Klemens VI (1291-1352), papież
Pierre Roger de Beaufort urodził się w 1291 roku w Maumont k. Limoges.
Pochodził z rodziny szlacheckiej. Był wszechstronnie wykształcony oraz posiadał zdolności dyplomatyczne. W 1301 roku wstąpił do zakonu benedyktynów w La Chaise-Dieu. Po ukończeniu studiów w Paryżu w 1323 roku otrzymał tytuł doktora teologii. W 1326 roku został opatem klasztoru Fecamp, a następnie uzyskał godność arcybiskupa Arras w 1328 roku, Sens w 1329 roku oraz Rouen w 1330 roku. Jako kanclerz Francji pełnił, w latach 1328-1350, wiele misji dyplomatycznych w imieniu króla
Filipa VI. W 1333 roku ogłosił, na polecenie papieża Jana XXII, krucjatę do Ziemi Świętej. W 1338 roku papież Benedykt XII mianował go kardynałem. W 1342 roku został wybrany papieżem, przyjął imię Klemensa VI. W 1343 roku wydał bullę Unigenitus, w której ogłosił rok 1350 jubileuszowym. W tym samym roku odegrał decydującą rolę w zawarciu rozejmu pomiędzy Francją a Anglią w Malestroit. W 1348 roku wykupił od królowej Neapolu, Joanny I, dzierżawiony wcześniej Awinion wraz z hrabstwem Venaissin, zapewniając jednocześnie młodej księżniczce drogę do królewskiej korony neapolitańskiej. W ten sposób zamierzał zabezpieczyć południową granicę Państwa Kościelnego. W czasie swojego pontyfikatu odbudował także pałac w Awinionie, okazał się hojnym mecenasem artystów i pisarzy, króla francuskiego zwalniał ze świadczeń kościelnych.
Wspierał go również pożyczkami, subsydiami od duchowieństwa i dziesięcinami. Jednak okazanie pomocy królowi francuskiemu podczas wojny stuletniej spotkało się z niezadowoleniem w Anglii. W Rzymie papież powołał do życia studia języków klasycznych: greki i cycerońskiej łaciny. W Awinionie zwołał komisję uczonych astronomów, którzy mieli przeprowadzić korektę obowiązującego kalendarza juliańskiego. W latach 1350-1351, w celu umocnienia władzy papieskiej we Włoszech, prowadził wojnę o Bolonię z Giovannim Viscontim, która zakończyła się klęską. Klemens VI utworzył również z Wenecją, Cyprem i joannitami ligę przeciwko Turkom, co doprowadziło do tymczasowego zajęcia Smyrny w 1344 roku oraz do morskiego zwycięstwa pod Imbros w 1347 roku. Rozważał także utworzenie unii kościelnej. W tym celu wziął udział w negocjacjach z Armenią i cesarzem bizantyńskim Janem VI Kantakuzenem. Nie przyniosły one jednak rezultatów.
Klemens VI pełnił funkcję protektora artystów i uczonych. W jego pontyfikat wpisuje się także ustanowienie metropolii praskiej w 1344 roku, a w 1348 roku erygował Uniwersytet Karola w Pradze. Na szczególne uznanie zasługuje również jego działalność charytatywna m.in. podczas epidemii dżumy w Awinionie, która uniemożliwiła mu przekształcenie tego miasta w stolicę kultury, sztuki i nauki. Jednocześnie stanął w obronie obwinianych za nią Żydów oraz wydał w 1349 roku zakaz przynależności do ruchu biczowników, który ożył w momencie zagrożenia epidemią. W kwestiach politycznych wobec Polski papież ingerował w spór polsko-krzyżacki. W 1339 roku natomiast wstrzymał egzekucję sądu w Warszawie, a w 1343 roku nie zaaprobował warunków pokoju kalwińskiego. Popierał politykę Kazimierza Wielkiego na Wschodzie, gdyż chciał poprzez włączenie Litwy i Rusi do Polski pozyskać te ziemie dla Kościoła katolickiego.
Klemens VI zmarł w 1352 roku w Awinionie. Jego grób w klasztorze La Chaise-Dieu został sprofanowany przez hugenotów, a jego szczątki spalone.
Bibliografia
S. Tylus, Klemens VI, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 9, Lublin 2002, kol. 111-112; R. Fischer–Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 2000, s.121-122; K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996, s. 245-247.
