Kołek Jerzy

Kołek (Kolek) Jerzy (1840-1929), wikariusz generalny dla Śląska Cieszyńskiego

Urodził się 10 kwietnia 1840 w Domasłowicach na Śląsku Cieszyńskim (Zaolzie). Po ukończeniu szkoły ludowej uczył się w gimnazjum w Cieszynie. Egzamin dojrzałości zdał w 1860 roku. Po maturze rozpoczął studia na Cesarsko-Królewskim Fakultecie Teologicznym w Ołomuńcu. Święcenia kapłańskie przyjął 10 lipca 1864 w Ołomuńcu.

Jako wikariusz duszpasterzował w parafiach: św. Stanisława w Bruzowicach, św. Jana Chrzciciela we Frydku i św. Marii Magdaleny w Cieszynie. W październiku 1873 roku został mianowany proboszczem w parafii św. Małgorzaty w Błędowicach, gdzie pracował przez 27 lat. Był także wicedziekanem dekanatu karwińskiego. W 1900 roku otrzymał nominację na proboszcza w parafii św. Klemensa w Ustroniu. W tym samym roku objął ponadto stanowisko książęco-biskupiego kanclerza w wikariacie generalnym w Cieszynie.

16 maja 1902 kard. Georg Kopp mianował go wikariuszem generalnym dla Śląska Cieszyńskiego oraz proboszczem w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego we Frysztacie. Dwa miesiące później ks. Kołek otrzymał godność honorowego kanonika Kapituły wrocławskiej, a następnie pronotariusza apostolskiego i prałata. Jako wikariusz generalny był członkiem Rady Szkolnej Krajowej w Opawie. Udzielał się też w organizacjach katolickich, m.in. był członkiem Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra. W 1914 roku duchowieństwo austriackiej części diecezji wrocławskiej utworzyło fundację jubileuszową, którą ks. Kołek przeznaczył dla ubogich neoprezbiterów. W 1917 roku zrezygnował z parafii we Frysztacie i na stałe przeniósł się do Cieszyna.

W czasie pełnienia funkcji wikariusza generalnego przez ks. Kołka były czynione starania o przyłączenie Śląska Cieszyńskiego do diecezji krakowskiej lub utworzenia osobnego biskupstwa z austriackiej części diecezji wrocławskiej. Ostatecznie w 1925 roku Śląsk Cieszyński na mocy bulli papieża Piusa XI stał się integralną częścią nowo utworzonej diecezji katowickiej, a ks. Kołek zakończył oficjalnie pełnienie swej funkcji wikariusza generalnego. W 1926 roku został mianowany kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej w Katowicach.

Zmarł 27 czerwca 1929 w Cieszynie i tam został pochowany. Ponieważ zawsze cieszył się niekwestionowanym autorytetem jego pogrzeb zgromadził liczne rzesze wiernych i duchowieństwa z bpem A. Lisieckim na czele. Wraz z jego śmiercią skończyła się historia wikariatu generalnego w Cieszynie, instytucji, która przetrwała ponad 150 lat.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Jerzego Kołka; AAKat, Akta Lokalne (Ustroń - obsadzenia), sygn. 2323; Schematyzm 1927-1930; [E. Szramek], Nekrolog ks. Kołka, WD 1926, nr 9, s. 64; 1929, nr 6, s. 54; GN 1927 nr 10, s. 26; Edmund Rosner, Kolek Jerzy (hasło), [w:] Słownik biograficzny duchowieństwa, s. 180; Myszor, Historia diecezji, s. 41, 43, 111; Olszar, Duchowieństwo, s 91; Nalepa, Zmarli kapłani Kościoła katowickiego, t. 1, cz. 1. s. 5; J. Londzin, Historia Generalnego Wikariatu w Cieszynie, Cieszyn 1926, s. 64-76.