Kościół pw. św. Bernardyna ze Sieny we Wrocławiu

Klasztorny zespół pobernardyński we Wrocławiu

Zespół poklasztorny, położony na terenie tzw. Nowego Miasta (XIII wiek), w skład którego wchodzi dawny kościół pw. św. Bernardyna ze Sieny oraz klasztor bernardynów obecnie mieszczące siedzibę Muzeum Architektury, biura Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz mieszkania prywatne. Pierwszy (drewniany) kościół bernardynów w tym miejscu zbudowano w 1453 roku. Budowę murowanego zespołu klasztornego rozpoczęto w 1462 roku z inicjatywy Jana Kapistrana (kanonizowany w 1690 roku). Pracami budowlanymi kierował Hans Berthold z Łużyc. W latach 1463–1466 wzniesiono trójnawową bazylikę, której sklepienia zawaliły się w 1491 roku. Po katastrofie prace kontynuowano i ostatecznie ukończono je w 1517 roku. Budynek poklasztorny został zaprojektowany na planie czworoboku; składa się z dwóch dziedzińców, wirydarza, późnogotyckich krużganków. Kościół jest budowlą o układzie bazylikowym, orientowanym, bez transeptu, nakrytym sklepieniem gwiaździstym. W okresie reformacji bernardyni zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru. W 1522 roku został w nim utworzony szpital, następnie szkoła oraz instytucje dobroczynne. W 1544 roku został przekazany ewangelikom, którzy ustanowili w nim parafię obejmującą obszar Nowego Miasta. Funkcjonowała ona do końca II wojny światowej. W 1702 roku kościół otrzymał barokowy szczyt na fasadzie zachodniej. W czasie ostatniej wojny zespół klasztorny został zniszczony w ok. 60 proc. Odbudowę realizowano w latach 1947–1949 i 1956–1974 pod kierunkiem prof. Edmunda Małachowicza. Od 1965 roku w kompleksie poklasztornym ulokowano Muzeum Architektury. Współcześnie w siedzibie Muzeum organizowane są wystawy, odbywają się festiwale, koncerty, przedstawienia teatralne, promocje technologii związanych z architekturą oraz inne wydarzenia kulturalne.

Bibliografia

Za: Wrocławia i Dolnego Śląska opisy krajoznawcze z XIX wieku, Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył oraz do druku podał Tomasz Gałwiaczek, Wrocław 2014.