nowego powiatu zabrzańskiego. W czasie wojny Zaborze nie uległo wielkim zniszczeniom. W styczniu 1945 roku po wejściu Armii Czerwonej do Zabrza miasto włączono w tereny Rzeczypospolitej. W latach 60. XX wieku dzięki dobrze prosperującej KWK "Zabrze" w Zaborzu wybudowano nowe osiedla mieszkaniowe. W 1998 roku kopalnia została zamknięta.

Obecnie Zaborze jest peryferyjną dzielnicą Zabrza na granicy z Rudą Śląską. W wyniku wielu inwestycji (m.in. Drogowej Trasy Średnicowej) charakter tego terenu zmienia się z przemysłowego na typowo osiedlowo-mieszkaniowy z rozwiniętym sektorem usługowym.

  • Parafia św. Jadwigi w Zabrzu-Zaborzu (Porębie)

Inicjatorem budowy kościoła pw. św. Jadwigi w Zaborzu był ks. dziekan Józef Bennek, proboszcz parafii św. Franciszka. 16 maja 1928 zrobiono pierwszy wykop pod budowę drewnianego kościoła przy ul. Wolności 504. Ze względu na szkody górnicze obiekt został wybudowany z drewna z zastosowaniem konstrukcji szkieletowej. Projektantem był architekt Karol Kuttentodt. Jest to kościół w stylu modernistycznym z elementami neobizantyjskimi, zorientowany na osi wschód-zachód. Zbudowany na planie dwunastoboku posiada cztery narożne, ośmioboczne wieże. Całość przykrywa wielospadowy dach z trójkątnymi lukarnami. Konstrukcję podtrzymuje 12 słupów zakończonych kapitelami. W prostokątnych oknach zamontowano witraże. Budowę zakończono w 1929 roku.

25 sierpnia 1929 kościół został poświęcony przez ks. Benneka. Pierwszym proboszczem został ks. Paweł Janik, który przybył do Zaborza 23 lutego 1930. To tutaj w 1931 roku został ochrzczony światowej klasy pisarz Horst Eckert, znany jako Janosch.

Początkowo kościół miał status lokalii dla około 5000 wiernych, jednak 1 października 1937 oficjalnie podniesiono status do rangi kuracji. Dopiero po II wojnie światowej utworzono w tym miejscu samodzielną parafię. W latach 1930-1941 kościół wyposażono w ławki i konfesjonały. Sprowadzono również figury św. Józefa, św. Barbary i Matki Boskiej Fatimskiej. Kościół po wojnie był kilkukrotnie poddany renowacji. W 1952 roku odnowiono ołtarze, wyremontowano dach i pomalowano kościół. W 1977 roku stworzono zabudowę elewacji oraz uporządkowano plac kościelny. Gruntowna odnowa nastąpiła w latach 1994-2001, kiedy to obecny proboszcz ks. Jerzy Pająk dokonał renowacji i konserwacji wszystkich ołtarzy i figur w kościele, a także organów wykonanych w 1883 roku przez mistrzów z Góry k. Poznania. Przed kościołem znajduje się figura św. Jadwigi z 1930 roku. Od 2002 roku kościół znalazł się na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego, ustanowionym przez Urząd Marszałkowski.

Bibliografia

Strona internetowa parafii: [1]; P. Hnatyszyn, Kalendarium zabrzańskie, Wydawca: Muzeum Miejskie w Zabrzu, Zabrze 2006, s. 5-42; D. Walerjański, Zabrze krok po kroku, Wydawnictwo FRODO, Zabrze 2006, s. 24-26.